Instrument KPO-HoReCa miał wspierać najbardziej poszkodowane sektory gospodarki — hotelarstwo, gastronomię, turystykę i kulturę. Mimo jasnych kryteriów i mechanizmu refundacji, część projektów budzi kontrowersje ze względu na wydatki uznane za ewentualnie niezgodne z celem programu. Rozpoczęte kontrole mają zweryfikować każdą dotację — na ich wyniki czekać będziemy pod koniec września.
Program „Inwestycje w dywersyfikację działalności sektora HoReCa” realizowany w ramach Krajowego Planu Odbudowy miał wspierać mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa z hotelarstwa, gastronomii, turystyki i kultury, które zostały poważnie dotknięte skutkami pandemii COVID‑19. Kwota przeznaczona na ten cel wyniosła ok. 1,2 mld zł (stanowi to poniżej 0,5 % całego KPO)
Zakończono 3005 umów z przedsiębiorcami, a łączna planowana wartość inwestycji to właśnie 1,2 mld zł, z czego wypłacono dotychczas ok. 110 mln zł – czyli mniej niż 10 % zaplanowanej sumy. Średnia wartość dotacji na jeden projekt to ok. 410 tys. zł
Kryteria wsparcia i mechanizm finansowania
Program wymagał spadku przychodów o co najmniej 20 % w latach 2020–2021 (rok do roku), a także wprowadzenia nowej usługi lub rozszerzenia dotychczasowej działalności. W pierwszym naborze próg wynosił 30 %, ale celowo został obniżony, by zachęcić więcej przedsiębiorców do składania wniosków.
Środki wydawane były w trybie refundacyjnym – przedsiębiorca finansuje projekt z własnych środków, przesyła dokumentację, a środki są zwracane. Obowiązywał wkład własny — minimum 10 %, VAT był niekwalifikowalny, a brak zaliczek uniemożliwiał wcześniejsze wypłaty
Kontrowersyjne wydatki i fala krytyki
W mediach społecznościowych i portalach pojawiły się informacje o dotacjach przeznaczonych na wydatki budzące poważne kontrowersje: jachty, solaria, sauny, rozbudowa garderób, ekspresy do kawy, a choćby wirtualne strzelnice lub klub swingersów.
Te doniesienia wywołały burzę polityczną i medialną — m.in. w wyniku czego doszło do „cichej dymisji” prezes PARP, Katarzyny Duber‑Stachurskiej
Według najnowszych informacji 107 jachtów i katamaranów kupili z KPO. Najczęstszy model to Quicksilver Activ 805 Cruiser. Po roku mogą wycofać środek trwały z przedsiębiorstwa i pływać nim prywatnie albo go sprzedać. My od 2028 roku będziemy je spłacać – napisał na platformie X Europoseł Waldemar Buda
Premier Donald Tusk i przedstawiciele resortu zapowiedzieli, iż nie będzie taryfy ulgowej dla nikogo — każda dotacja zostanie poddana kontroli.
Kontrole PARP i oczekiwane wyniki
PARP uruchomiła dodatkowe kontrole – analizę dokumentów oraz inspekcje na miejscu. W razie wykrycia nieprawidłowości, przedsiębiorcy będą zobowiązani do zwrotu środków w ciągu 14 dni, wraz z ewentualnymi odsetkami.
Wyniki tych kontroli mają być opublikowane pod koniec września 2025 r.
Spór o odpowiedzialność
Była prezes PARP przekonuje, iż agencja była jedynie wykonawcą: kryteria, procedury i umowy były przygotowywane i zatwierdzane przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFiPR). Twierdzi, iż to resort ponosi pełną odpowiedzialność za program, w tym za wiedzę o dopuszczalności wydatków, takich jak łodzie
Minister Pełczyńska‑Nałęcz przyznaje, iż kontrola została rozszerzona również przez resort, a jej zdaniem PARP i operatorzy odpowiadają za realizację i zgodność projektów z regulaminem — i iż “mysz się nie prześliźnie”, jeżeli chodzi o rozliczenia
