
Gmina Susz, gmina miejsko-wiejska położona jest na zachodnim krańcu województwa warmińsko-mazurskiego w powiecie iławskim. Powierzchnia gminy to 258,95 km 2 . Gminę Susz zamieszkuje 11 939 mieszkańców. W skład Gminy Susz wchodzi 30 sołectw. Gmina Susz jest jedną z gmin wchodzących w skład powiatu iławskiego. Siedzibą gminy jest miasto Susz, położone nad malowniczym Jeziorem Suskim. Część powierzchni akwenu znajduje się w granicach miasta Susz. Zabudowania otaczają południowo zachodnie i północe brzegi, pozostałe brzegi Jeziora Suskiego zajmują użytki rolne oraz lasy. Wzdłuż Jeziora Suskiego biegnie alejka pieszo-rowerowa, która stanowi miejsce rekreacji dla mieszkańców miasta i osób odwiedzających. Plaża miejska znajduje się przy ulicy Wybickiego, w pobliżu Urzędu Miejskiego oraz Suskiego Ośrodka Kultury. Plażowicze mają do dyspozycji prawie 60 metrów linii brzegowej oraz dwa pomosty. Latem dostępna jest także bezpłatna wypożyczalnia sprzętu wodnego. W mieście Susz znajduje się jeden z najpiękniejszych zabytków architektury gotyckiej, kościół św. Antoniego. Kościół wybudowano w pierwszej połowie XIV wieku (1330-1350). Wewnątrz znajduje się pochodzący z XIV wieku fresk, przedstawiający chustę św. Weroniki. Na uwagę zasługuje również gotycka chrzcielnica i bogato zdobiona empora. Drugim kościołem na terenie miasta jest wybudowany w 1905 roku kościół Św. Rozalii. Jego
pełnej konsekracji dokonał ówczesny biskup warmiński Augustyn Bludau. Autorem projektu kościoła był architekt Gebhard z Gdańska, któremu powierzono także kierownictwo budowy. Ze względu na położenie działki na skraju miasta, na ówczesnym przedmieściu prabuckim, zrezygnowano z orientowania budowli. Stanęła ona fasadą do obecnej ulicy Słowiańskiej, dzięki czemu niejako przybliżyła się do centrum miasta i lepiej wpisała się w jego panoramę. W okolicach Susza natrafić można na liczne dwory szlacheckie oraz pałace, a każdy z nich kryje swoją własną, interesującą historię. Do takich miejsc należy z pewnością pałac
w Kamieńcu, który w latach swojej świetności zwany był Wersalem Królestwa Pruskiego. Zasłynął on przede wszystkim z tego, iż jego mieszkańcem był cesarz Napoleon Bonaparte, który przebywał tam w czasie kampanii rosyjskiej od kwietnia do czerwca 1807 roku. W pałacu tym gościł także Fryderyk Wielki oraz August II Mocny. Niestety, obiekt ten zniszczony został w czasie II wojny światowej i dziś możemy podziwiać jedynie jego ruiny. W dobrym stanie zachował się natomiast kościół pw. Matki Bożej Królowej Świata oraz niektóre budynki gospodarcze. Innym, atrakcyjnym miejscem jest położona w odległości 5 km od Susza wieś Bałoszyce, w której znajduje się pochodzący z XVII w barokowy pałac, przebudowany
następnie przez marszałka Landtagu pruskiego Karla Otto Magnusa von Brünnecka, w modnym wówczas stylu neogotyckim, według projektu architekta Luisa Runge na wzór pałacu Babelsberg koło Berlina. Budowlę w kształcie regularnej bryły z krzyżowymi blankami i wieżyczkami narożnymi, otoczono rozległym parkiem. w tej chwili to urokliwe miejsce zostało odnowione przez swoich dzisiejszych właścicieli i pełni funkcje hotelu i restauracji z wieloma atrakcjami (odnowa biologiczna, stadnina koni). We wsi znajduje się również pochodzący z XVII wieku kościół pw. Świętej Rodziny. Gmina Susz obfituje w inne atrakcyjne historycznie miejsca – dwór w Babiętach Wielkich, dwór w Nipkowie, ruiny pałacu w Januszewie. Wszyscy Ci, którzy doceniają walory krajobrazowe, również znajdą w naszych stronach coś dla siebie. Pojezierze Iławskie, w którego granicach położona jest Gmina Susz, to gęste lasy, które pokrywają rozległe obszary, co może być wielką zachętą dla myśliwych oraz liczne, obfitujące w ryby jeziora. Ponadto występują tu dwa rezerwaty przyrody: jezioro Gaudy i jezioro Czerwica oraz obszar chronionego krajobrazu rzeki Liwy. Teren gminy pokrywa się także z Parkiem Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego, a przez to z Europejską Siecią Ekologiczną NATURA 2000. Spotkać tu można gniazda orła bielika, rybołowa, orlika krzykliwego, kani czarnej i rudej czy bociana czarnego. Występują tu liczne pomniki przyrody, rośliny rzadkie i ginące oraz mnóstwo gatunków fauny, wśród których wiele jest pod ochroną.
Kolejną atrakcją w Suszu jest Susz Triathlon to wyjątkowe wydarzenie sportowe, które wyróżnia się bogatą historią i profesjonalizmem organizacyjnym. To najstarsze, systematycznie organizowane zawody triathlonowe w Polsce, odbywające się nieprzerwanie od 1991 roku. Doskonała infrastruktura, świetna lokalizacja i gościnność mieszkańców sprawiły, iż triathlon w Suszu stał się coroczną tradycją, która rozwija się z każdym rokiem. W 2025 roku Susz obchodzi 720 rocznicę swojego istnienia. Z tej okazji Gmina Susz, Muzeum Regionalne w Suszu oraz Stowarzyszenie Galea przygotowały bogaty program
wydarzeń, które łączą celebrację lokalnej historii z integracją mieszkańców i promocją dziedzictwa kulturowego.
Ogólnopolską Kartę Seniora można wyrobić w Urzędzie Miejskim w Suszu, ul. Józefa
Wybickiego 6, w godzinach funkcjonowania Urzędu. Odpowiedzi na pytania udziela
pracownik Urzędu pod telefonem 89 5374186
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Suszu https://bip.susz.pl/1988/strona-glowna-bip.html
Strona Internetowa Gminy Susz https://susz.pl/7/strona-glowna-mieszkanca.html