Rak jajników to jeden z najbardziej podstępnych nowotworów kobiecych. Nie bez powodu nazywany jest „cichym zabójcą” – przez długi czas rozwija się bezobjawowo, a gdy daje wyraźne symptomy, bywa już w zaawansowanym stadium. Dlaczego tak trudno go rozpoznać? Czy można się przed nim uchronić? Oto wszystko, co powinnaś wiedzieć.
Rak jajników nie daje wyraźnych objawów
W odróżnieniu od raka szyjki macicy, który można wykryć wcześnie dzięki cytologii i testom HPV, rak jajnika nie ma skutecznego badania przesiewowego (czyli profilaktycznego dla kobiet bez objawów).
Na dodatek jego wczesne symptomy są niespecyficzne i często mylone z typowymi kobiecymi lub gastrycznymi dolegliwościami.
Najczęstsze objawy, które mogą budzić niepokój:
- Ciągłe, nawracające wzdęcia
- Ból w podbrzuszu lub miednicy
- Szybkie uczucie sytości po jedzeniu
- Częste lub nagłe parcie na pęcherz
- Zmiany w rytmie wypróżnień (zaparcia, biegunki)
- Nieuzasadnione zmęczenie lub utrata masy ciała
Jeśli te objawy pojawiają się często (więcej niż 12 razy w miesiącu) i są nowe dla Ciebie, nie ignoruj ich. To może być pierwszy sygnał, iż coś się dzieje.
Dlaczego cytologia i badania krwi nie wystarczą?
- Cytologia (czyli wymaz szyjki macicy) nie wykrywa raka jajników – bada jedynie komórki szyjki macicy.
- Test CA-125 (z krwi), który czasem zleca się w diagnostyce, również nie daje jednoznacznych odpowiedzi – jego poziom może wzrosnąć z wielu innych powodów (np. endometriozy, torbieli, miesiączki).
- USG transwaginalne (dopochwowe) może zobaczyć zmiany w jajnikach, ale nie zawsze wykryje wczesne ogniska nowotworu – zwłaszcza jeżeli guz jest mały lub rośnie powoli.
Jakie kobiety są bardziej narażone?
Twoje ryzyko może być wyższe, jeśli:
- W Twojej rodzinie występował rak jajnika lub piersi
- Masz mutację BRCA1 lub BRCA2
- Przeszłaś menopauzę (większość przypadków występuje po 50. roku życia)
- Nigdy nie byłaś w ciąży
- Masz endometriozę
W takich przypadkach warto porozmawiać z lekarzem o badaniach genetycznych lub indywidualnym planie monitorowania.
Co możesz zrobić dla swojego zdrowia?
- Poznaj swoje ciało i zwracaj uwagę na zmiany
- Nie bagatelizuj powtarzających się objawów
- Zrób USG przezpochwowe, jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości
- Porozmawiaj z ginekologiem o historii nowotworowej w rodzinie
- Dbaj o regularne wizyty u ginekologa
Podsumowanie
Rak jajnika to choroba, która nie daje prostych sygnałów alarmowych, a jego wczesne wykrycie przez cały czas stanowi wyzwanie dla medycyny. Dlatego tak ważne jest, by znać swoje ciało, nie ignorować objawów i szukać pomocy, gdy coś Cię niepokoi.
Twoje zdrowie to nie fanaberia – to Twoje prawo. Bądź dla siebie dobra i czujna.
Wilczyca
