Wstyd, zażenowanie, bezradność czyli „WdŻ na dwóję” – raport Grupy Ponton

„Chciałabym swoją edukację seksualną rozpocząć znacznie wcześniej i nie musieć czerpać tej wiedzy w tajemnicy przed rodzicami, nie czuć wstydu z tego powodu” – to jedna z odpowiedzi, która padła podczas badania przeprowadzonego przez Grupę Ponton. Ponad 10 tysięcy uczennic i uczniów (w wieku od 13 do 22 lat) oceniło lekcje edukacji seksualnej w polskich szkole. Raport „WdŻ na dwóję” właśnie został opublikowany.

„Bałam się tych zajęć”

Dwója – taką ocenę młodzi ludzi wystawili lekcjom wychowania do życia w rodzinie (WdŻ). Negatywna opinia dotyczyła zarówno przydatności takich zajęć (średnia ocena 2/5), jak i sposobu ich prowadzenia (średnia ocena 2,2/5).

Większość wskazywała, iż ważne tematy dotyczące przemocy są zupełnie pomijane lub nie dość rzetelnie przedstawione, między innymi te dotyczące świadomej zgody (74% badanych), radzenia sobie z przemocą seksualną (wskazanie przez 73%), przemocą psychiczną (69%), przemocą domową (66%) czy źródeł wsparcia (57%). Choć wątki poruszane z higieną intymną były rzetelnie poruszane (71%), to wielu respondentów wskazywało na brak satysfakcjonujących informacji na temat infekcji/chorób przenoszonych drogą płciową innych niż HIV/AIDS (60%), antykoncepcji (51%) czy pierwszej wizyty u ginekologa (72% badanych kobiet) i urologa/androloga (87% badanych mężczyzn).

Uczniowie przyznali, iż nie otrzymują zrozumienia ani wsparcia od prowadzących lekcje, brak jest też atmosfery sprzyjającej dyskusji i wymianie poglądów. Wspominali także, iż podczas zajęć zdarzają się przypadki dyskryminacji i zawstydzenia. WdŻ traktowane jest przez nich jako przedmiot drugiej kategorii.

„Ten temat w moim domu nie istniał”

Grupa Ponton zbadała także, jak wygląda edukacja seksualna w polskich domach.

W ponad połowie rodzin osób badanych (55%) nie poruszono tematów dotyczących dojrzewania i seksualności. A tam, gdzie takie rozmowy w gronie rodzinnym się odbywały, często towarzyszyła im atmosfera wstydu oraz bezradności.

Jak podkreślały twórczynie badania, z młodymi osobami rozmawiają przede wszystkim matki, ojcowie są wielkimi nieobecnymi. Jedynie ⅓ respondentów uznała, iż rozmowy prowadzone w domach były satysfakcjonujące, a 45% miało mieszane uczucia.

Oznacza to, iż zajęcia w szkole dla większości młodych są jedyną okazją, aby otrzymać rzetelne informacje dotyczące seksualności i dojrzewania.

Wszystko, co chciałam powiedzieć o seksie, a nie wiedziałam jak

Wszystko, co chciałam powiedzieć o seksie, a nie wiedziałam jak

Szansa na zmianę

Autorki raportu wskazały, iż koniecznością jest poprawienie jakość zajęć WdŻ, ale też wspieranie rodziców, którzy potrzebują pomocy w przeprowadzeniu rozmowy z dziećmi na wystarczającym poziomie merytorycznym. Przedstawiono listę rekomendacji:
– edukacja powszechna, ale na odpowiednim poziomie,
– wsparcie zamiast strachu,
– lepsze przygotowanie interpersonalne nauczycieli,
– poszerzenie tematyki zajęć,
– praca z rodzicami – dom jako miejsce akceptacji i zdobywania rzetelnej wiedzy.

Wprowadzenie zmian jest o tyle istotne, iż niemal wszystkie osoby badane zgodziły się ze stwierdzeniem, iż wiedza o seksualności jest ważna (99%) i powinna być przekazywana w szkołach (97%).

Zajrzyj do najnowszego 35. numeru magazynu „Kosmos dla dziewczynek”

NR 35 / TWÓJ ŻYWIOŁ

Zajrzyj do najnowszego 35. numeru magazynu „Kosmos dla dziewczynek”

NR 35 / TWÓJ ŻYWIOŁ

Wychowanie do życia w rodzinie to lekcje nieobowiązkowe, przeprowadzane w szkołach podstawowych (klasy 4–8) oraz w ponadpodstawowych, w wymiarze 14 godzin w roku (w tym 5 godzin z podziałem na grupy dziewcząt i chłopców). Zostały wprowadzone do podstawy programowej w 1999 r.

Raport „WdŻ na dwóję” w wersji on-line można znaleźć na stronie Grupy Ponton, działającej przy Fundacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA. Ankietę online wypełniło 10 730 osób w wieku od 13 do 22 lat, w tym 88,9% kobiet, 8,5% mężczyzn i 2,4% osób niebinarnych. Badania przeprowadzono w listopadzie i grudniu 2020 r. Autorkami raportu są: Zuzanna Muczko, Wojciech Wilk, Antonina Lewandowska. Premiera – 1 czerwca 2023 r.