Pierwsze w Polsce Mistrzostwa Opiekunów
Pierwszy w Polsce konkurs na najlepszego opiekuna ogłasza Fundacja Libertatem. – Opiekun to najważniejszy zawód świata dla człowieka w dwóch momentach życia: kiedy się rodzi i kiedy się starzeje – mówi Grzegorz Baranowski, prezes fundacji. Tym konkursem chcemy docenić ludzi wykonujących zawód opiekuna i zwrócić uwagę na to, iż w obszarze usług opiekuńczych państwo abdykowało, pozostawiając społeczeństwo samemu sobie. O dyskusję na ten temat zaapelował niedawno również hollywoodzki gwiazdor Bradley Cooper po premierze filmu dokumentalnego „Caregiving”.
Zawód opiekuna to zawód specjalistyczny
Zawód opiekuna, kolokwialnie mówiąc, kojarzy się zwykle z pocieraniem tyłka. To nie jest prawda – podkreśla Grzegorz Baranowski. Od opiekunów wymaga się szeregu kompetencji. Musi on być po trochę psychologiem, prawnikiem, logistykiem, fizjoterapeutą, pielęgnować otoczenie, prowadzić dom. Zawód opiekuna to zawód specjalistyczny.
Zawód opiekuna wśród najbardziej deficytowych zawodów
Według raportu Barometr Zawodów, w 2025 roku zawód opiekuna osoby starszej trafił do zestawienia najbardziej deficytowych zawodów w Polsce. Niemniej problem dotyczy wszystkich państw na świecie, gdzie starzeją się społeczeństwa. O dyskusję nad tym problemem upomniał się aktor Bradley Cooper. Na platformach streamingowych w Stanach Zjednoczonych od kilku tygodni można oglądać jego film dokumentalny „Caregiving”, w którym opowiada o opiece nad swoim chorym ojcem. „Podobnie jak większość ludzi, choćby nie pomyślałem o opiekowaniu się kimś, dopóki u mojego ojca nie zdiagnozowano raka” – tymi słowami aktora zaczyna się ten dokument. Pokazuje on skalę problemu w Stanach Zjednoczonych, a także wyczerpanie fizyczne i psychiczne armii nisko opłacanych opiekunów.
Potrzeba systemowych zmian
Zawód opiekuna jest mocno niedoceniany finansowo i społecznie – przyznaje Joanna Jeleniewska, współzałożycielka Fundacji Libertatem. Musimy ściągnąć do zawodu młodych ludzi. Nie uda się tego zrobić, dopóki nie będzie to zawód atrakcyjny pod względem warunków zatrudnienia, jakości pracy, narzędzi do zastosowania w pracy opiekuna i prestiżu. Niemniej jest to wykonalne – podkreśla. To proces długotrwały, ale niezbędny.
Doświadczenie i misja Fundacji Libertatem
Fundacja Libertatem od kilku lat działa na rzecz rozwoju usług społecznych świadczonych w miejscu zamieszkania, ale nie tylko. Ogromny nacisk kładzie na deinstytucjonalizację tych usług, współpracuje z samorządami i organizacjami pozarządowymi. Specjalizuje się w opiece nad seniorami. Trzon fundacji stanowią ludzie mający doświadczenie pracy w instytucjach samorządowych i rządowych. Grzegorz Baranowski, prezes fundacji, pełnił rolę dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Bytomiu, dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, a także dyrektora departamentu Pomocy i Integracji Społecznej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Joanna Jeleniewska pracowała jako terapeuta i koordynator projektów na rzecz usamodzielnienia mieszkańców DPS, pełniła również funkcję zastępcy dyrektora ROPS, a następnie była dyrektorem departamentu Polityki Senioralnej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
System usług opiekuńczych wymaga wsparcia
Dzięki wieloletniemu doświadczeniu pracy w instytucjach państwowych widzą, jak wiele jest do zrobienia w obszarze usług opiekuńczych. Niestety, strona rządowa kilka robi w tym zakresie. Nie rozwinięto usług opiekuńczych, a to są usługi, których każdy człowiek wymaga dwa razy w życiu. Pierwszy raz, kiedy się rodzi, a drugi – w okresie starości, niepełnosprawności, ciężkiej choroby i odchodzenia z tego świata. – Z pełną świadomością mogę powiedzieć, iż opiekun to najważniejszy zawód świata – podkreśla Grzegorz Baranowski.
Potrzeba systemowych rozwiązań i prestiżu zawodu
W 2022 roku w Polsce przyjęto strategię rozwoju usług społecznych, gdzie dostrzeżono, iż w związku ze zmianami demograficznymi, nie będzie możliwości zabezpieczenia w przyszłości opieki dla osób wymagających wsparcia. Rozpoczęto prace polegające na rozwoju usług opiekuńczych. Niestety, państwo scedowało te działania na organizacje pozarządowe i samorządy, które muszą sobie z tym poradzić. Tymczasem bez systemowych rozwiązań nie będzie możliwe podniesienie prestiżu zawodu opiekuna.
Pieniądze to nie wszystko
– Chodzi tu nie tylko o pieniądze, choć są one niezbędne – zaznacza Baranowski. Państwo powinno podnosić prestiż tego zawodu. Tak zrobiono z pielęgniarkami. Jeszcze 10 lat temu do wykonywania tego zawodu nie garnęły się rzesze młodych ludzi. Po zmianach systemowych pielęgniarka to dziś zawód specjalistyczny, wysoko wynagradzany, z jasno określonymi kompetencjami i ścieżką awansu.
Opiekun to nie pracownik socjalny
Myśląc o systemie pomocy społecznej, ludzie kojarzą zawód opiekuna z pracownikiem socjalnym, a to nie to samo. Trzeba robić wszystko, by więcej uwagi skierować na tę grupę zawodową, bo dziś w Polsce nie ma żadnej organizacji, która walczyłaby o jej interesy – mówi Joanna Jeleniewska.
Nie ma też miejsc, w których można znaleźć opiekuna systemowo. 11% gmin nie realizuje usług opiekuńczych. W niektórych oferuje się zaledwie jedną godzinę dziennie. Nie ma pieniędzy i ludzi, którzy chcą ten zawód wykonywać. A potrzeby są ogromne. Żyjemy coraz dłużej, ale coraz dłużej też jesteśmy aktywni zawodowo. Wymarzony model, w którym senior jest zaopiekowany przez rodzinę, staje się utopią. Opiekun musi mieć odpowiednie kwalifikacje, bo senior wymaga kompleksowego wsparcia.
Pierwsze w Polsce Mistrzostwa Opiekunów – szczegóły konkursu
Dlatego Fundacja Libertatem organizuje Pierwsze w Polsce Mistrzostwa Opiekunów. Mogą w nim wziąć udział osoby z całego kraju, wykonujące zawody, których wspólnym mianownikiem jest opieka nad drugą osobą. Organizatorzy chcą pokazać, iż opiekun musi mieć szeroką wiedzę i umiejętności.
Zgłoszenia przyjmowane są do 31 lipca pod adresem: [email protected] – należy wysłać wypełniony formularz i potwierdzenie zatrudnienia.
Etap I – online – 5 września (zadania teoretyczne)
Etap II – 30 września w Krakowie (zadania praktyczne, m.in. pielęgnacja, pierwsza pomoc)
Nagrody: 5 000 zł, 3 000 zł, 2 000 zł + nagrody rzeczowe dla wszystkich finalistów!
Patronat medialny nad wydarzeniem
Patronat medialny nad konkursem objął Głos Seniora.
Gala finałowa Pierwszych w Polsce Mistrzostw Opiekunów
Gala wręczenia nagród, którą zorganizujemy, będzie pierwszym w Polsce uhonorowaniem najlepszych opiekunów w kraju – podsumowuje Grzegorz Baranowski.
Szczegóły dotyczące konkursu znajdują się na stronie: www.mistrzostwaopiekunow.pl
