Przelewy pieniądze między małżonkami to codzienna praktyka w wielu domach. Choć takie transakcje są zwykle bezproblemowe, warto znać potencjalne pułapki prawne, które mogą pojawić się podczas kontroli skarbowej. Sprawdź, jak zabezpieczyć się przed nieprzewidzianymi komplikacjami.
Fot. Warszawa w Pigułce
Podstawowa zasada: 36 120 zł bez podatku
Kluczowa informacja dla wszystkich małżonków: mogą przekazywać sobie nawzajem darowizny do kwoty 36 120 zł w ciągu pięciu lat bez konieczności płacenia podatku od spadków i darowizn. Portal naTemat potwierdza: „zgodnie z przepisami, małżonkowie mogą przekazywać sobie darowizny do kwoty 36 120 zł w ciągu 5 lat bez konieczności zgłaszania tego faktu do urzędu skarbowego”.
Jednak jak wyjaśnia portal Infor, kwota ta dotyczy „nie tylko pojedynczej transakcji, ale wszystkich transakcji pomiędzy partnerami (w takim samym układzie darczyńca-obdarowany) z okresu 5 lat poprzedzających rok ostatniej transakcji oraz za rok, w którym miała miejsca owa ostatnia transakcja”.
To oznacza, iż jeżeli mąż regularnie przelewa żonie po 5000 zł miesięcznie, po około 7 miesiącach przekroczy limit podatkowy, choć pojedyncze przelewy są niewielkie.
Tytuł przelewu ma najważniejsze znaczenie
Najważniejszym elementem bezpiecznego przelewu jest odpowiedni tytuł. Portal WP ostrzega: „tytuły, takie jak 'na wakacje’, 'prezent’ czy mniej oficjalne 'kup sobie coś ładnego’, to w tym przypadku proszenie się o kontrolę Urzędu Skarbowego”.
Portal naTemat dodaje praktyczną radę: „wpisanie w tytule słowa 'darowizna’ jest kluczowe, aby uniknąć ewentualnych wątpliwości ze strony fiskusa. Idąc tym tropem: zamiast ogólnego 'Na zakupy’ lepiej użyć 'Darowizna – na zakupy'”.
Portal Infor precyzuje zalecenia ekspertów: „dokonując darowizny w formie przelewu na rachunek w banku, trzeba wyraźnie wpisać w tytule przelewu, iż jest to darowizna dla konkretnej osoby. Np. 'darowizna dla mojego syna Tomasza Malinowskiego'”.
Wspólny budżet kontra darowizna
Kluczowe rozróżnienie dotyczy charakteru przelewu. Portal Porada Podatkowa wyjaśnia: „jeśli przelewy mieszczą się w ramach wspólnego budżetu i nie są dużymi kwotami niezwiązanymi z codziennym zarządzaniem finansami, nie ma potrzeby zgłaszania ich do urzędów skarbowych”.
Portal Biznes Interia dodaje: „przelewy bankowe dokonywane między małżonkami w celu zaspokajania wspólnych potrzeb rodziny nie stanowią darowizny w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn”.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy w artykule 27 jasno określa, iż „małżonkowie są zobowiązani do wspólnego zaspokajania potrzeb rodziny zgodnie z ich możliwościami finansowymi”. Przelewy realizowane w tym celu nie podlegają opodatkowaniu.
Dokumentacja – twoja ochrona
Portal naTemat podkreśla wagę dokumentacji: „w przypadku kontroli skarbowej ważne jest posiadanie dowodu przekazania środków na rachunek bankowy małżonka. Przelewy bankowe są preferowaną formą transferu, ponieważ stanowią jednoznaczny dowód dokonania darowizny”.
Portal WP dodaje praktyczne zalecenie: „należy również zwrócić uwagę na tytuł przelewu. Chociaż może być to powszechnie ignorowane, tytuł taki jak 'Darowizna – na wakacje’ znacząco ułatwia uniknięcie potencjalnych komplikacji podatkowych”.
Eksperci zalecają zachowanie historii operacji bankowych oraz potwierdzeń przelewów jako dowodu w przypadku ewentualnej kontroli.
Co to oznacza dla ciebie?
Jeśli regularnie przelewasz pieniądze małżonkowi/małżonce, musisz zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów. Po pierwsze, sumuj wszystkie przelewy w ciągu 5 lat – jeżeli przekroczą 36 120 zł, będziesz musiał złożyć zgłoszenie do urzędu skarbowego.
Po drugie, zawsze używaj precyzyjnych tytułów przelewów. Zamiast „na święta” wpisz „darowizna – na święta”. To może uchronić cię przed problemami podczas kontroli skarbowej.
Po trzecie, rozróżniaj przelewy na wspólne potrzeby rodziny od prawdziwych darowizn. Przelewy na wspólne wydatki (jedzenie, rachunki, potrzeby dzieci) nie są darowizną i nie podlegają limitom podatkowym.
Rozdzielność majątkowa – szczególne zasady
Sytuacja komplikuje się w przypadku małżonków z rozdzielnością majątkową. Portal Porada Podatkowa wyjaśnia: „przy istnieniu rozdzielności majątkowej małżonkowie posiadają osobne majątki. W rezultacie każde dokonanie darowizny rodzi obowiązek podatkowy”.
Jednak ministerstwo finansów precyzuje: „rozdzielność majątkowa małżonków nie oznacza zaprzestania prowadzenia przez nich wspólnego gospodarstwa. Z tych względów przekazywanie środków pieniężnych między małżonkami może mieć na celu wywiązywanie się z obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny”.
Portal Prawo.pl potwierdza: „przekazywanie wskazanych pieniędzy nie stanowi darowizny, a w konsekwencji nie musi być zgłaszane naczelnikowi urzędu skarbowego”, jeżeli służy zaspokajaniu wspólnych potrzeb rodziny.
Ryzyko kontroli skarbowej
Portal Porada Podatkowa ostrzega przed konsekwencjami nieprawidłowego postępowania: „przekroczenie tego terminu [6 miesięcy na zgłoszenie] jest nieodwracalne i podatnik nie ma już możliwości skorzystania ze zwolnienia. Otrzymane darowizny należy opodatkować na zasadach ogólnych”.
W przypadku darowizn powyżej 36 120 zł, które nie zostały zgłoszone w terminie, stawka podatku wynosi 7% w pierwszej grupie podatkowej (małżonkowie, dzieci, rodzice).
Portal naTemat dodaje: „w sytuacji przekazywania gotówki, brak odpowiedniej dokumentacji może skutkować koniecznością zapłaty podatku w wysokości od 3 do 12 procent, w zależności od stopnia pokrewieństwa”.
Praktyczne wskazówki
Właściwe tytułowanie:
- Zamiast: „na zakupy” → „Darowizna – na zakupy”
- Zamiast: „prezent” → „Darowizna urodzinowa dla żony”
- Zamiast: „na wakacje” → „Darowizna – na wakacje”
Dokumentacja:
- Zachowuj historię przelewów bankowych
- Prowadź ewidencję większych kwot
- Przechowuj potwierdzenia transakcji
Planowanie podatkowe:
- Monitoruj łączną kwotę przelewów w ciągu 5 lat
- Przy przekroczeniu 36 120 zł złóż formularz SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy
- Rozważ założenie wspólnego konta bankowego
Wyjątek: wspólne konto bankowe
Portal Porada Podatkowa sugeruje proste rozwiązanie: „najlepszym rozwiązaniem na przyszłość będzie ustanowienie wspólnego rachunku bankowego, do którego będzie Pani upoważniona jako pełnomocnik do wybierania pieniędzy z banku. Jest to czynność o charakterze technicznym, która nie powoduje powstania obowiązku podatkowego”.
Wspólne konto eliminuje problem klasyfikacji przelewów jako darowizn, ponieważ oboje małżonkowie mają równe prawo do środków na koncie.
Najczęstsze błędy
Portal WP ostrzega przed popularnymi błędami:
- Używanie żartobliwych lub niejasnych tytułów przelewów
- Brak dokumentacji większych transferów
- Nieprawidłowe sumowanie kwot w okresie 5-letnim
- Mylenie przelewów na wspólne potrzeby z darowizną
Portal Obcas dodaje: „często wprowadzamy osobiste lub żartobliwe opisy, które mogą być trudne do zrozumienia dla osoby trzeciej. Aby uniknąć problemów, warto używać jednoznacznych opisów”.
Podsumowanie dla bezpieczeństwa
Przelewy między małżonkami nie muszą być źródłem problemów podatkowych, jeżeli przestrzegasz kilku prostych zasad. Używaj precyzyjnych tytułów z słowem „darowizna”, dokumentuj wszystkie transakcje i pamiętaj o limicie 36 120 zł w ciągu pięciu lat.
Jeśli przelewy służą wspólnym potrzebom rodziny – nie są to darowizny i nie podlegają ograniczeniom podatkowym. W wątpliwych przypadkach skonsultuj się z doradcą podatkowym lub rozważ założenie wspólnego konta bankowego.
