Poznawczy Wyłącznik Awaryjny
Carrie Prejean, uczestniczka konkursu Miss USA, była zaangażowana w pewnego rodzaju spór sądowy z konkursem Miss USA, w którym poruszano kwestie seks taśmy, którą nagrała kilka lat wcześniej, co doprowadziło do pewnego rodzaju ugody, a kulminacją było pojawienie się jej w programie Larry’ego Kinga w celu promowania książki Still Standing.
Larry King zapytał o warunki ugody; a ona odpowiedziała, iż to “niestosowne” pytanie. Zapytał, czy mogłaby powiedzieć, dlaczego zawarła ugodę, a ona odpowiedziała: “Larry, znowu zachowujesz się niestosownie”. Powiedziała “niestosowne” jeszcze cztery lub pięć razy, zanim zdjęła mikrofon i wyszła.
Wywiad Larry’ego Kinga z Carrie Prejean
Wywiad Larry’ego Kinga z Carrie Prejean [2009]
“Nikt” nie gasi takiego profesjonalistę od prowadzenia wywiadów jak Larry King. Kiedy kobieta używa tego słowa wobec mężczyzny, rozmowa jest zakończona, niezależnie od tego, czy ma rację, czy nie. Mężczyzna jest w defensywie, cała rozmowa się zmienia, nie chodzi już o to, co było niestosowne, ale o charakter mężczyzny, który byłby niestosowny. On spędza resztę czasu próbując się bronić, a ona oczywiście nie musi odpowiadać na pytanie.
Poznawcze Wyłączniki Awaryjne zmieniają punkt ciężkości z treści na tożsamość. Popularnie mechanizm ten nazywany jest “zwarciem”, ale “wyłącznik awaryjny” jest lepszy, ponieważ sugeruje, iż jest to celowe.
II
Jedna z koncepcji jest taka, iż działa to z powodu braku równowagi sił. Gdyby była w barze, gdzie władza jest w większości sytuacji równa, nie wypowiedziałaby słowa “niestosowne”, raczej powiedziałaby coś w rodzaju “umrzyj/zdechnij”. Ale z Larrym Kingiem lub w sytuacji, w której nie ma ucieczki (np. praca, samolot – miejsce, w którym należy zachować pewną relację), mogłaby odwrócić nierównowagę sił, nazywając go “niestosownym”. Jedyne, co on może zrobić, to wycofać się, o co oczywiście chodziło.
Ale jest zbyt wiele wyjątków, by chodziło tylko o władzę. Nie zadziałałoby to na psychoanalityka podczas terapii; po prostu odpowiedziałby: “powiedz mi o tym więcej”. Nie zadziałałoby to na gwiazdę rocka. Larry King się ugiął, ale nie wyobrażam sobie, by Howard Stern się ugiął.
To, co ci ludzie mają po swojej stronie, tą ugruntowaną reputację, tożsamość: “Myślisz, iż to było niestosowne? Masz pojęcie, jak niestosowny potrafię być?”. Co przekłada się na gotowość do konfrontacji z daną osobą na temat stosowania przez nią manipulacji. To także wyłącznik awaryjny: ona zmienia punkt ciężkości z treści na jego charakter, ale wtedy on zmienia punkt ciężkości ze swojego charakteru na jej. On wygrywa, ponieważ jego tożsamość jest już ustalona.
Tak więc “niestosowność” zawodzi, ponieważ facet jest znany, a to, co było “niestosowne”, w rzeczywistości nie było niestosowne z jego strony. I odwrotnie: wyłączniki awaryjne działają, gdy są przynajmniej częściowo słuszne.
Carrie Prejean ma rację: Larry King był niestosowny. Mógł powiedzieć “ugoda”, ale Carrie Prejean zrozumiała, iż miał na myśli “seks-taśmę”.
Zdała sobie sprawę, iż Kingowi nie zależało na temacie ugody, a jedynie na seks-taśmie. Jedynym powodem, dla którego zadał to pytanie, było dotarcie do seks-taśmy. Nie jest dla niego pełnowartościową osobą, jest tylko newsem. Teraz można powiedzieć, iż jest idiotką, myśląc, iż jest jakikolwiek inny powód, aby przeprowadzić z nią wywiad, ale niezależnie od tego uważa, iż jest o wiele bardziej interesująca niż tylko ten pikantny temat. Z jej perspektywy jest on mężczyzną, który zainteresował się nią tylko dlatego, iż jest w tej chwili gorąca, a wcześniej była naga.
Kiedy Larry King pyta o ugodę, jest to najbardziej prowokacyjne pytanie, jakie może zadać, biorąc pod uwagę jego ograniczone zdolności jako prowokatora. Ale jeżeli Howard Stern pyta o ugodę, to tak naprawdę pyta o ugodę. jeżeli będzie chciał stać się niestosowny, to się o tym dowiemy.
III.
Skupienie się na konkretnym przypadku mężczyzny mówiącego coś “niestosownego” o kobiecie, z którą rozmawia (w przeciwieństwie do ogólnego komentarza, np. “Lubię dziwki z niewielkim przebiegiem”):
Jeśli zaakceptujesz, iż wyłącznik awaryjny zmienia punkt ciężkości z treści na charakter, to to, co ona robi, nie jest oceną słów, ona ocenia ciebie. Niektórzy mężczyźni nie rozumieją tego mechanizmu, a jest on zarówno przyczyną konfliktu, jak i wyjaśnieniem, dlaczego wyłącznik awaryjny odnosi sukces: kobieta ma mózg i doświadczenie życiowe, i ma cię na wyciągnięcie ręki. Zna cię, prawdopodobnie lepiej pod tym jednym względem (seks), niż ty sam.
Tak naprawdę nie rozumiesz, iż ona ma tę zdolność – jakąkolwiek zdolność; zakładasz, iż nie wie o tobie nic poza tym, co jej mówisz, zakładasz, iż jest mniej intuicyjna niż ty, czy to dlatego, iż jesteś starszy, czy może “mądrzejszy”. Jest dokładnie odwrotnie. Ponieważ tego nie doceniasz, myślisz, iż oszukujesz ją, maskując swoje prawdziwe zainteresowania neutralnymi sformułowaniami. (“Och, co to był za kostium kąpielowy?”).
Całkowity problem polega na tym, iż nie postrzegasz jej jako osoby, ale jako…
Myślisz, iż postrzegasz ją jako pojedynczą, kompletną osobę, ale mylisz swoją niepodzielną uwagę z jej postrzeganiem.
Rozważmy niesamowity scenariusz, w którym twoja współpracownica załatwiła sobie implanty piersi. Jaki jest nieodpowiedni sposób na skomentowanie tego? Odpowiedź: nie ma takiego. Albo możesz to skomentować, albo nie. I wiesz, kim jesteś. I ona też wie.
IV.
Więc co możesz zrobić, jeżeli jesteś po niewłaściwej stronie “niestosowności”?
Źródło: The Cognitive Kill Switch
Zobacz na: [Kobiece] Manipulacje – Rian Stone
Katalog taktyk zawstydzania mężczyzn
Feministyczne taktyki wzbudzania wstydu – Karen Straughan
