Falsyfikat mogileński jest wystawionym rzekomo w Płocku w 1065 roku (rzeczywiście powstał około 100 lat później) dokumentem który opisuje nadania dla klasztoru benedyktynów w Mogilnie. W tym dokumencie po raz pierwszy wzmiankowany zostaje Raciążek. Natomiast kościół w Raciążku powstaje w latach 1597-1612 i co warto zauważyć, jest on trzecią świątynią na tych ziemiach.
Powstanie w Raciążku parafii datuje się już przed 1326 rokiem, a jej rozwój jest ściśle powiązany z pobliskim zamkiem. Zamek ten będzie opisany niebawem, polecam zapisać się na newsletter aby nie przegapić. Z lat 1325-27 pochodzą pierwsze wzmianki o jeszcze drewnianym kościele w Raciążku.
Hieronim Roznażewski fundatorem
Świątynia powstaje za sprawą biskupa kujawsko-pomorskiego Hieronima Rozrażewskiego, który to był fundatorem świątyni. Niestety nie doczekał on końca budowy swojej fundacji, albowiem zmarł w roku 1600. Jego dzieło ukończył jego piąty sukcesor bp. Wawrzyniem Gembicki. Uroczystej konsekracji nowo powstałej świątyni dokonał biskup Baltazar Miaskowski 15 lat po ukończeniu budowy, czyli w roku 1627. Z tego też okresu pochodzi dość spora część wyposażenia świątyni m.in
– Późnorenesansowy ołtarz główny
– Boczny ołtarz
– Stelle
– Łuk tęczowy
– Dzwony
Hieronim Rozrażewski [1]
Późnogotycki kościół w Raciążku
Kościół pobudowano w stylu późnogotyckim, jednak posiada ona renesansowe szczyty. Boży przybytek jest orientowany tzn. wzniesiony na osi wschód-zachód (pod linkiem mój wpis o kościele w Wabczu, który wyjaśnia w swej treści temat orientacji świątyń). Kościół murowany, uskokowo opięty skarpami, dach pokryty dachówką.
Ołtarz główny pochodzi w okresu powstania kościoła (XVII wiek). W jego głębi mieści się namalowany na desce obraz przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa, wraz z Najświętszą Marią Panną i Marią Magdaleną, jest tzw. Grupa Ukrzyżowania. Co także warte wspomnienia w dolnej lewej części obrazu widnieje klęczący fundator świątyni. Ołtarz ten jest zbudowany z drzewa modrzewiowego (renesans niemiecki).
Na prawo od ołtarza głównego znajduje się barokowy ołtarz także pochodzący z okresu budowy świątyni. Przedstawia on Matkę Bożą Śnieżną.
Natomiast na lewo znajduje się kolejny barokowy ołtarz pochodzący już z XVIII wieku. Ołtarz ten przedstawia św. Józefa na łożu śmierci w srebrnych rokokowych sukienkach gdańskiej roboty z XVIII wieku.
Kwadratowe przezbiterium, półokrągła absyda
Prezbiterium świątyni jest kwadratowe, i zakończone półokrągłą absydą. Od nawy głównej jest ono oddzielone barokowym łukiem tęczowym z Chrystusem na krzyżu i figurami świętych, to wszystko umieszczone jest nad splotem rzeźbionej, barokowej winorośli z XVII wieku.
Od północy do świątyni przylega sklepiona krzyżowo zakrystia. Od strony zachodniej znajduje się prostokątna nawa główna z prawie kwadratową wieżą od zachodu, i przybudówką od północy. Wieża ta jest otynkowana z blendami, oraz podzielona na sześć nierównych kondygnacji dzięki grzymsów. Zwieńczono ją baniastym, barokowym hełmem. Cały korpus świątyni, jak i wspomniana wieża są oszkarpowane.
Prezbiterium jest dwuprzęsłowe, natomiast nawa główna czteroprzęsłowa, podczas przebudowy w roku 1924 przykryte sklepieniem kolebkowym z lunetami.
A we wnętrzu
We wnętrzu świątyni w Raciążku znajduje się 14 neorenesansowych płaskorzeźb przedstawiających 14 stacji drogi krzyżowej, wykonano je z gliny terakotowej. Po za tym znadują się także renesansowe stalle z roku 1630, wykonane zostały z drewna, oraz charakteryzują się bogatą dekoracją snycerską, artystycznym rzemiosłem inaczej. Stalle te zostały odnowione w roku 1865.
Obrazy znajdujące się w stallach oraz na zasuwie przy głównym ołtarzu są dziełem Adama Malinowskiego.
W kościelnej wieży znajdują się dwa dzwony pochodzące mniej więcej z okresu budowy świątyni, czyli 1617 i 1648 rok. Pierwszy z nich odlany przez Andrzeja Lube, drugi zaś przez Augusta Koeche. Malowanie ścian prezbiterium oraz całego kościoła zostało wykończone dzięki staraniom księdza Pawła Góranowskiego przez Ewelinę de Cortenei rokiem 1928.
Ambona ufundowana przez mieszkańców Raciążka w roku 1766.
Restauracje, dewastacje i przebudowy
Kościół w Raciążku przeszedł swoją pierwszą restaurację w roku 1839. Niestety nie znalazłem źródeł mówiących co konkretnie odnawiano. Prawie sto lat później, czyli w roku 1924 dobudowano kruchtę zachodnią.
W czasie II wojny światowej świątynia ta, jak i wiele innych została przez niemców zdewastowana i ograbione, podobno został też przez nich podminowany. W czasie tej grabieży zaginą ołtarz boczny pochodzący z XIV wieku. Po zakończeniu wojny, czyli w latach 1947-1948 przystąpiono do odbudowy świątyni, po tej odbudowie nie nastąpiła już żadna inna i jej efekty możemy oglądać dzisiaj.
Muzeum i zabytkowe wyposażenie
W Raciąskiej świątyni, nad zakrystią znajduje się niewielkie muzeum. Eksponuje ono wiele dość ciekawych eksponatów, czyli m.in.:
- Gotycki ornat z białego adamaszku, według legendy wyhaftowała do Królowa Jadwiga.
- Księga mszalna z XVIII wieku
- rokokowa monstrancja z około 1784 roku.
- Miecz z XIII wieku.
- Hełm tatarski z XVIII wieku.
- Dokumenty parafialne.
- I wiele więcej.
Uzupełnienie na temat architektury : Zabytek.pl
Wykorzystane grafiki:
1.Obraz Hieronima Rozrażewskiego: Wikipedia
Galeria
