W Polsce coraz więcej emerytów staje przed widmem egzekucji komorniczej. Chociaż prawo przewiduje kwotę wolną od zajęcia w wysokości 1335,72 zł, komornik może przejąć choćby 60% świadczenia w przypadku długów alimentacyjnych, a przy zwykłych zobowiązaniach do 25% emerytury brutto. Ta sytuacja tworzy poważne zagrożenie dla stabilności finansowej seniorów.
Według danych z GUS, w 2020 roku aż 22,4% emerytów miało problemy ze spłatą długów, co oznacza, iż ponad milion osób starszych w Polsce boryka się z zadłużeniem. Najczęstszymi przyczynami egzekucji są niespłacone kredyty, zaległe rachunki za media, niezapłacone czynsze oraz zobowiązania wobec ZUS i Urzędu Skarbowego.
Eksperci ds. polityki społecznej alarmują, iż obecna sytuacja może prowadzić do dramatycznego pogorszenia jakości życia seniorów. Obniżenie dochodów poniżej pewnego poziomu często zmusza emerytów do rezygnacji z zakupu leków, ograniczenia wydatków na żywność czy choćby zaprzestania ogrzewania mieszkań w okresie zimowym.
Psychologowie zwracają uwagę na poważne konsekwencje psychiczne, jakie niesie ze sobą egzekucja komornicza u osób starszych. Stres związany z utratą bezpieczeństwa finansowego może prowadzić do depresji, izolacji społecznej i pogorszenia stanu zdrowia. Wielu seniorów wstydzi się swojej sytuacji i nie szuka pomocy, co jeszcze pogłębia problem.
W Polsce pojawia się również nowe zjawisko społeczne – międzypokoleniowe dziedziczenie długów. Coraz częściej emeryci zaciągają zobowiązania, by pomóc swoim dzieciom lub wnukom, co prowadzi do spirali zadłużenia dotykającej całe rodziny. W efekcie problemy finansowe seniorów stają się obciążeniem dla młodszych pokoleń.
Ekonomiści wskazują na systemowy charakter problemu. Rosnące koszty życia przy stosunkowo niskich emeryturach sprawiają, iż choćby drobne nieprzewidziane wydatki mogą zachwiać budżetem domowym seniora. W efekcie wielu emerytów sięga po kredyty i pożyczki, często nie będąc w stanie przewidzieć konsekwencji takiej decyzji.
Aby pomóc emerytom w walce z zadłużeniem, organizacje senioralne apelują o wprowadzenie dodatkowych mechanizmów ochronnych, takich jak zwiększenie kwoty wolnej od zajęcia oraz wprowadzenie obowiązkowego doradztwa finansowego przed zaciągnięciem zobowiązań przez osoby starsze.
W Polsce powstają również nowe inicjatywy społeczne, które mają na celu wsparcie zadłużonych seniorów. Powstają grupy wsparcia, bezpłatne poradnie prawne specjalizujące się w problemach osób starszych oraz programy edukacji finansowej dostosowane do potrzeb emerytów.
Eksperci przewidują, iż problem zadłużenia emerytów może się pogłębiać w najbliższych latach. Starzenie się społeczeństwa w połączeniu z rosnącymi kosztami życia i opieką zdrowotną może prowadzić do zwiększenia liczby emerytów borykających się z problemami finansowymi.
Socjologowie zwracają uwagę na zmianę pozycji społecznej emerytów z zadłużeniem komorniczym. Osoby te często doświadczają wykluczenia społecznego i tracą szacunek w swoim środowisku, co prowadzi do erozji tradycyjnej roli seniora w polskim społeczeństwie.
Aby pomóc emerytom w walce z zadłużeniem, potrzebny jest systemowy podejście, które obejmuje edukację finansową, doradztwo i ochronę przed nadmiernym zadłużeniem. Musimy również zwrócić uwagę na zmieniającą się pozycję społeczną emerytów i pomóc im zachować godność i szacunek w swoim środowisku.
