Kobiety, które były prześladowane lub musiały wystąpić o zakaz zbliżania się wobec sprawcy, częściej zapadają na choroby serca i udary — wynika z najnowszych badań opublikowanych w czasopiśmie „Circulation”.
Bycie nękaną. Śledzoną. Życie w ciągłym napięciu, sprawdzanie, czy ktoś nie stoi pod domem, czy telefon nie zadzwoni z nieznanego numeru. To nie tylko koszmar psychiczny — to także realne obciążenie dla ciała.
Według badania naukowców z Harvard T.H. Chan School of Public Health i University of British Columbia, kobiety, które doświadczyły stalkingu lub uzyskały sądowy zakaz zbliżania się wobec prześladowcy, znacznie częściej zapadają na choroby serca i udary niż kobiety, które nigdy nie przeżyły takich sytuacji.
Najważniejsze wyniki
Związek między przemocą a chorobami serca utrzymywał się choćby po uwzględnieniu takich czynników jak styl życia, leki, inne choroby, depresja czy doświadczenia przemocy w dzieciństwie.
- Kobiety, które były prześladowane, miały o 41% wyższe ryzyko zachorowania na chorobę serca lub udar.
- Te, które uzyskały zakaz zbliżania się, miały aż o 70% wyższe ryzyko.
„Przemoc wobec kobiet jest powszechna, a jej wpływ na zdrowie serca wciąż jest bagatelizowany. Chciałyśmy przyjrzeć się temu, co często pozostaje w cieniu — jak mniej oczywiste formy przemocy mogą wpływać na nasze ciało” — mówi główna autorka badania, dr Rebecca B. Lawn, epidemiolożka z Harvardu i Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej.
SKALA ZJAWISKA
Według danych amerykańskiego CDC, jedna na trzy kobiety była w swoim życiu prześladowana. A mimo to, przemoc taka jak stalking rzadko pojawia się w badaniach nad chorobami sercowo-naczyniowymi.
JAK FILMY WMAWIAJĄ NAM, ŻE STALKING TO ROMANTYCZNA MIŁOŚĆ? CZYTAJ >>
Dr Lawn już wcześniej wykazała, iż kobiety po napaści seksualnej lub molestowaniu w pracy częściej mają podwyższone ciśnienie krwi. Inne badania potwierdzają też, iż osoby, które musiały uzyskać zakaz zbliżania się, częściej zmagają się z pogorszonym stanem zdrowia.
CO SIĘ DZIEJE W TWOIM CIELE, GDY DOŚWIADCZASZ STALKINGU?
„Stalking często postrzegany jest jako przemoc „bez dotyku” — przez co wydaje się mniej groźny. Ale nasze wyniki pokazują, iż nie wolno go bagatelizować” — podkreśla dr Lawn.
„To może być długotrwałe, wyniszczające doświadczenie. Kobiety często są zmuszone do przeprowadzki, zmiany pracy, numeru telefonu. To ciągły stan czujności, który niszczy organizm od środka”.
Jak wyjaśniają badaczki, psychiczne napięcie wynikające z życia w strachu zaburza funkcjonowanie układu nerwowego i naczyń krwionośnych, zwiększając ryzyko chorób układu krążenia. To stres, który dosłownie „zjada serce”.
Dr Harmony R. Reynolds, kardiolożka z NYU Grossman School of Medicine, była zaskoczona siłą tego związku.
„Wiemy, iż stres — strata, problemy finansowe, przemoc w związku — wpływa na serce. Ale ten wynik pokazuje coś więcej: iż samo poczucie zagrożenia może być toksyczne dla organizmu. Ciało reaguje tak, jakby nieustannie walczyło o życie.”
Dodała też, iż skutki stresu mogą być długotrwałe. „Być może dlatego, iż mamy skłonność do ciągłego wracania myślami do tego, co nas spotkało. Przeżywamy to w kółko. Ale wsparcie społeczne — bliscy, przyjaciele, psychoterapia — może pomóc organizmowi się uspokoić”.
Wcześniejsze badania American Heart Association pokazały, że:
- Przemoc seksualna i molestowanie są powiązane z nadciśnieniem i przewlekłym stresem.
- Doświadczenia przemocy i napaści seksualnych utrudniają powrót do zdrowia po udarze.
- Młode osoby po przemocy w związkach mają większe ryzyko chorób serca w dorosłości.
DOŚWIADCZYŁAŚ_EŚ STALKINGU?
To nie Twoja wina. Przemoc — choćby ta, która nie zostawia siniaków — może niszczyć zdrowie. Szukaj wsparcia. Porozmawiaj z kimś, komu ufasz. Możesz zadzwonić na:
- Antyprzemocową Linię Pomocy SEXEDPL (720 020 020)
- Niebieską Linię (800 120 002)
- Centrum Praw Kobiet (22 622 25 17).
CO ZROBIĆ, GDY DOŚWIADCZASZ STALKINGU? CZYTAJ >>
JAK WYGLĄDAŁO BADANIE?
Analiza objęła dane z Nurses’ Health Study II — dużego, trwającego od dekad projektu badającego zdrowie kobiet w USA. Wzięło w nim udział ponad 66 tys. kobiet, w wieku średnio 46 lat w 2001 roku. Żadna z nich nie miała wtedy chorób serca ani udarów.
Uczestniczki zostały zapytane, czy doświadczyły prześladowania (np. uporczywych wiadomości, śledzenia, zachowań wywołujących strach) lub czy kiedykolwiek wystąpiły o zakaz zbliżania się — co badaczki uznały za oznakę poważnej przemocy. Obserwacja trwała 20 lat — do 2021 roku.
Badaczki zauważają jednak ograniczenia: uczestniczki badania były głównie białymi kobietami z wykształceniem pielęgniarskim, co może nie oddawać doświadczeń innych grup. Wiadomo też, iż kobiety z mniejszości etnicznych i o niższych dochodach częściej doświadczają przemocy, w tym prześladowania.
Źródło:
American Heart Association, Circulation, 11 sierpnia 2025
https://www.npr.org/2025/08/11/nx-s1-5495504/women-who-have-experienced-stalking-have-a-higher-risk-of-heart-disease-study-shows
