Nowa ustawa UE, która zmieni Twoje zakupy. Albo przestaniesz kupować albo zapłacisz dużo drożej

Od stycznia 2025 roku w życie wejdzie nowy system, który znacząco wpłynie na nawyki zakupowe Polaków i może obciążyć ich budżety domowe. Ta zmiana jest konsekwencją implementacji dyrektywy Unii Europejskiej 2019/904, mającej na celu zmniejszenie wpływu produktów z tworzyw sztucznych na środowisko.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Nowy system kaucyjny obejmie jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra oraz szklane butelki do 1,5 litra. Zgodnie z rozporządzeniem ministra klimatu i środowiska z 8 lipca 2024 r., wysokość kaucji wyniesie 50 groszy dla plastikowych butelek i metalowych puszek oraz 1 zł dla szklanych butelek wielokrotnego użytku. Warto zauważyć, iż maksymalna wysokość kaucji została ustalona na 2 zł, co sugeruje możliwość przyszłych podwyżek.

Od zgrzewki wody zapłacimy więc 3 zł. o ile butelkowanej wody używamy zamiast kranowej, biorąc pod uwagę zapotrzebowania człowieka na 2 litry wody dziennie i to, iż butelka ma 1,5 litra, trzeba przyjąć, iż starczy to na 3 dni. Na miesiąc kupimy więc 10 takich zgrzewek za co zapłacimy 30 zł, a więc na rok jest to już 360 zł. To wszystko na jedną osobę. Oczywiście kaucję da się odzyskać wrzucając butelki do odpowiedniej maszyny lub przynosząc do sklepu, ale nie da się ukryć, iż w ten sposób płacimy więcej przy kasie.

Koszty wprowadzenia systemu poniosą w pierwszej kolejności konsumenci, gdyż kaucja zostanie doliczona do ceny produktu. Przy większych zakupach suma ta może być znacząca, co może skłonić wielu Polaków do zmiany swoich przyzwyczajeń zakupowych.

Dla konsumentów nowy system oznacza konieczność zmiany nawyków związanych z gospodarowaniem opakowaniami po żywności i napojach. Tylko zwrot opakowań w nienaruszonym stanie gwarantuje odzyskanie kaucji. Można się spodziewać, iż na zakupy będziemy wybierać się obładowani butelkami i opakowaniami, co dla wielu może być uciążliwe.

Zmiany dotkną również przedsiębiorstwa, które będą musiały dostosować swoje operacje do nowego systemu. Sklepy o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych będą zobowiązane do przyjmowania zwrotów i zarządzania kaucjami, co wymaga inwestycji w recyklomaty i odpowiednie zaplecze. Mniejsze placówki mogą dobrowolnie przystąpić do systemu.

Wprowadzenie systemu kaucyjnego ma na celu zwiększenie recyklingu i zmniejszenie ilości odpadów, co w długiej perspektywie może przynieść korzyści środowiskowe. Jednakże w krótkim terminie może to stanowić wyzwanie zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorców.