Wyniki IV edycji raportu „Ocena potrzeb w zakresie wsparcia dla Seniorów w Polsce” – Edycja 2024

Również w tegorocznej edycji raportu skupiono się na osobach powyżej 55. roku życia, zamieszkałych w Polsce, co pozwala na głębsze zrozumienie ich specyficznych potrzeb. Tego rodzaju podejście unika wpływu opinii osób młodszych, które często mają inne spojrzenie na starzenie się i wyzwania z nim związane. Dzięki temu raport staje się narzędziem bardziej precyzyjnej diagnozy, co ma najważniejsze znaczenie w planowaniu polityk społecznych i rozwiązań wspierających tę grupę.

Kluczowe obszary badawcze

Jakość życia: Raport szczegółowo bada, jak różne czynniki wpływają na jakość życia seniorów, uwzględniając zarówno aspekty materialne, jak i emocjonalne. Analiza dostarcza cennych informacji na temat tego, co sprawia, iż życie seniorów jest satysfakcjonujące, oraz jakie są obszary wymagające wsparcia.

Zdrowie: Zdrowie seniorów jest fundamentem ich samodzielności i jakości życia. Raport analizuje dostęp do opieki medycznej oraz bariery, z jakimi seniorzy borykają się w dostępie do leczenia i profilaktyki. Szczególna uwaga została poświęcona chorobom przewlekłym, które często wpływają na codzienne funkcjonowanie seniorów.

Życie społeczne: Zjawisko samotności oraz singularyzacji, czyli życia w pojedynkę, to najważniejsze problemy wpływające na zdrowie psychiczne i społeczne seniorów. Raport podkreśla, iż izolacja społeczna znacząco obniża jakość życia, a znalezienie skutecznych metod przeciwdziałania temu zjawisku staje się jednym z priorytetów.

Cyfryzacja: W erze cyfryzacji dostęp do technologii jest niezbędnym elementem funkcjonowania we współczesnym świecie. Dla wielu seniorów korzystanie z internetu i technologii stanowi wyzwanie. Raport stara się dokładnie zbadać ten temat, wskazując obszary, w których wsparcie jest szczególnie potrzebne, aby umożliwić seniorom pełne uczestnictwo w życiu społecznym.

Czy czuje się Pan/Pani bezpiecznie podczas korzystania z internetu?

W 2024 roku 71% respondentów zadeklarowało, iż czuje się bezpiecznie w internecie. Z tego 9% czuje się bardzo bezpiecznie, a 62% bezpiecznie. To oznacza istotny wzrost w porównaniu do 2023 roku, kiedy odsetek ten wynosił 65%. Liczba osób, które czują się niebezpiecznie, spadła z 8% do 6%, co jest pozytywnym sygnałem. Równocześnie zauważalny jest spadek liczby osób niezdecydowanych, które nie potrafiły ocenić swojego poczucia bezpieczeństwa – z 27% do 21%. Wskazuje to na rosnącą świadomość i pewność użytkowników w korzystaniu z zasobów internetowych. Warto jednak zauważyć, iż mimo ogólnego wzrostu poczucia bezpieczeństwa, przez cały czas istnieje potrzeba dodatkowego wsparcia w zakresie cyfrowego bezpieczeństwa. Seniorzy, którzy mogą być bardziej narażeni na różne zagrożenia online, potrzebują edukacji oraz dostępu do narzędzi, które pomogą im w bezpiecznym poruszaniu się po sieci.

W jakim celu korzysta Pan/Pani z Internetu?

Z badań przeprowadzonych wśród seniorów wynika, iż internet odgrywa kluczową rolę w ich codziennym życiu. Aż 86% ankietowanych korzysta z sieci w celu poszukiwania informacji, co podkreśla ich chęć do pozostawania na bieżąco z aktualnościami. Ponadto 71% seniorów wykorzystuje internet do bankowości elektronicznej, co świadczy o rosnącym zaufaniu tej grupy do technologii. Inne istotne cele korzystania z internetu obejmują czytanie i oglądanie wiadomości, które dotyczą 68% respondentów, oraz kontakt z innymi, co wskazuje na 64% badanych. Co więcej, zakupy online są realizowane przez 55% seniorów, co dowodzi ich akceptacji dla e-commerce, a także ich umiejętności dostosowania się do nowoczesnych form robienia zakupów. Choć tylko 39% korzysta z internetu do załatwiania spraw urzędowych, to sieć pełni również funkcję rozrywkową – 26% seniorów słucha muzyki, 22% gra w gry, a 21% ogląda filmy i seriale. Dodatkowo 16% ankietowanych korzysta z internetu do czytania książek online, a 15% zamawia usługi, takie jak hydraulik czy umawianie wizyt lekarskich. Te dane pokazują, jak wszechstronne i zróżnicowane jest wykorzystanie internetu w życiu seniorów, co może przyczynić się do poprawy ich jakości życia oraz ułatwienia codziennych zadań.

Który z opisów lepiej obrazuje sposób, w jaki korzysta Pan/Pani z Internetu?

Wśród seniorów, którzy wzięli udział w badaniu, niemal połowa, bo 47%, przyznała, iż jest praktycznie cały czas online i na bieżąco śledzi informacje oraz wiadomości. Blisko równie duża grupa, 45%, korzysta z internetu w konkretnych sytuacjach, gdy potrzebuje czegoś sprawdzić lub skontaktować się z kimś. Takie zachowania wskazują na rosnącą umiejętność seniorów w poruszaniu się po wirtualnym świecie oraz na ich zdolność do korzystania z internetu jako narzędzia do uzyskiwania niezbędnych informacji. Jedynie 8% respondentów miało trudności z określeniem swojego sposobu korzystania z sieci, co sugeruje, iż seniorzy wciąż dostosowują swoje nawyki w korzystaniu z technologii. To zjawisko może być interpretowane jako oznaka ewolucji w podejściu seniorów do cyfrowych narzędzi, które stają się integralną częścią ich codzienności.

Z iloma osobami Pan/Pani mieszka?

Warto zwrócić uwagę na to, jak różnorodne są sytuacje mieszkaniowe wśród seniorów. Aż 46% ankietowanych mieszka z mężem lub żoną, co pokazuje, iż wciąż dominują tradycyjne modele rodzinne, co może wpływać na ich poczucie bezpieczeństwa i wsparcia. Co ciekawe, 36% seniorów mieszka samodzielnie. To dość wysoki odsetek, który może sygnalizować potrzebę wsparcia, zwłaszcza w codziennych sprawach, takich jak zakupy czy opieka zdrowotna. Z kolei 14% badanych mieszka z innymi członkami rodziny, co może wskazywać na większe wsparcie i interakcje społeczne. Tylko 3% zadeklarowało inne formy zamieszkania, co może sugerować mniejsze zróżnicowanie w stylach życia seniorów. Te dane pokazują, jak zróżnicowana jest społeczność seniorów pod względem warunków życia i sugerują, iż ich potrzeby mogą być bardzo różne – od samodzielnych do bardziej rodzinnych form wsparcia. W obliczu starzejącego się społeczeństwa istotne jest, aby dostosować system wsparcia do różnorodnych sytuacji życiowych seniorów.

Poziom samotności

Kiedy przyglądamy się poziomowi samotności wśród seniorów, dane pokazują niewielkie różnice między płciami. Mężczyźni mają wskaźnik samotności na poziomie 2,19, podczas gdy u kobiet jest to 2,12. Choć różnica jest minimalna, widzimy, iż poczucie samotności w tej grupie wiekowej jest odczuwalne w podobnym stopniu przez obie płcie. Warto zastanowić się, co może być przyczyną tych odczuć – czy jest to wynik zmian społecznych, czy może brak aktywności towarzyskiej? Te liczby pokazują, iż samotność nie omija nikogo i może dotknąć każdego, niezależnie od płci. Ponadto społeczne aspekty życia seniorów mogą się znacznie różnić, w zależności od ich sytuacji mieszkaniowej oraz dostępu do wsparcia społecznego. Dlatego najważniejsze staje się tworzenie programów wspierających integrację społeczną i angażujących seniorów w życie lokalnych społeczności.

Jak często spotyka się Pan/Pani z rodziną?

Kiedy zapytaliśmy seniorów, jak często mają okazję spotkać się z rodziną, 44% z nich zadeklarowało, iż robi to co najmniej raz w tygodniu. Jest to znaczący odsetek, który wskazuje na silne więzi rodzinne w tej grupie wiekowej. Z kolei 26% spotyka się z bliskimi co najmniej raz w miesiącu, co może świadczyć o regularnych kontaktach, które są niezbędne dla utrzymania relacji. 23% widuje rodzinę kilka razy w roku, co sugeruje, iż mimo odległości, rodzinne więzi są wciąż obecne. Natomiast 3% seniorów spotyka się z rodziną tylko raz w roku, a 2% jedynie raz na kilka lat. Co ciekawe, 2% badanych przyznało, iż nie ma w ogóle rodziny, co może być istotnym czynnikiem w ich poczuciu samotności i potrzebie wsparcia społecznego. W związku z tym, dla wielu seniorów regularne spotkania z rodziną są źródłem wsparcia emocjonalnego, a ich brak może prowadzić do uczucia izolacji. Warto rozważyć różne formy wsparcia dla seniorów, które umożliwią im budowanie i utrzymywanie relacji z bliskimi.

ZAPOZNAJ SIĘ Z RAPORTEM

Czego najbardziej się Pan/Pani obawia, myśląc o swojej starości?

W pytaniu dotyczącym największych obaw związanych ze starością, 47% seniorów wskazało na lęk przed chorobą i niedołężnością, co pokazuje, jak dużą rolę odgrywa zdrowie w ich poczuciu bezpieczeństwa na przyszłość. Równie istotną obawą, dla 38% badanych, jest bycie ciężarem dla bliskich, co podkreśla ich troskę o relacje rodzinne i niechęć do obciążania najbliższych swoimi problemami. Samotność, która może wydawać się oczywistą obawą, znajduje się na trzecim miejscu, z jedynie 9% respondentów wyrażających zaniepokojenie tym tematem. Ta hierarchia obaw wskazuje na to, iż seniorzy w pierwszej kolejności martwią się o zdrowie i wpływ swojej kondycji na życie ich bliskich, a dopiero później o kwestie związane z samotnością. Warto zwrócić uwagę na te aspekty, aby lepiej zrozumieć, jakie działania wspierające mogłyby pomóc seniorom w poczuciu większego bezpieczeństwa i komfortu w starości.

Wskaźnik dobrego samopoczucia

Analizując wskaźnik dobrego samopoczucia wśród seniorów, zauważamy, iż osoby w wieku 65-69 lat mają najwyższy wskaźnik wynoszący 3,05%. Może to sugerować, iż w tej grupie wiekowej seniorzy cieszą się lepszym zdrowiem fizycznym oraz psychicznym, co sprzyja ich aktywności społecznej i jakości życia. Jednak w miarę starzenia się, wskaźnik ten maleje, co wskazuje, iż osoby w starszych grupach wiekowych mogą borykać się z różnymi problemami zdrowotnymi oraz ograniczeniami w codziennym funkcjonowaniu. Dla seniorów powyżej 80. roku życia wskaźnik dobrego samopoczucia spada do 2,51%, co może wiązać się z większymi wyzwaniami zdrowotnymi i trudnościami w adaptacji do zmian, które niesie ze sobą starość. To pokazuje, jak ważne jest wsparcie społeczne i dostęp do odpowiedniej opieki zdrowotnej dla starszych seniorów, aby mogli cieszyć się lepszą jakością życia.

Poczucie wieku

Zaskakująco, ponad połowa seniorów (53%) czuje się młodziej, niż wskazuje ich wiek metrykalny. Może to być oznaką ich pozytywnego podejścia do życia i gotowości do aktywności społecznej. Z kolei 34% ankietowanych akceptuje swój wiek i nie przejmuje się tym, iż mogą być postrzegani jako starsi. Jednak 13% respondentów przyznało, iż czuje się starszych niż ich rzeczywisty wiek, co może być wynikiem problemów zdrowotnych lub społecznych, które ograniczają ich aktywność. To różnorodne postrzeganie wieku jest istotnym czynnikiem wpływającym na ich samopoczucie oraz chęć do angażowania się w różne formy aktywności. Istotne jest, aby wspierać seniorów w ich aktywnościach, niezależnie od ich postrzeganego wieku, a także zachęcać ich do angażowania się w życie społeczne.

Problemy w dbaniu o zdrowie

Z danych wynika, iż seniorzy borykają się z wieloma problemami związanymi z opieką zdrowotną. Aż 69,9% badanych wskazało na długie terminy wizyt jako istotny problem, co może znacząco wpływać na ich dostęp do potrzebnej opieki. Ponadto 43,2% respondentów wskazało na wysokie koszty usług medycznych, co może z kolei prowadzić do rezygnacji z potrzebnych wizyt u lekarzy. To, w połączeniu z 19,9% ankietowanych, którzy podali, iż mają trudności z komunikacją z lekarzami, wskazuje na szereg wyzwań, przed którymi stają seniorzy w dziedzinie zdrowia. Te czynniki mogą wpływać na ich samopoczucie oraz zdolność do samodzielnego życia, co podkreśla znaczenie reform w systemie zdrowotnym. Ważne jest, aby umożliwić seniorom łatwiejszy dostęp do opieki zdrowotnej, tak aby mogli oni otrzymać niezbędne wsparcie i uniknąć niepotrzebnego stresu.

Skuteczność szczepień

Optymistyczne wyniki dotyczące skuteczności szczepień pokazują, iż 76% kobiet i 77% mężczyzn wśród seniorów regularnie się szczepi. Te wysokie wskaźniki są pozytywnym sygnałem, świadczącym o tym, iż seniorzy są świadomi znaczenia ochrony zdrowia poprzez szczepienia. Warto zauważyć, iż starsi dorośli są bardziej skłonni do podejmowania działań w celu ochrony swojego zdrowia, co może być wynikiem edukacji zdrowotnej oraz programów szczepień oferowanych przez instytucje zdrowia publicznego. Te dane sugerują, iż warto kontynuować kampanie informacyjne na temat znaczenia profilaktyki zdrowotnej, aby zachęcać seniorów do regularnych szczepień i badań kontrolnych. Wzmocnienie świadomości zdrowotnej w tej grupie wiekowej może przyczynić się do poprawy ich ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia.

Wydatki na leki i suplementy

Znacząca liczba seniorów, bo aż 46%, wydaje miesięcznie ponad 100 zł na leki i suplementy. To pokazuje, jak ważne jest dla nich dbanie o zdrowie, ale także, jak wysokie mogą być koszty związane z leczeniem. 24% ankietowanych wydaje od 50 do 100 zł, a 30% poniżej 50 zł miesięcznie. Te kwoty mogą być dla wielu seniorów sporym obciążeniem finansowym, zwłaszcza jeżeli ich dochody są ograniczone. Wzrost wydatków na leki i suplementy może sugerować, iż seniorzy borykają się z wieloma schorzeniami, co stawia przed nimi wyzwania zarówno zdrowotne, jak i finansowe. Regularne inwestowanie w zdrowie staje się najważniejsze dla utrzymania dobrej jakości życia. Dlatego warto rozważyć różne formy wsparcia dla seniorów, które umożliwią im lepszy dostęp do potrzebnych leków oraz wsparcie finansowe w zakresie ochrony zdrowia.

Partnerzy i Sponsorzy