W Polsce boom na fotowoltaikę trwa nieprzerwanie od kilku lat. Liczba domów wyposażonych w instalacje fotowoltaiczne rośnie w błyskawicznym tempie, co jest efektem zarówno rosnącej świadomości ekologicznej, jak i dostępnych dotacji, które czynią inwestycję bardziej opłacalną. Jednak z tym dynamicznym rozwojem technologii pojawiają się nowe wyzwania i problemy, które dotykają zarówno właścicieli instalacji, jak i ich sąsiadów. Coraz więcej skarg wpływa do Urzędu Regulacji Energetyki (URE) na przeciążenia sieci energetycznych, które mogą wpływać na działanie domowych urządzeń, takich jak kuchenki indukcyjne i małe AGD.
Przeciążenia sieci energetycznych – problem na terenach wiejskich
Jednym z głównych problemów związanych z fotowoltaiką w Polsce jest przeciążenie lokalnych sieci energetycznych, szczególnie w mniejszych miejscowościach. Fotowoltaika, która na co dzień przynosi wiele korzyści, może w pewnych sytuacjach prowadzić do zakłóceń w działaniu sieci przesyłowej. Jak wynika z relacji mieszkańców, coraz częściej pojawiają się sytuacje, w których urządzenia elektryczne przestają działać poprawnie, wchodząc w tryb awaryjny.
Jedna z czytelniczek wyborcza.biz opisała problem, z którym się boryka: „Kuchenka wyłącza się w losowych momentach, pojawia się błąd związany z przeciążeniem sieci. Serwisant poinformował mnie, iż to mechanizm ochronny, który uruchamia się z powodu nadmiernego obciążenia sieci przez fotowoltaikę zainstalowaną w sąsiedztwie”.
Tego typu problemy nie są odosobnione. URE odnotowuje coraz więcej skarg związanych z jakością sieci energetycznych w Polsce. W 2022 roku było ich 338, a w 2023 roku, do początku października, liczba zgłoszeń wzrosła o 30%. Skargi dotyczą głównie zbyt wysokiego napięcia w sieci, co może mieć negatywny wpływ na działanie nowoczesnych urządzeń elektrycznych, które są projektowane do pracy w zakresie 230-240 V.
Jak fotowoltaika wpływa na lokalną sieć?
Problem z przeciążeniami sieci wynika z charakterystyki fotowoltaiki oraz specyficznych warunków na terenach wiejskich. Mikroinstalacje fotowoltaiczne produkują energię, którą z jednej strony mogą wykorzystywać na własne potrzeby, a z drugiej strony oddają nadwyżkę do sieci. W teorii jest to korzystne, ponieważ pozwala na stabilizację produkcji energii, jednak w praktyce, w miejscach, gdzie gęstość instalacji fotowoltaicznych jest wysoka, sieci dystrybucyjne zaczynają się przeciążać.
Taka sytuacja jest szczególnie problematyczna na obszarach, gdzie sieci przesyłowe nie są wystarczająco wydajne. Brak większych odbiorców energii, takich jak fabryki czy zakłady przemysłowe, sprawia, iż cała nadprodukcja energii wraca do lokalnej sieci, która nie jest przygotowana na tak duże obciążenie. Fotowoltaika w takim kontekście, zamiast stabilizować system, może prowadzić do jego zaburzeń.
Niezgodne z prawem manipulacje falownikami
Jednym z powodów, dla których problemy z przeciążeniami sieci stają się coraz bardziej powszechne, jest nielegalna zmiana ustawień falowników – urządzeń przekształcających prąd stały produkowany przez panele fotowoltaiczne na prąd zmienny, który trafia do sieci. Niektórzy właściciele instalacji, chcąc zwiększyć ilość produkowanej energii, samowolnie zmieniają ustawienia falowników, co prowadzi do zwiększonej produkcji prądu, ale jednocześnie przeciąża lokalną sieć energetyczną.
Działania te są niezgodne z przepisami prawa i stwarzają poważne zagrożenie zarówno dla stabilności sieci, jak i dla sąsiadów korzystających z tych samych linii przesyłowych. URE zapowiedziało kontrole w tym zakresie, aby ograniczyć proceder manipulacji falownikami, który przyczynia się do zakłóceń w funkcjonowaniu mikroinstalacji w całym kraju.
Co robić, aby uniknąć problemów z fotowoltaiką?
Rozwój fotowoltaiki to krok w stronę zrównoważonego i ekologicznego źródła energii, ale wymaga to odpowiedniej infrastruktury i regulacji. Aby uniknąć problemów z przeciążeniem sieci i zakłóceniami w działaniu urządzeń domowych, najważniejsze są:
- Inwestycje w infrastrukturę energetyczną – konieczne jest modernizowanie i rozbudowa sieci energetycznych, zwłaszcza na terenach wiejskich, gdzie sieci są często przestarzałe i nieprzystosowane do obsługi nowoczesnych instalacji fotowoltaicznych.
- Edukacja właścicieli instalacji fotowoltaicznych – istotne jest, aby użytkownicy systemów fotowoltaicznych byli świadomi, iż nielegalne manipulacje ustawieniami falowników mogą prowadzić do poważnych zakłóceń i zagrażają stabilności sieci.
- Zwiększenie kontroli nad instalacjami fotowoltaicznymi – URE zapowiedziało intensyfikację kontroli nad mikroinstalacjami, aby zapobiegać nieprawidłowościom w ich działaniu. Regularne kontrole mogą zmniejszyć ryzyko występowania problemów związanych z przeciążeniem sieci.
- Konsultacje z fachowcami – przed instalacją paneli fotowoltaicznych warto skonsultować się z ekspertami i upewnić, iż lokalna sieć energetyczna jest w stanie przyjąć nadmiar produkowanej energii.
