Niemcy od lat są nazywane lokomotywą europejskiej gospodarki. To największy partner handlowy Polski i kraj, z którym łączą nas silne więzi gospodarcze, logistyczne i inwestycyjne. Niestety, w ostatnich miesiącach niemiecka gospodarka zaczęła wyraźnie słabnąć. Pojawiły się sygnały recesji, spadku produkcji przemysłowej oraz ostrożności inwestorów. Co to oznacza dla Polski? Jakie skutki odczujemy my – jako konsumenci, przedsiębiorcy, pracownicy?

Niemcy w recesji – dane nie pozostawiają złudzeń

Zgodnie z danymi niemieckiego urzędu statystycznego (Destatis), gospodarka naszych zachodnich sąsiadów wchodzi w fazę stagnacji, a w wielu sektorach obserwujemy wręcz recesję techniczną. Produkcja przemysłowa spada, konsumpcja wewnętrzna kuleje, a eksport – dotąd silny motor niemieckiego wzrostu – wyraźnie zwalnia.

Szczególnie mocno ucierpiała branża motoryzacyjna, która od lat była fundamentem niemieckiego sukcesu. Problemy z dostawami, spowolnienie popytu na samochody spalinowe i trudności z transformacją na elektromobilność sprawiają, iż wiele firm ogranicza zatrudnienie i tnie koszty.

Polska jako gospodarka satelicka – zależność od niemieckiego rynku

Polska jest głęboko zintegrowana z niemiecką gospodarką. Około 27% polskiego eksportu trafia właśnie do Niemiec – od części samochodowych, przez meble, po żywność. Niemieckie firmy są także jednymi z największych inwestorów zagranicznych w Polsce, a tysiące polskich firm działa jako poddostawcy dla niemieckich gigantów.

Załamanie u naszego zachodniego sąsiada oznacza więc realne ryzyko dla wielu gałęzi polskiej gospodarki. Mniejsze zamówienia z Niemiec mogą przełożyć się na ograniczenie produkcji w Polsce, spadek przychodów, a w efekcie – redukcję zatrudnienia i inwestycji.

Branże najbardziej zagrożone

Najsilniej skutki odczują te sektory, które są bezpośrednio powiązane z niemieckim przemysłem. Na czoło wysuwa się motoryzacja – wiele zakładów w Polsce produkuje podzespoły i komponenty do aut montowanych w Niemczech. Już teraz niektóre firmy notują spadki zamówień i przygotowują się na trudniejsze czasy.

Kolejną wrażliwą branżą jest przemysł meblarski. Polska jest jednym z największych eksporterów mebli w Europie, a Niemcy to najważniejszy rynek zbytu. Spadek konsumpcji i niepewność konsumentów za Odrą może przełożyć się na spadek eksportu również z Polski.

Nie można też zapominać o sektorze transportowym – zwłaszcza firmach zajmujących się logistyką i przewozami towarów. Mniejszy wolumen handlu oznacza mniej zleceń dla przewoźników, a więc niższe przychody.

Możliwe skutki dla rynku pracy i konsumpcji

Jeśli spowolnienie w NiemiecNiemiecki kanclerz rozważa wysłanie polskich żołnierzy na Ukrainę? To nie żart! się pogłębi, jego skutki będą odczuwalne także na polskim rynku pracy. Firmy zależne od niemieckiego eksportu mogą być zmuszone do redukcji etatów lub rezygnacji z planowanych inwestycji. To z kolei wpłynie na dochody gospodarstw domowych i ogólną kondycję konsumpcji w Polsce.

Eksperci podkreślają też, iż osłabienie niemieckiej gospodarki może osłabić złotego – inwestorzy będą unikać ryzykownych aktywów, co przełoży się na wyższe ceny importowanych towarów i presję inflacyjną.

Czy Polska może coś zyskać?

Wbrew pozorom, niektóre firmy w Polsce mogą także… zyskać na niemieckim spowolnieniu. Niemieckie przedsiębiorstwa, szukając oszczędności, mogą przenosić część produkcji do Polski – gdzie koszty pracy są niższe, a infrastruktura coraz lepiej rozwinięta.

Polska ma szansę umocnić swoją pozycję jako centrum produkcyjne i logistyczne dla całej Europy Środkowo-Wschodniej, pod warunkiem iż będzie inwestować w innowacje, cyfryzację i szkolenia pracowników.

Jak Polska powinna reagować?

W obecnej sytuacji najważniejsze jest:

• Dywersyfikowanie rynków zbytu – polskie firmy muszą szukać nowych klientów poza Niemcami: we Francji, krajach skandynawskich, USA czy Azji.

• Wzmacnianie wewnętrznego popytu – stabilna konsumpcja krajowa może być buforem dla spowolnienia eksportu.

• Wsparcie dla MŚP – sektor małych i średnich firm, który często zależy od jednego kontrahenta, powinien otrzymać narzędzia do ekspansji i transformacji.

• Współpraca regionalna – budowanie sojuszy gospodarczych w ramach Grupy Wyszehradzkiej i Europy Środkowej może zwiększyć naszą odporność.

Podsumowanie

Załamanie niemieckiej gospodarki to niepokojący sygnał dla Polski. Nasza silna zależność od eksportu do Niemiec sprawia, iż musimy przygotować się na trudniejsze czasy – zwłaszcza w przemyśle, transporcie i eksporcie. Z drugiej strony, kryzys może być też impulsem do uniezależnienia się od jednego kierunku gospodarczego i wzmocnienia wewnętrznych fundamentów polskiej gospodarki.