Dziś znów nie mogę zasnąć. Wspomnienia wracają, jak fale, i choć próbuję je odepchnąć, wciąż się topię.
Małgorzata Wiśniewska ma sześćdziesiąt pięć lat. Przez większość życia była samotna, wychowując dwoje dzieci – Kingę i Kacpra. Mąż zginął, gdy młodszy miał zaledwie cztery lata, i od tamtej pory musiała być i matką, i ojcem. Pracowała do utraty tchu, nie oszczędzając się, byle tylko dzieci miały wszystko – dobrą szkołę, studia, a w końcu własne, szczęśliwe życie.
Wydawało się, iż wszystko idzie dobrze. Kinga dorosła, wyszła za mąż, wyjechała do Krakowa. Kacper – inteligentny, wykształcony, z dyplomem w kieszeni – ale dorosłości unikał. Po studiach wciąż mieszkał z matką, tłumacząc się niską pensją i „przejściowymi trudnościami”. Małgorzata znosiła to w milczeniu. Wierzyła, iż lada dzień się usamodzielni, znajdzie pracę, założy rodzinę i w końcu wyprowadzi.
I pewnego dnia prawie się to udało. Kacper oznajmił, iż żeni się z Martą – kobietą starszą od niego o dziesięć lat. Małgorzata nie protestowała – niech żyje, niech próbuje. Liczyła, iż po ślubie młodzi wynajmą sobie choćby maleńkie mieszkanie. Ale stało się dokładnie na odwrót.
Najpierw Marta zaczęła zostawać na noc, potem przywiozła torby z rzeczami i, bez słowa, wprowadziła się na stałe. Małgorzata czuła, jak traci kontrolę nad własnym życiem – i nad swoim domem.
A potem przyszło najgorsze. Okazało się, iż Marta ma dziesięcioletniego syna, o którym nikt matce nie wspomniał. Pewnego dnia po prostu przyprowadziła chłopca do mieszkania. „Będzie teraz z nami mieszkał” – rzuciła z uśmieszkiem, jakby chodziło o nowy obrus, a nie o życie starszej kobiety.
Ale prawdziwy cios nadszedł później. Kacper, bez cienia wahania, oświadczył: „Mamo, musisz się przenieść do kuchni. Chłopak potrzebuje własnego pokoju. My zajmiemy oba”. Mówił tak do kobiety, która dała mu całe swoje życie.
W środku Małgorzaty coś pękło. Nie zapytali jej. Nie dali wyboru. Po prostu postawili przed faktem – w domu, który kupiła, utrzymywała, za który płaciła przez lata. A teraz okazało się, iż w nim dla niej miejsca już nie ma.
Później było jeszcze gorzej. Kacper stracił pracę. Pieniędzy brakowało na wszystko. Rachunki, jedzenie, leki – wszystko spadło na barki Małgorzaty i jej skromnej emerytury. A oni? Wstawali po południu, całe dni spędzali przed telewizorem, a wieczorem milcząco oczekiwali obiadu. Jakby to było oczywiste.
Znosiła. Cierpiała. Połykała łzy. Aż do dnia, gdy zadzwoniła do Kingi i wybuchnęła płaczem. Opowiedziała wszystko: jak śpi w kuchni, jak stała się gościem we własnym domu, jak każdego dnia czuje się niechciana.
Córka nie pozostała obojętna. Przyjechała po trzech dniach. Weszła do mieszkania i zobaczyła matkę – z podkrążonymi oczami, zgarbioną od zmęczenia. zwykle unikała awantur, ale tym razem nie wytrzymała.
„Jesteś dorosłym mężczyzną” – zwróciła się do brata. „Masz żonę, ona ma dziecko. I nie wstyd ci, iż wszyscy siedzicie na karku starej matki? Że zajmujecie jej dom, jej przestrzeń, a choćby nie myślicie płacić za prąd czy wodę?”
Kacper milczał. Marty nie było – wyjechała do koleżanki. Chłopak siedział w kącie, sącząc sok przez słomkę.
„Nie mam nic przeciwko pomaganiu” – ciągnęła Kinga. „Ale nie rozumiem, dlaczego moja matka ma utrzymywać ciebie, dorosłego faceta, i twoją kobietę. To jej dom. I ma prawo żyć w nim godnie.”
Po tej rozmowie coś w Kacprze się zmieniło. Może wreszcie usłyszał to, co matka próbowała mu powiedzieć od lat. A może po prostu przestraszył się, iż doprowadzi ją do grobu.
Tydzień później oznajmił, iż znalazł nową pracę. Pensja niewielka, ale stała. A miesiąc później – iż z Martą i jej synem wyprowadzają się. Wynajęli małe mieszkanie, zaczynają od zera.
Małgorzata płakała. Ale tym razem – z ulgi. Po raz pierwszy od dawna obudziła się i poczuła, iż jest u siebie. W swoim domu. Gdzie jest cisza, spokój. Gdzie nikt nie każe jej spać w kuchni.
Może w końcu zacznie się ta emerytura, o której marzyła – bez upokorzeń, bez cudzych talerzy na jej stole.
