Czy kawa zakwasza organizm?

W obiegowej opinii istnieje przekonanie, iż kawa – chociaż pobudza – to jednak w jakiś sposób doprowadza do zakwaszenia organizmu. Ile w tym prawdy? Czy kawa rzeczywiście zakwasza organizm? Rozprawmy się z tym tematem i dowiedzmy się, co jest faktem, a co mitem.

Czy kawa zakwasza organizm?

Na początek odpowiedź na to pytanie: nie, w żadnym wypadku kawa nie zakwasza organizmu. Zakwaszenie organizmu to stan o wiele poważniejszy i chorobowy, a taki napój jak kawa nie może wywołać u nas zakwaszenia ani negatywnych skutków z tym związanych.

W dalszej części tekstu wyjaśnijmy, co tak naprawdę oznacza „zakwaszenie organizmu” i dlaczego kawa nie ma z tym nic wspólnego.

---

Kawa ziarnista Amaretto - 250 g – cena : 42,00 zł
Kup kawę

---

Kawa ziarnista Nowojorska - 250g – cena : 34,00 zł
Kup kawę

Co to znaczy „zakwaszenie organizmu”?

Zanim odpowiemy sobie na pytanie, czy kawa zakwasza organizm, skupmy się najpierw na wyjaśnieniu, co tak naprawdę oznacza to pojęcie.

Tym dosyć popularnym, potocznym sformułowaniem określamy stan, w którym – na skutek diety lub wypitych napojów – ulega zaburzeniu równowaga kwasowo-zasadowa w organizmie. Organizm nie jest wtedy w stanie utrzymać optymalnego, lekko zasadowego pH krwi (7,35–7,45).

Trzeba jednak pamiętać, iż samo określenie „zakwaszenie organizmu” jest uproszczeniem i odnosi się do złożonego procesu. Do rzeczywistego zakwaszenia dochodzi wtedy, gdy poziom pH naszej krwi obniża się poniżej 7,35 – i jest to już stan wymagający interwencji medycznej.

Trzeba jednak powiedzieć, iż samo określenie zakwaszenie organizmu nie jest terminem naukowym, ale raczej potocznym. W ujęciu medycyny i nauki, stan, w którym pH krwi obniża się poniżej poziomu 7,35, nazywany jest kwasicą metaboliczną.

I właśnie ta kwasica metaboliczna jest już stanem chorobowym – poważnym i wymagającym interwencji. Dochodzi do niego wtedy, gdy w organizmie gromadzi się zbyt dużo kwasów lub zaczyna brakować związków zasadowych. Przyczynami takiego stanu rzeczy mogą być m.in. cukrzyca, niewydolność nerek, zatrucia alkoholowe, ale też np. intensywna biegunka, która prowadzi do utraty cennych elektrolitów i zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej.

W przypadku kwasicy metabolicznej pojawiają się też konkretne objawy – i to nie są tylko jakieś subtelne sygnały, ale wyraźne symptomy, które trudno przeoczyć. Objawy mogą obejmować m.in. przyspieszony i głęboki oddech (znany jako oddech Kussmaula), bóle głowy, nudności, wymioty, uczucie zmęczenia, a choćby zaburzenia świadomości, w zależności od tego, co dokładnie wywołało ten stan.

Zakwaszanie organizmu a kwasowość kawy

Mit na temat tego, iż kawa może zakwaszać organizm, prawdopodobnie wynika z jednej rzeczy – z faktu, iż kawa ma odczyn kwaśny. I to jest prawda. Kawa, w zależności od odmiany, sposobu palenia i parzenia, jest napojem kwaśnym. Większość dostępnych odmian kawy ma pH w zakresie od 4,85 do 5,10, co oznacza, iż jest kwaśna – ale tylko w sensie smaku i chemicznego odczynu, a nie wpływu na organizm jako całość.

Podczas parzenia kawy dochodzi do uwolnienia wielu substancji – w tym dziewięciu głównych kwasów, które mają wpływ na jej profil smakowy. Są to m.in. kwas chlorogenowy, chinowy, cytrynowy, octowy, mlekowy, jabłkowy, fosforowy, linolowy i palmitynowy. To właśnie dzięki nim kawa ma ten charakterystyczny aromat, głębię i nuty smakowe, które różnią się w zależności od rodzaju ziarna i metody przygotowania.

Ale – i to bardzo ważne – sam fakt, iż coś ma kwaśny smak, nie oznacza, iż zakwasza nasz organizm. To dwie zupełnie różne rzeczy. Kwaśność napoju nie ma bezpośredniego przełożenia na pH naszej krwi. Organizm człowieka jest wyposażony w niezwykle skuteczne mechanizmy buforujące, które utrzymują pH krwi w bardzo wąskim zakresie – od 7,35 do 7,45, bez względu na to, co jemy czy pijemy.

Zgodnie z aktualną wiedzą i dostępnymi źródłami naukowymi, dieta ma jedynie minimalny wpływ na pH krwi, a organizm sam reguluje równowagę kwasowo-zasadową poprzez nerki i układ oddechowy. Więc jeżeli słyszymy, iż kawa „zakwasza organizm”, to mamy do czynienia raczej z uproszczeniem albo powielanym mitem, który nie znajduje potwierdzenia w badaniach.

A jeżeli organizm rzeczywiście jest „zakwaszony” – w sensie medycznym – to mamy do czynienia z poważną i rzadką jednostką chorobową, a nie skutkiem wypicia filiżanki espresso rano na pusty żołądek.

Jak zmniejszyć kwasowość kawy?

Chociaż – jak już wcześniej wspomnieliśmy – kawa ma znikomy wpływ na poziom pH naszej krwi i nie powoduje zakwaszenia organizmu, to jednak sama w sobie może mieć dość kwaśny smak. Na szczęście, istnieje kilka prostych sposobów, dzięki którym możemy sprawić, iż kawa będzie mniej kwaśna w odbiorze, łagodniejsza dla żołądka i bardziej przystępna smakowo – zwłaszcza jeżeli ktoś nie przepada za ostrymi, cytrusowymi nutami.

Co wpływa na odczyn pH kawy i jak można go obniżyć? Czynników jest kilka – od rodzaju ziaren, przez sposób palenia, aż po długość i metodę parzenia. Przyjrzyjmy się im po kolei:

1. Postaw na ciemniejsze palenie

Ciemno palone ziarna są mniej kwaśne, bo podczas dłuższego wypalania część kwasów ulega rozkładowi. Taka kawa ma zwykle łagodniejszy smak – z nutami czekolady czy orzechów. Jasne palenie (zwłaszcza kawy specialty) to często intensywna kwasowość i owocowe nuty, które nie każdemu pasują.

2. Wybierz odpowiednią metodę parzenia

Jeśli zależy Ci na mniejszej kwasowości, sprawdź cold brew – parzenie na zimno to jeden z najlepszych sposobów na łagodny smak. Unikaj gotowania kawy (np. po turecku) i parzenia pod dużym ciśnieniem (kawiarka), bo wtedy wydobywa się więcej kwasów. Dobrym wyborem są też metody z papierowym filtrem, np. V60 czy Chemex.

3. Zmiel grubiej

Im drobniej zmielona kawa, tym więcej kwasów trafia do filiżanki. Grubsze mielenie ogranicza ekstrakcję kwasów, więc napar jest delikatniejszy i mniej drażniący – zwłaszcza dla wrażliwego żołądka.

4. Kontroluj temperaturę

Nie parz kawy wrzątkiem! Zbyt wysoka temperatura zwiększa wydobycie kwasów. Optymalna to ok. 93°C. Parzenie w niższej temperaturze może sprawić, iż kawa będzie bardziej gładka i zbalansowana w smaku.

Alternatywa? Sięgnij po kawę zbożową

Jeśli z jakichś powodów nie służy Ci klasyczna kawa z kofeiną, a przez cały czas potrzebujesz czegoś „kawowego” w smaku i rytuale – kawa zbożowa może być świetną alternatywą. Jej ogromnym plusem jest to, iż ma znacznie niższy odczyn kwasowy niż kawa tradycyjna, a do tego nie zawiera kofeiny.

Czy kawa zbożowa zakwasza organizm?

I co ważne – kawa zbożowa nie zakwasza organizmu. Wręcz przeciwnie – może mieć neutralny, a choćby lekko zasadowy wpływ na równowagę kwasowo-zasadową. Dlatego często poleca się ją osobom z wrażliwym żołądkiem, nadkwaśnością albo refluksem. Nie pobudza wydzielania kwasów żołądkowych, więc jest łagodna dla układu trawiennego – a jednocześnie daje namiastkę kawowego smaku i aromatu.