Układ sercowo-naczyniowy człowieka działa jak pompa, dostarczając tlenu oraz składników odżywczych do wszystkich komórek ciała. Jego sprawne działanie jest warunkiem zdrowia, dobrego samopoczucia i efektywnej aktywności fizycznej. Które składniki mineralne i witaminy odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu układu krążenia?
Kto powinien szczególnie dbać o zdrowie serca?
Zdrowy układ krążenia ma najważniejsze znaczenie dla wszystkich z nas. To dzięki niemu ciało otrzymuje tlen oraz składniki odżywcze niezbędne do funkcjonowania. Niektóre grupy osób powinny zwrócić szczególną uwagę na profilaktykę kardiologiczną. W szczególności są to: osoby z czynnikami ryzyka, u których prawdopodobieństwo wystąpienia incydentu sercowego jest zwiększone względem ogółu społeczeństwa oraz seniorzy z uwagi na zmniejszoną wydajność układu sercowo-naczyniowego.
Jakie witaminy i składniki mineralne dla układu krążenia warto wybierać?
Podstawą dbałości o układ sercowo-naczyniowy powinna być zdrowa i zbilansowana dieta. Dietetycy zalecają, aby w jadłospisie znalazły się między innymi następujące składniki [1]:
- potas – jego dobrymi źródłami są biała fasola, zielone warzywa liściaste, awokado, banan,
- wapń – znajduje się m.in. w mleku, brokułach i nasionach soczewicy,
- polifenole – są obecne w nasionach roślin strączkowych, zielonej herbacie i oliwie z oliwek,
- magnez – dostarczają go m.in. kasza gryczana, migdały, nasiona słonecznika, pestki dyni,
- błonnik pokarmowy – stanowi składnik produktów wieloziarnistych, płatków zbożowych, nasion roślin strączkowych,
- antyoksydanty (np. witamina C i E) – są obecne m.in. w owocach i warzywach,
- kwasy omega-3 – znajdują się w tłustych rybach morskich, oleju lnianym i orzechach.
Dla zdrowia serca istotne znaczenie ma stosowanie zróżnicowanego jadłospisu, ponieważ w ten sposób łatwiej pokryć zapotrzebowanie na poszczególne związki odżywcze. W układaniu menu pomocna może okazać się aktualna piramida żywienia oraz koncepcja zdrowego talerza, które sugerują optymalne rozłożenie określonych składników w diecie [2,3].
Jak wybierać suplementy diety w trosce o serce?
Aby kompleksowo wspierać układ krążenia, warto rozważyć sięgnięcie po suplementację. Jest ona szczególnie istotna w okresach zwiększonego obciążenia wysiłkiem fizycznym lub stresem, kiedy dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych może być utrudnione. Co powinno znaleźć się w suplemencie diety, aby faktycznie wpływał on pozytywnie na stan układu krążenia?
Wyciąg z owoców głogu
W literaturze wskazuje się, iż ekstrakt z owoców głogu działa kardioprotekcyjnie, obniżając stężenie cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL oraz triglicerydów. Jednocześnie przyczynia się do wzrostu poziomu cholesterolu HDL. Owocom głogu przypisuje się też działanie hipotensyjne, antyagregacyjne i przeciwutleniające [4].
Wyciąg ze skórek czerwonych winogron
Wyciąg ze skórek czerwonych winogron standaryzowany jest zwykle na obecność resweratrolu. To polifenolowa pochodna stylbenu o adekwatnościach kardioprotekcyjnych, antygregacyjnych. Dodatkowo resweratrol hamuje proces zapalny poprzez ograniczenie powstawania reaktywnych form tlenu i zmniejszenia podatności lipoprotein LDL na procesy oksydacyjne [5].
Wyciąg z liści melisy
Melisa znana jest ze swoich adekwatności uspokajających i antyoksydacyjnych. Zawdzięcza je obecności takich związków, jak cytral, cytronelal, geraniol, alfa- i beta-pinen oraz beta-kariofilen, które pomagają walczyć z objawami stresu [6].
Witaminy z grupy B
Witaminy należące do grupy B wspierają kondycję układu krążenia na wiele sposobów. Tiamina (witamina B1) jest niezbędna dla utrzymania gospodarki energetycznej w mięśniu sercowym. Niacyna (witamina B3) bierze udział w regulacji poziomu cholesterolu. Z kolei pirydoksyna i kobalamina (odpowiednio witaminy B6 i B12) wspomagają proces krwiotwórczy [7].
Żelazo
Żelazo jest głównym składnikiem hemoglobiny odpowiedzialnej za transport tlenu w organizmie. Kiedy jest go zbyt mało, maleje poziom hemobloginy, a rozprowadzanie tlenu zachodzi w sposób nieefektywny, co może prowadzić do niewystarczającego odżywienia komórek ciała.
Sięgając po suplementację wspierającą serce i układ krążenia, wybieraj preparaty o złożonym składzie, które zawierają wszystkie niezbędne związki.
Bibliografia:
- Wolnicka K., Taraszewska A., M. (red.), Dieta dla zdrowia serca i układu krążenia, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2022;
- https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/talerz-zdrowego-zywienia/ [dostęp: 10.07.2025 r.],
- https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/piramida-zdrowego-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-doroslych-2/ [dostęp: 10.07.2025 r.];
- Kulczyński B. i in., Potencjał prozdrowotny owoców i kwiatów głogu, Probl Hig Epidemiol 2016, 97(1): 24-28;
- Przysławski J. i in., Resweratrol – aktualny stan wiedzy, Bromat. Chem. Toksykol. – XLV, 2012, 4, str. 1166–1174;
- Nurzyńska-Wierdak R., Melisa lekarska (Melissa officinalis L.) – skład chemiczny i aktywność biologiczna, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia vol. XXIII;
- Miao Y, Guo Y, Chen Y, Lin Y, Lu Y, Guo Q. The effect of B-vitamins on the prevention and treatment of cardiovascular diseases: a systematic review and meta-analysis. Nutr Rev. 2024 Oct 1;82(10):1386-1401
