Zima w małej miejscowości Kościelisko na Podhalu była wyjątkowo mroźna. Gęsta zamieć otuliła domy białym puchem, tłumiąc dźwięki jak miękkim, śnieżnym kocem. Szyby zdobiły delikatne wzory mrozu, a opustoszała ulica drżała w podmuchach zimnego wiatru, który szeptał o dawno zapomnianych wspomnieniach.
Termometry pokazywały minus 28 stopni najchłodniejszą zimę od piętnastu lat. W tej surowej scenerii stała mała przydrożna knajpka Pod Giewontem. W jej półmroku, gdzie od czterech godzin panowała cisza po ostatnim gościu, stał mężczyzna przy wyczyszczonym blacie. Jego dłonie nosiły ślady ciężkiej pracy zgrubienia i blizny od lat krojenia mięsa i obierania kilogramów ziemniaków. Wytarty fartuch świadczył o setkach przygotowanych z sercem potraw: rosołach według babcinej receptury, pierogach z mięsem, kotlety mielone i kwaśnicy z grzybami.
Wtem rozległo się ciche brzęknięcie niemal szept starego, mosiężnego dzwonka nad drzwiami, który witał gości od trzydziestu lat. A za nim dwoje dzieci. Zmarznięte, przemoknięte, głodne i przerażone: chłopiec w zniszczonej, za dużej kurtce i dziewczynka w cienkiej różowej bluzce, która zdawała się nie pasować do tej mroźnej rzeczywistości.
Ich dłonie zostawiały wilgotne ślady na zaparowanych szybach. To był przełomowy moment akt dobroci, który mógł kiedyś przynieść nieoczekiwane światło, choć wtedy nikt jeszcze o tym nie wiedział.
Mężczyzna nazywał się Wojciech Nowak i przyjechał do Kościeliska tylko na rok. W wieku dwudziestu ośmiu lat marzył o karierze szefa kuchni w eleganckiej restauracji w Warszawie, a potem o własnym lokalu, może na Nowym Świecie czy przy Krakowskim Przedmieściu miejscu pełnym smaków z całego świata, przy dźwiękach granej na żywo muzyki, nazwanym Złota Łyżeczka. Ale los miał inne plany. Nagła śmierć matki pokrzyżowała jego marzenia; rzucił pracę pomocnika kuchennego w restauracji Bristol i wrócił do rodzinnej wsi. Jego mała kuzynka Zosia, czterolatka o złotych loczkach i niebieskich oczach, została sierotą, gdy jej matkę aresztowano. Długi rosły jak lawina rachunki, kredyt na operację, alimenty nałożone przez ojca dziecka a marzenia oddalały się z każdym dniem.
Znalazł więc pracę w samotnej przydrożnej knajpie jako kucharz i kelner. Właścicielka, starsza kobieta o dobrym sercu, ale pustym portfelu, Helena Kowalska, płaciła mu miesięcznie zaledwie dwa tysiące złotych kilka choćby jak na tamte czasy. Mimo braku prestiżu, praca była uczciwa. Wstawał o piątej, by przed otwarciem o siódmej zdążyć upiec pierogi; te z mięsem znikały szybciej, niż zdążyłby ktoś powiedzieć gorące jak świeżo z pieca.
W miasteczku, gdzie ludzie mijali się obojętnie jak jesienne liście, jego pamięć stała się kołem ratunkowym: pamiętał, iż pani Maria pije herbatę z cytryną, ale bez cukru; iż kierowca TIR-ów Jan zawsze zamawia podwójną porcję kaszy gryczanej z gulaszem; iż nauczyciel Andrzej po trzeciej lekcji potrzebuje mocnej kawy.
Była sobota, 23 lutego Dzień Żołnierzy Wyklętych. Większość knajp zamknęła się wcześniej, ale Wojciech został. Czuł, iż ktoś może potrzebować ciepłego posiłku. I nie mylił się: w drzwiach stanęły dzieci chłopiec w zniszczonej kurtce, dziewczynka w cienkiej bluzce, oboje drżący z zimna, przemoczeni do nitki. Ich kroki były niepewne, a oczy pełne lęku i samotności.
Wojciech poczuł coś więcej niż litość rozpoznał w nich siebie. W dzieciństwie też doświadczył biedy i głodu: ojciec zniknął, matka harowała na trzech etatach, by ich utrzymać. Głód gryzł go w brzuch jak żywe stworzenie. Bez wahania zaprosił je do środka:
Chodźcie, dzieci. Tutaj jest ciepło. Nie bójcie się.
Posadził ich przy stoliku przy kaloryferze, podał dwie miski gorącego barszczu według babcinej receptury bulgocącego, z kromką razowego chleba i śmietaną. Jedzcie, proszę powiedział, a dzieci zaczęły jeść, jakby nigdy wcześniej nie czuły sytości.
Chłopiec odłamał kawałek chleba i podał siostrze: Masz, Kasiu szepnął. Smakuje? Jedz spokojnie. Dziewczynka wzięła łyżkę, jej palce drżały; obgryzione paznokcie zdradzały stres.
Wojciech udawał, iż zmywa naczynia, a jego oczy zaszkliły się. Po godzinie spakował im prowiant kanapki z serem i szynką, jabłka, ciastka, termos gorącej herbaty z miodem i dyskretnie wsunął do torby dwie pięćdziesięciozłotówki, ostatnie, które zbierał na buty dla Zosi.
To dla was. jeżeli będziecie potrzebować pomocy wracajcie. O każdej porze.
Chłopiec zapytał cicho: Nie wyda nas pan? Uciekliśmy z domu dziecka Tam nas bili. Kasię też.
Nikomu nie powiem odparł Wojciech stanowczo. To nasza tajemnica. Jak się nazywacie?
Jarek mruknął chłopiec. A to moja siostra Kasia. Jesteśmy rodzeństwem, nie chcą nas rozdzielać.
A rodzice? zapytał ostrożnie Wojciech.
Mama umarła na raka trzy lata temu Tata nas zostawił głos Jarka się załamał. Powiedział, iż nie da rady z dwójką dzieci.
Wojciech poczuł znajomy ból. Rozumiem rzekł. Drzwi są dla was zawsze otwarte.
Dzieci zniknęły w śnieżnej nocy. Wojciech czekał do drugiej w nocy, spoglądając w stronę drzwi, ale rano ich nie było. Potem dowiedział się, iż trafili do lepszego domu dziecka w Nowym Targu.
Rok później Wojciech wciąż pracował w knajpie Pod Giewontem, która pod jego ręką zaczęła się zmieniać. Stała się miejscem nie tylko jedzenia, ale i pomocy. W 2008 roku, podczas kryzysu, otworzył jadłodajnię dla potrzebujących, rozdając darmowe obiady bezrobotnym, samotnym starszym osobom i wielodzietnym rodzinom. Wszystko za własne pieniądze, zostawiając sobie minimum.
Gdy Helena Kowalska, właścicielka, zaczęła narzekać na straty, ostrzegała: Zrujnujesz się! Nie nakarmisz całego świata
