Brzuch warczał mi jak głodny wilk, a dłonie zamrażał lodowaty wiatr. Kroczę po chodniku, przyglądając się podświetlonym witrynom restauracji, z których unosił się zapach świeżo przyrządzonego jedzenia, bolący bardziej niż mróz. Nie miałam przy sobie ani grosza.
Miasto było zahulone w krystaliczny lód. Taki chłód, którego nie zmyjesz szaliką ani rękoma schowanymi w kieszenia. Przenikał kości, przypominając, iż jesteś sama, bez domu, bez jedzenia bez nikogo.
Zjadłabym.
To nie była zwykła głodówka nie jadłam od kilku godzin, ale tę, co wchodzi w ciało na dni. Głód, przy którym żołądek bije jak bęben, a przy zbyt szybkim pochyleniu głowa wirować zaczyna. Prawdziwy ból.
Mijałam już dwa dni od ostatniego posiłku. Piła tylko woda ze studni publicznej i drobny kawałek starego chleba, który podarowała mi przypadkowa staruszka. Buty podarte, ubranie brudne, włosy splątane, jakby wiatr sam je włożył w kłaki.
Szłam aleją pełną eleganckich lokali. Ciepłe światła, delikatna muzyka, śmiech gości to był świat obcy mojemu. Za każdą szybą rodziny wznosiły toasty, pary się uśmiechały, dzieci bawiły się sztućcami, jakby nic nie mogło ich zranić.
A ja umierałam z pragnienia po kawałku chleba.
Po kilku okrążeniach wybrałam się do restauracji, której aromat przypominał błogosławieństwo. Zapach pieczonego mięsa, gorącego ryżu i rozpuszczonego masła wprawił mnie w ślinotok. Stoły pełne, ale nikt nie zwrócił na mnie uwagi. Zauważyłam właśnie opróżniony stolik, w którym leżały resztki jedzenia, i serce podskoczyło.
Cichym krokiem, nie patrząc nikomu w oczy, usiadłam, jakby to było moje miejsce. Bez namysłu sięgnęłam po twardy kawałek chleba leżący w koszyku i włożyłam go do ust. Był zimny, ale dla mnie stał się ucztą.
Włożyłam do ust zimne frytki drżącymi rękami, starając się nie płakać. Następny był suchy kawałek mięsa, żułam go wolno, jakby to było ostatnie ugryzienie świata. W tym momencie głęboki głosz rozdarł ciszę:
Hej. Nie możesz tak postępować.
Zamknęłam się w szoku. Połykałam z trudem i spuściłam wzrok.
Stał przede mną wysoki mężczyzna w nienagannie gładkim, ciemnym garniturze. Jego buty lśniły niczym lustra, a krawat leżał idealnie na białej koszuli. Nie był kelnerem, ani zwykłym gościem.
Przepraszam, panie wymamrotałam, rumieniąc się z wstydu . Byłam tak głodna
Próbowałam wcisnąć frytkę do kieszeni, jakby to mogło mnie ochronić przed upokorzeniem. On milczał, patrząc na mnie tak, jakby nie wiedział, czy się rozzłości, czy współczuje.
Chodź ze mną rozkazał w końcu.
Cofnęłam się o krok.
Nie zamierzam nic kraść błagałam . Pozwól mi to skończyć i odejdę. Przysię, nie zrobię sceny.
Czułam się tak mała, tak rozbita, tak niewidzialna. Jakby nie należała do tego miejsca, jakby była jedynie niechcianą cień.
Zamiast mnie wypędzić, podniósł rękę, zamówił kelnera i usiadł przy stoliku z tyłu.
Stałam bez ruchu, nie rozumiejąc, co się dzieje. Po chwili kelner podszedł z tacą i postawił przed mną parujący talerz: puszysty ryż, soczyste mięso, gotowane na parze warzywa, ciepłą kromkę chleba i duży szklankę mleka.
To dla mnie? zapytałam drżącym głosem.
Tak odparł kelner, uśmiechając się.
Spojrzałam w górę i zobaczyłam mężczyznę obserwującego mnie ze swojego miejsca. W jego oczach nie było drwiny, nie było litości jedynie niewytłumaczalny spokój.
Podeszłam do niego, nogi jak galaretka.
Dlaczego mi dałeś jedzenie? szepnęłam.
Zrzucił płaszcz i położył go na krześle, jakby zrzucał niewidzialną zbroję.
Bo nikt nie powinien sięgać po okruchy, by przeżyć powiedział mocnym tonem . Jedz spokojnie. Jestem właścicielem tego lokalu. Od dziś przy tym stole zawsze znajdzie się dla ciebie talerz.
Zostałam bez słów. Łzy spalały oczy. Płakałam nie tylko z głodu, ale i z wstydu, zmęczenia, upokorzenia, iż czuję się mniej i z ulgi, iż ktoś po raz pierwszy naprawdę mnie zobaczył.
***
Wróciłam następnego dnia.
I kolejnego.
I kolejnego.
Za każdym razem kelner witał mnie uśmiechem, jakby była stałą klientką. Siadałam przy tym samym stole, jadłam w ciszy, a po skończeniu starannie składam serwetki.
Pewnego popołudnia znów pojawił się mężczyzna w garniturze. Zaprosił mnie, by usiadła przy nim. Początkowo wahałam się, ale coś w jego głosie dodało mi pewności.
Masz imię? zapytał.
Waleria wyszeptałam.
A ile masz lat?
Siedemnaście.
Skinął powoli głową, nie zadając więcej pytań.
Po chwili powiedział:
Masz głód, tak. Ale nie tylko jedzenia.
Spojrzałam na niego zdezorientowana.
Masz głód szacunku. Godności. Kogoś, kto zapyta, jak się masz, a nie potraktuje cię jak śmieci na ulicy.
Nie wiedziałam, co odpowiedzieć. Miał rację.
Co stało się z twoją rodziną?
Mama zmarła na chorobę. Tata odszedł do innej. Nigdy nie wrócił. Zostałam sama. Wyrzucili mnie z domu, nie miałam dokąd pójść.
A szkoła?
Opuściłam drugą klasę. Wciąż wstydziłam się przychodzić brudna. Nauczycielki traktowały mnie jak dziwkę, koledzy wyzywali.
Mężczyzna ponownie skinął.
Nie potrzebujesz litości. Potrzebujesz szans.
Wyciągnął z kieszeni kartę i podał mi ją.
Jutro udaj się pod ten adres. To ośrodek szkoleniowy dla młodych ludzi takich jak ty. Dajemy wsparcie, jedzenie, ubrania i przede wszystkim narzędzia. Chcę, żebyś tam poszła.
Dlaczego to robisz? spytałam ze łzami w oczach.
Bo kiedy byłem dzieckiem, też jadłem z okruchów. Ktoś podciągnął mnie za rękę. Teraz to ja muszę podać pomocną dłoń.
***
Lata minęły. Wstąpiłam do poleconego ośrodka. Nauczyłam się gotować, czytać płynnie, obsługiwać komputer. Dano mi ciepłe łóżko, zajęcia z budowania pewności siebie, psychologa, który pokazał, iż nie jestem gorsza od nikogo.
Dziś mam dwadzieścia trzy lata.
Pracuję jako kierowniczka kuchni w tej samej restauracji, w której wszystko się zaczęło. Mam czyste włosy, wyprasowany mundur i stabilne buty. Pilnuję, by nigdy nie zabrakło gorącego talerza dla potrzebującego. Czasem przychodzą dzieci, starzy, kobiety w ciąży wszyscy głodni chleba, ale i bycia zauważonym.
Zawsze, gdy ktoś wchodzi, podaję mu uśmiech i mówię:
Jedz spokojnie. Tu nie oceniamy. Tu karmimy.
Mężczyzna w garniturze wciąż odwiedza nas od czasu do czasu. Nie nosi już tak ciasnej krawata. Pozdrawia mnie mrugnięciem, a po zmianie często dzielimy się kawą.
Wiedziałem, iż dojdziesz daleko rzekł kiedyś wieczorem.
Pan pomógł mi ruszyć odpowiedziałam , resztę zrobiłam z głodu, z głodu.
Zaśmiał się.
Ludzie nie doceniają mocy głodu. Nie tylko niszczy, ale i popycha naprzód.
A ja doskonale to rozumiem.
Bo moja historia zaczęła się wśród okruchów. Dziś gotuję nadzieje.
