— Co to znaczy zrzec się udziału? — głos Weroniki zadrżał. — Helena Stanisławówna, to przecież spadek po moim mężu!
— Spadek po moim synu — odparła teściowa, wyprostowana jak struna. — A nie po tobie. Ty tu jesteś nikim, tymczasowa. Bartek jest mój, nie twój.
— Jak to tymczasowa? — Weronika poczuła, jak gorąca fala wzbiera w gardle. — Jesteśmy małżeństwem! Osiem lat razem!
— Osiem lat to nic — Helena Stanisławówna prychnęła pogardliwie. — Moje pierwsze małżeństwo trwało dwadzieścia trzy lata. A potem rozwód. Więc nie udawaj odwiecznej małżonki.
Weronika stała w kuchni, nie wierząc własnym uszom. Pół godziny temu gotowała barszcz dla całej rodziny, ciesząc się, iż teściowa w końcu zgodziła się rozmawiać o podziale mieszkania po śmierci teścia. A teraz to.
— Helena Stanisławówna, porozmawiajmy spokojnie — spróbowała opanować drżenie głosu. — Tadeusz Wojciechowicz zapisał mieszkanie Bartkowi. Zgodnie z prawem połowa należy także do mnie, jako żony.
— Nic ci nie należy! — teściowa podniosła głos. — Mój mąż dostał to mieszkanie w siedemdziesiątym piątym. Ja tu żyję od czterdziestu ośmiu lat! Wychowałam dzieci, niańczyłam wnuki! A ty skąd się wzięłaś? Przyjechałaś z jakiejś wsi, omotałaś Bartka i teraz rościsz sobie prawa!
— Nie jestem ze wsi, jestem z Kielc — cicho odpowiedziała Weronika. — I nikogo nie omotałam. Kochamy się z Bartkiem.
— Miłość — parsknęła Helena Stanisławówna. — W twoim wieku jaka miłość? Masz trzydzieści osiem lat, zegar tyka. Chodzi ci o zameldowanie w Warszawie, ot co.
W tej chwili do kuchni wszedł Bartek z siatkami z warzywniaka. Zobaczył zaczerwienione twarze żony i matki.
— Co się stało? — zapytał, stawiając zakupy na stole.
— Twoja matka chce, żebym zrzekła się swojego udziału w mieszkaniu — powiedziała Weronika, starając się mówić spokojnie.
Bartek spojrzał na matkę, potem na żonę.
— Mamo, przecież ustaliliśmy, iż będziemy żyć razem. Po co te rozmowy?
— Bartku — Helena Stanisławówna nagle zmiękła tonem — myślę o twojej przyszłości. Nigdy nic nie wiadomo. Rozwiedziecie się, a ona zabierze pół mieszkania.
— Mamo, przestań. Nie zamierzamy się rozwieść.
— Nikt nie zamierza — przedrzeźniła teściowa. — Ja też nie zamierzałam rozwodzić się z twoim ojcem, a musiałam. Życie jest nieprzewidywalne.
Weronika milczała, obserwując tę scenę. Bartek wyraźnie nie wiedział, co powiedzieć. Przenosił ciężar z nogi na nogę jak uczeń wezwany do tablicy bez przygotowania.
— Mamo, dlaczego tak robisz? — w końcu powiedział. — Weronika jest rodziną.
— Rodziną — powtórzyła Helena Stanisławówna. — To dlaczego nie ma dzieci? Osiem lat razem, a potomstwa zero. Może w ogóle nie może mieć?
Weronika poczuła, jak płomienie biją jej w twarz. To był ich z Bartkiem największy ból. Próbowali, chodzili do lekarzy, brali leki — bez skutku.
— To nasza prywatna sprawa — syknęła przez zęby.
— Prywatna — pokiwała głową teściowa. — Żonę sobie wziął niepłodną, a ja mam milczeć. Ja chcę wnuki, rozumiesz? Siedemdziesiąt lat już mam, ile mam jeszcze czekać?
— Mamo, przestań! — Bartek podniósł głos. — To nieładnie.
— Co nieładnie? Prawdę mówić nieładnie? — Helena Stanisławówna usiadła na stołku, wyciągając chusteczkę. — To nie moja wina, iż ma problemy. Może lekarz by jej poradził rozwód z moim synem i szukanie kogoś prostszego.
Weronika nie wytrzymała.
— Wychodzę — powiedziała, rozwiązując fartuch.
W sypialni zaczęła pakować rzeczy do torby. Ręce jej drżały. Czy to naprawdę się dzieje?
— Weronika, zaczekaj! — Bartek wszedł za nią. — Nie przejmuj się, mama się martwi.
— Martwi? — odwróciła się do męża. — Ona *żąda*, żebym zrzekła się udziału! Jakbym była oszustką, która chce was okraść!
— Nie żąda, tylko prosi…
— Słyszałeś, jak “prosi”? Praktycznie mnie wyrzuca!
Bartek usiadł na łóżku, pocierając skronie.
— Mama boi się zostać na bruku. Całe życie w tym mieszkaniu.
— A ja ją wyrzucam? Mówiłam, iż będziemy żyć razem! Mieszkanie duże, cztery pokoje, miejsca wystarczy.
— Wiem. Ale ona nie ufa dokumentom. Myśli, iż jeżeli coś między nami pójdzie źle, to ona ucierpi.
Weronika spojrzała mu w oczy.
— Bartek, powiedz prawdę. Po czyjej jesteś stronie?
— Po twojej. Jesteś moją żoną.
— To dlaczego nie stanąłeś za mną? Dlaczego pozwoliłeś, by mówiła takie rzeczy?
Milczał. Nie było odpowiedzi.
— Zostanę u Kasi kilka dni. Muszę pomyśleć.
— Nie odchodź. Porozmawiamy.
— O czym? O tym, jak lepiej zrzec się udziału? Albo jak się wynieść, żeby twojej mamie nie przeszkadzać?
W przedpokoju spotkała teściową.
— Wychodzisz? — Helena Stanisławówna uśmiechnęła się z zadowoleniem. — Dobrze robisz. Przemyślisz sprawę.
— Chcę, żebyś pani coś zrozumiała — Weronika zatrzymała się. — Nie chcę waszego mieszkania. Chcę tylko wiedzieć, iż mam dom. Że nie wyrzucicie mnie przy pierwszej kłótni.
— Dom masz. W Kielcach.
— Tam od lat obcy ludzie.
— To znajdziesz inny.
Na klatce schodowej Weronika długo stała, nie czując łez na policzkach. Osiem lat starań, by być dobrą żoną, dobrą synową. Gotowała, sprzątała, opiekowała się teściową podczas choroby. A teraz to.
Kasia przyjęła ją zdziwiona.
— Co się stało? Wyglądasz jak po pogrzebie.
— Gorzej. Mogę przenocować?
Przy herbacie Weronika opowiedziała wszystko. Kasia słuchała, kręcąc głową.
— Przecież cię ostrzegałam — powiedziała w końcu. — Pamiętasz, jak skarżyłaś się, iż teściowa ciągle wspomina o twoim wieku, o braku dzieci?
— To było przygotowanie gruntu. Chciała pokazać, iż nie jesteś pełnoprawną żoną.
— Dlaczego? Co jej zrobiłam?
— Zjawiłaś”Przez kolejne lata Weronika nauczyła się żyć w cieniu teściowej, ale w jej oczach już zawsze gościł cień rezygnacji, a Bartek, choć kochał ją szczerze, nigdy nie odważył się stanąć między nią a matką.”
