Od tamtej pory dzieci dzwonią do mnie codziennie, ale czuję – nie chodzi o troskę, tylko o spadek
Marianna Nowak stała przy oknie, wpatrując się w przemarznięty zimowy podwórzec. W jej mieszkaniu panowała cisza, tylko tykanie zegara leniwie odmierzało minuty. Była na emeryturze od dawna, a myśli wciąż wracały do dorosłych już dzieci – dwóch córek i syna. Dziś były jej urodziny. Czy przyjdą ją odwiedzić? A może chociaż zadzwonią? Choć, szczerze mówiąc, Marianna od dawna nie łudziła się.
„Pamiętam, jak trzydzieści lat temu mąż zostawił mnie samą z trójką małych dzieci – rozmyślała gorzko. – Nie chciał wziąć odpowiedzialności: męczył go płacz, wieczny bałagan i brak pieniędzy. Miałam zaledwie trzydzieści lat, starsze ledwo poszły do szkoły, a najmłodszy jeszcze w pieluchach. Trzeba było ich nakarmić, ubrać, wychować…”
Marianna się nie załamała. Pracowała, gdzie się dało: jako sprzątaczka, ekspedientka, niania. Byle tylko utrzymać rodzinę. Na własne życie nie starczyło już czasu. Marzyła tylko o jednym – żeby dzieciom niczego nie brakowało, żeby nie czuły się gorsze od innych.
Teraz, patrząc wstecz, rozumiała, iż być może na darmo stawiała pieniądze ponad zwykłym, ludzkim ciepłem. Dzieci potrzebowały nie tylko jedzenia i ubrań, ale też matki – z książką w ręku, z czułym słowem.
W tamtych ciężkich czasach nikt jej nie wspierał. Mąż odszedł, jakby wymazał rodzinę z pamięci. „To był jego wybór – myślała teraz bez urazy. – I nie mam mu tego za złe. Każdy idzie swoją drogą.”
Dzieci dorosły, rozleciały się w świat. Każde zajęło się własnym życiem, założyło rodziny. Ona została sama. Emerytura skromna, ale przez całe życie odkładała „na czarną godzinę” – dla nich. Na śluby, na mieszkania, na przyszłość wnuków…
Teraz, po latach, została tylko z oszczędnościami, dwupokojowym mieszkaniem na Starówce – i pustką w sercu. Nie miała choćby do kogo otworzyć ust.
Tydzień temu złapał ją ostry ból w klatce. Wezwała pogotowie. Została w szpitalu, a po kilku dniach lekarze postawili diagnozę, która zalała ją lodowatym strachem: choroba poważna, rokowania – niepewne.
Personel skontaktował się z rodziną. I stało się coś niezwykłego: wszystkie troje dzieci przyjechały do szpitala prawie w tym samym czasie.
Sąsiadka z sali choćby się wzruszyła:
— Ależ pani ma szczęście! Taka troskliwa rodzina, ani na krok nie odstępują…
Marianna tylko się gorzko uśmiechnęła. Znała swoje dzieci zbyt dobrze, by dać się oszukać.
Po wyjściu ze szpitala zaczęły się codzienne telefony.
— Mamusiu, jak się czujesz?
— Mamo, czegoś ci trzeba?
— Mamo, może pomyślisz o testamencie? Żeby później nie było nieporozumień…
Wszystko wyglądało na opiekę, ale w głosach czaił się chłód i nienaturalne napięcie. Nie było tam prawdziwego lęku, którego nie da się udawać. Marianna wiedziała: nie chodzi o miłość, o tęsknotę za matką. Chodzi o pieniądze. O mieszkanie w dobrej dzielnicy. O oszczędności, które całe życie odkładała dla nich.
Serce pękało: czy naprawdę tylko to się liczy?
Ostatnimi dniami Marianna wiele myślała. Jak nigdy dotąd. Patrzyła na ciemne okna kamienic i rozumiała – starość nie wygląda tak, jak sobie wyobrażała. Marzyła, iż będzie siedzieć przy piecu, czytać wnukom bajki, przyjmować dzieci na święta… A w rzeczywistości – tylko pustka i telefony o wyuczonej godzinie, pełne ukrytej chciwości.
Coraz częściej zastanawiała się: czy na pewno chce zostawić im wszystko, co zdobyła kosztem własnego życia?
Pojawiła się myśl dzika i przerażająca: oddać oszczędności na fundację. A mieszkanie zapisać sąsiadce Bronisławie – tej samej, która od lat wpadała do niej wieczorami, przynosiła zakupy, przecierała półki i pytała: „Co u ciebie, Marianko?” – bez podtekstów, bez wyrachowania.
Decyzja jeszcze nie zapadła. Ale w jej sercu dojrzewała pewność: miłości nie da się kupić prezentami, mieszkaniem ani kontem. Miłość albo jest, albo jej nie ma.
A życie mamy tylko jedno. I starość też.
Skoro już musi przeżyć ją w samotności, niech przynajmniej jej ostatnie wybory będą szczere – a nie podyktowane poczuciem obowiązku wobec tych, którzy o niej zapomnieli, gdy najbardziej potrzebowała ich ciepła.
