Na naszych, świątecznych stołach goszczą różne potrawy w zależności od regionu i pochodzenia rodzin. Jak liczyć potrawy wigilijne – co powinno się znaleźć na stole w Wigilię? Potrawy powinny być przede wszystkim z innych darów Ziemi: pola, sadu, lasu i wody. Zgodnie z tradycją w Wigilię powinniśmy spróbować 12 potraw. Każda z nich symbolizuje 1 z 12 miesięcy i zapewnia nam szczęście przez cały rok.
Jak liczyć potrawy wigilijne?
Wigilia jest dniem postnym. Przez cały dzień włącznie z wieczerzą spożywamy postne potrawy. Magicznych smaków i atmosfery nadają przede wszystkim dania, desery i napoje, które przyrządzamy tylko w ten wyjątkowy dzień.
Wokół Wigilii jest dużo magii i przesądów. Według ludowej tradycji 12 potraw symbolizuje 12 miesięcy w roku kalendarzowym. Spróbowanie każdej z nich zapewni nam pomyślność w nadchodzącym roku. Natomiast opuszczenie jednej z potraw, spowoduje pozbawienia się: szczęścia, pomyślności lub przyjemności w jednym z miesięcy. Potrawy powinny być z innych darów Ziemi: pola, sadu, lasu i wody. Bez względu na to, z jakiego regionu pochodzisz, w potrawach wigilijnych prawdopodobnie używasz: ryby, kapustę, mak, zboże, grzyby.
Każda potrawa ma swoją symbolikę:
- zjedzenie barszczu czerwonego zapewni nam urodę oraz życie w zdrowiu;
- spożycie zupy grzybowej zapewnia zdrowie, siły witalne oraz jasność umysłu;
- ryby na wigilijnym stole to symbol odrodzenia się i płodności oraz spokój i dostatek w nadchodzącym roku;
- pierogi z kapustą i grzybami mają zapewnić nam siły oraz dobrobyt w nowym roku;
- ciasta i desery z makiem symbolizują dostatek i dobrobyt
- pszenica np w kutii symbolizuje nieśmiertelność oraz pojednanie ze zmarłymi oraz z Bogiem;
- potrawy z mąki zapewniają spełnienie marzeń;
- orzechy w ciastach lub deserach to symbol szczęścia, spokojnego snu, witalności oraz płodności.
- owoce w kompocie z suszu mają zapewnić nam zdrowie oraz pomyślność. Jabłka to miłość, władza i urodzaj. Daktyle to odwzajemniona miłość małżonków oraz sprawiedliwość. Figa to bezpieczeństwo. Gruszka to dostatek i obfitość w nadchodzącym roku. Śliwka to symbol witalności oraz odpędzania złych duchów.
- chleb to symbol wspólnoty, gościnności, mądrości życiowej.
Ile potraw wigilijnych? Symbolika świątecznego stołu.
W dawnych czasach praktykowano także nieparzystą ilość potraw. W bogatych domach spożywano 13 lub 11, u średniozamożnych 9 potraw. Wśród ubogich bywało 7 potraw, które symbolizowały 7 dni w tygodniu.
Dużą uwagę przywiązujemy do symboliki wigilijnego stołu. Pod białym obrusem umieszczamy siano i nakrywamy o 1 talerz więcej niż zaproszonych gości. Siano symbolizuje dostatek i powodzenie w przyszłym roku. W niektórych domach wróży się poprzez wyciągania źdźbeł siana spod obrusa. Kto wyciągnie najdłuższe źdźbło bezie miał pomyślność w nowym roku. Kto wyjmie najkrótsze lub połamane źdźbło może spodziewać się niepowodzenia. Sianem wigilijnym karmi się również gospodarskie zwierzęta, aby zapewnić zdrowy i pomyślny chów. Wolne nakrycie jest dla dusz zmarłych (które w przeszłości zasiadały z nami do wigilijnego stołu) lub żyjących członków rodziny, którzy nie mogą z nami spędzić wieczerzy.
Dzielenie się opłatkiem to wyjątkowa tradycja, która występuje jedynie w Polsce, Białorusi i Wileńszczyźnie. Jest symbolem pojednania przed przystąpieniem do wspólnej Wigilii. Symbolika wigilijna jest bardzo obszerna i można by stworzyć na jej temat oddzielny post. Opisałam więc najważniejsze symbole. W wielu domach serwuje się 2 zupy do wyboru.
Co powinno się znaleźć na stole w Wigilię? Lista 12 potraw wigilijnych.
Klasyczna ryba po grecku
- Zupa wigilijna ma szczególne znaczenie na świątecznym stole. Przede wszystkim jest to pierwsze danie w postnej wieczerzy. Po drugie serwujemy ją jedynie na święta i przez to wyjątkowo smakuje. Najpopularniejszy w Polsce jest barszcz czerwony czysty lub z uszkami. Najlepszy barszcz przygotujesz oczywiście na domowym zakwasie z buraków, który jest prosty w wykonaniu. Ja natomiast nie wyobrażam sobie wieczerzy bez wigilijnej kwaśnicy z kapusty kiszonej, kaszy i suszonych grzybów.
- Pierogi z kapustą i grzybami to typowo świąteczne danie, które podaję raz do roku. Może dlatego smakują wyjątkowo i magicznie.
- Pierogi ruskie niby codzienna potrawa, ale nie wyobrażam sobie bez niej Wigilii. Podaję je ugotowane lub podsmażone i polane cebulką. Większą ilość mrożę i mam na obiady po świętach.
- Krokiety z kapustą i grzybami chociaż z pozoru są pracochłonne, to obowiązkowo pojawiają się na moim, wigilijnym stole. Piszę z pozoru ponieważ, gdy mamy już gotowy farsz z pierogów z kapusta i grzybami, to wystarczy tylko usmażyć naleśniki i zawinąć w rulony lub koperty.
- Ryba po grecku to kulminacyjny punkt na Wigilii. Każdy na nią czeka z niecierpliwością. Polecam klasyczną rybę po grecku lub rybę po grecku w wersji z dużą ilością zapiekanych warzyw.
- Smażona lub pieczona ryba. Może to być dobra ryba usmażona w panierce, lin w śmietanie lub karp w migdałach i miodzie.
- Śledzie obowiązkowo goszczą na wieczerzy. Są tanie, smaczne i przede wszystkim proste w wykonaniu. Trudno wymienić tutaj wszystkie, dlatego odsyłam do moich przepisów na śledzie. Osobiście najbardziej cenię sobie wszystkie sałatki śledziowe oraz połączenia z majonezem, jogurtem naturalnym lub śmietaną.
- Sałatka jarzynowa to ulubiona potrawa mojej rodziny. Niby zwyczajna, ale każdy chętnie po nią sięga. Integruje też domowników podczas krojenia dużej ilości ugotowanych warzyw.
- Makowiec. jeżeli ktoś spyta mnie, jakie ciasto kojarzy mi się ze świętami, to bez namysłu odpowiem, iż makowiec. Makowiec zawijany, makowiec japoński, makowiec z jabłkami, makowa panienka, a może seromakowiec? Które ciasto wolicie?
- Piernik na bazie miodu to kolejne ciasto typowo świąteczne. Warto wspomnieć, iż najczęściej robi się go dużo wcześniej i jako pierwszy oznajmia nam o zbliżających się świętach. Ja uwielbiam piernik przekładany powidłami. jeżeli szukasz inspiracji na inne wypieki, to zajrzyj do działu pyszne ciasta.
- Kompot z suszu to prosty i szybki do zrobienia napój, który powstaje na bazie suszonych owoców. Doskonale gasi pragnienie i ułatwia trawienie. Kompot przygotowujemy tylko i wyłącznie na święta. Z racji specyficznego smaku ma tyle samo zwolenników, co przeciwników.
- Na Wigilii nie może zabraknąć deseru. U mnie naprzemiennie serwowana jest kutia lub łazanki z makiem. Duża ilość miodu, maku oraz bakalii. To smaki z dzieciństwa, których się nie zapomina. Dziś dzieci są rozpieszczone dużą ilością słodyczy, ale za moich czasów wigilijne desery to były prawdziwe rarytasy. Czekało się na nie przez cały rok.
Makowa panienka
Na wigilijnym stole goszczą także takie potrawy jak:
Zupy: migdałowa, makowa, owocowa, żurek, rybna.
Dania główne: paszteciki z kapustą i grzybami, wigilijne pierogi drożdżowe, wigilijne gołąbki, kapusta zasmażana, kapusta z grochem czy bigos. Osobiście preferuję bigos mięsny i dlatego na świąteczne dni przygotowuję staropolski bigos z kiszonej kapusty. Na wieczerzy serwuję czasami rybę w zalewie octowo pomidorowej. W wielu domach zamiast farszu z kapustą i grzybami, przygotowuje się pieczarki.
Desery: kluski z makiem (w Poznaniu znane jako makiełki), śliżyki z makiem (popularne w Wileńszczyźnie) moczka (popularna na Śląsku).
Jeśli w Waszym domu spotkać można nie wymienione tu regionalne potrawy, to podziel się tą informacją w komentarzu. Postaram się wypróbować potrawę podczas nadchodzących świąt.
Szukasz inspiracji na sprawdzone potrawy świąteczne? Zapraszam do działu potrawy wigilijne.
