Gdy zgodziłam się, aby teściowa miała klucze do naszego mieszkania, choćby nie przyszło mi do głowy, iż to może kiedykolwiek stać się problemem. Dopiero co wzięliśmy ślub, byliśmy pełni zapału i nadziei, zaczynaliśmy wspólne życie od zera, wierząc, iż wszystko będzie dobrze, po rodzinnemu, po ludzku.
Mój mąż, Wojtek, powiedział wtedy:
— Niech mama ma kopię. Tak na wszelki wypadek. Może będą trzeba podlewać kwiaty, odebrać paczkę…
Kiwnęłam głową. Chciałam pokazać, iż ufam, iż nie jestem z tych synowych, które od razu stawiają mur. Chciałam być otwarta, elastyczna, nowoczesna.
Na początku było dokładnie tak, jak mówił. Teściowa pojawiała się rzadko, zawsze uprzedzała, przynosiła ogórki kiszone, pierogi, świeże drożdżówki. Uśmiechała się, pytała, czy czegoś nie potrzebujemy. Myślałam sobie: „Niech będzie, dla niej to ważne, żeby się zatroszczyć, a ja to zniosę”. choćby uśmiechałam się w odpowiedzi — szczerze, z chęci bycia dobrą.
Ale z miesiąca na miesiąc te wizyty stawały się coraz mniej przypadkowe, coraz bardziej natrętne. W pewnym momencie przestała dzwonić przed przyjściem. Po prostu wkładała klucz do zamka — i wchodziła. Kilka razy obudził mnie dźwięk garnków — teściowa była już w kuchni, coś smażyła, stukała, hałasowała. Pewnego razu wyszłam z sypialni w szlafroku, nie umyta, i zastałam ją z kubkiem herbaty na mojej kanapie.
— Upiekłam szarlotkę, przyniosłam. No, poczęstuj się! — powiedziała, jakby nigdy nic.
Milczałam. Znowu. Bo „to przecież mama”, bo „ona ma dobre serce”, bo „tak nie wypada”. Mówiłam Wojtkowi:
— Może trzeba jakoś z nią porozmawiać?
A on machnął ręką:
— No co ty, nie dramatyzuj. Matki bywają takie. Ona przecież z życzliwości…
A we mnie rosła złość. Bo z każdą jej wizytą moja przestrzeń stawała się mniejsza. Zaczęła przekładać słoiki w szafkach po swojemu, wyrzuciła moje stare przyprawy, mówiąc: „To już dawno przeterminowane”. Przyniosła swoje ręczniki — „tak mi wygodniej” — a potem choćby kosmetyki: krem, szczotkę, szczoteczkę do zębów. Jakby to też było jej mieszkanie.
Czułam, iż tracę nie tylko spokój, ale i samą siebie. Miejsce, które miało być naszym gniazdem, stawało się jej dodatkowym pokojem. Byłam jak sublokatorka we własnym domu. A Wojtek — wciąż z tym samym łagodnym spojrzeniem: „No ale mamie nie wypada odmówić…”
Przełom nastąpił w sobotę. Obudziłam się wcześnie, zaparzyłam kawę, usiadłam w szlafroku przy oknie i pomyślałam: „W końcu cisza, mogę po prostu być sobą”. Właśnie podniosłam kubek — i usłyszałam zgrzyt klucza w zamku. Znowu przyszła.
— Cześć! — zawołała radośnie, mijając mnie z siatką. — Pomyślałam, iż przyda ci się moje ciasto. Zaraz podgrzeję ci kawałek!
Ale ja nie chciałam już ciasta. Nie chciałam wizyt, troski, jej głosu i zapachów. Chciałam ciszy. Chciałam — pierwszy raz od dawna — wolności decydowania, kto i kiedy może wejść do mojego domu.
Tego samego wieczoru zebrałam się na odwagę. Zadzwoniłam do niej:
— Pani Danuto… proszę, oddajcie klucz. To dla mnie naprawdę ważne.
W słuchawce zapanowała cisza. Potem cichy, urażony głos:
— Myślałam, iż mi ufacie…
Ale już się nie tłumaczyłam. Bo pierwszy raz zrobiłam krok nie dla kogoś, ale dla siebie.
Następnego dnia wręczyła mi klucze. Patrzyła z żalem, z zimnem, z niezrozumieniem. Ale ja, pierwszy raz patrząc jej prosto w oczy, wiedziałam — granica jest postawiona. I nie pozwolę jej przekroczyć.
Teraz, kiedy wracam z pracy i sama otwieram drzwi, wiem: w domu czeka na mnie tylko cisza. Tylko moje rzeczy stoją tam, gdzie je zostawiłam. Mój kubek w kuchni. Moja muzyka z głośnika. Moje życie — bez naruszeń i niezapowiedzianych gości.
Tak, było mi trudno. Ale zrozumiałam: miłość nie usprawiedliwia wtargnięcia. choćby najbliżsi muszą rozumieć, iż każdy ma swoją przestrzeń. W końcu znów czuję: to mój dom. A ja — jestem tu gospodynią. I to uczucie jest warte każdej ceny.
