Promowanie udziału osób starszych w życiu społecznym, omówienie palących problemów opieki długoterminowej, dyskusja nad przeszkodami obniżającymi jakość życia seniorów, liczne stoiska edukacyjne – to wszystko podczas Obywatelskiego Kongresu Organizacji Seniorskich i Liderów Senioralnych, który został zorganizowany przez Stowarzyszenie MANKO i Głos Seniora. 10 grudnia 2024 roku w Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej w Warszawie zebrało się blisko 500 osób, aby wysnuć wnioski na temat postępów polityki senioralnej w Polsce.
Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym Rzecznika Praw Pacjenta, Minister ds. Polityki Senioralnej, Rzecznika Praw Obywatelskich, Marszałka Województwa Mazowieckiego i Wojewody Mazowieckiego. Kongres uroczyście otworzyli minister ds. polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz, prof. Agnieszka Neumann-Podczaska oraz prezes Stowarzyszenia MANKO Łukasz Salwarowski.
– Każde takie spotkanie to następny krok do budowania polityki senioralnej, której nie budujemy dla siebie, ale dla wszystkich. Musimy odczarować starość, by młodsze pokolenie nie patrzyło na nas przez pryzmat wieku. Bo wiek to tylko liczba, a marzenie nigdy się nie starzeją – powiedziała minister Marzena Okła-Drewnowicz.
Prof. Agnieszka Neumann-Podczaska mówiła o tym, jak ważne jest nauczanie geriatrii wszystkich pokoleń, od przedszkolaków po studentów nie tylko kierunków medycznych. Sam wzrost liczby geriatrów nie rozwiąże problemów starzejącego się społeczeństwa, starszym pacjentem powinien umieć zająć się każdy specjalista.
Merytoryczne prelekcje
Merytoryczną część zapoczątkował prezes Łukasz Salwarowski, wygłaszając prelekcję pod nazwą „Reaguj, interweniuj, zgłaszaj postulaty. Miej wpływ na swój los! Obywatelski Głos Seniora”. W trakcie opowiedział o kampaniach, które poskutkowały zmianami w prawie. Zachęcił do odważnego działania i współpracy, bo konkurowanie oddala nas od celu, jakim jest poprawa otaczającej nas rzeczywistości. Przedstawił również najważniejsze wnioski z „Badania potrzeb społecznych seniorów” przeprowadzonego przez Stowarzyszenie MANKO (więcej na stronie 15).
Prof. Agnieszka Neumann-Podczaska przedstawiła wykład pod tytułem „Zażywaj leki bezpiecznie! Opieka farmaceutyczna w geriatrii” i wyjaśniła, jakie są skutki polipragmazji, czyli wielolekowości. W procesie ważni są nie tylko seniorzy, ale także opiekunowie. Wsparciem we wzmacnianiu sektora opieki długoterminowej jest m.in. projekt „Senior Cafe”, który ma kształcić opiekunów i kadry domów opieki społecznej.
W panelu „Wyzwania polityki senioralnej w dobie starzejącego się społeczeństwa” dr Anita Richert-Kaźmierska przypomniała, iż Polska jest najszybciej starzejącym się państwem w Europie. Opowiedziała też o zjawisku gilotyny emerytalnej, zgodnie z którym mężczyźni tuż po przejściu na emeryturę natychmiast zaczynają chorować, bo praca była spełnieniem ambicji i często jedyny sposób na podtrzymanie relacji społecznej. Dlatego też współczynnik samobójstw wśród starszych mężczyzn jest wysoki.
Głos zabrał również Zbigniew Tomczak – przewodniczący Obywatelskiego Parlamentu Seniorów oraz Krystyna Śmigielska z Warszawskiej Rady Seniorów, którzy przybliżyli działania tych organizacji na rzecz osób starszych.
Pierwszą część wydarzenia zamknął Grzegorz Okoński, prezes Zarządu MSM „Energetyka”, która jako pierwsza przystąpiła do naszego programu „Spółdzielnia Mieszkaniowa Przyjazna Seniorom”.
Wartościowe panele dyskusyjne
W pierwszym panelu uczestniczyli: dr Elżbieta Ostrowska z Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Joanna Mielczarek ze Stowarzyszenia mali bracia Ubogich, Dagmara Szymczyk z Fundacji Dignum, Rafał Chmielewski ze Stowarzyszenia „Aktywny Seniorów”, Mikołaj Rykowski z Fundacji Wolne Miejsce i dr Anita Richert-Kaźmierska. Rozmówcy omawiali działania obywatelskie na rzecz walki z samotnością i ubóstwem.
– W tym roku po marcowej waloryzacji najniższe świadczenie emerytalne wynosi około 1600 złotych i otrzymuje je niemal 200 tysięcy osób. W tej grupie znajduje się 86% kobiet i 14% mężczyzn. Widoczne jest upośledzenie ekonomiczne kobiet – powiedziała dr Elżbieta Ostrowska.
Drugi panel skupiał się na bezpieczeństwie seniorów. Tym razem głos zabrali: mec. Michał Modro, Małgorzata Miś ze Stowarzyszenia Ochrony Konsumentów „Aquila”, Milena Górecka z Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Patryk Kukliński z Puls TV, Igor Marczak z Fundacji SeniorApp, Oliwia Gissel z Fundacji Tomorrow Offline i Michał Twardosz z Uwaga! telefon. Jak stwierdził wiceprezes Igor Marczak, nie unikniemy korzystania z nowych technologii, bez których w niedługim czasie życie będzie niemożliwe. Seniorzy nie mogą bać się nowoczesnych rozwiązań, a my musimy im w tym pomóc.
Niezwykle ważnym punktem programu był panel o tym, w jaki sposób odciążyć system opieki długoterminowej. Swoją perspektywę przedstawili: : prezes Stowarzyszenia MANKO Łukasz Salwarowski, dr Andrzej Lejczak z KIDO, dr Krzysztof Balon, Ewa Mróz z Fundacji ReVitaLife, dr Tomasz Majszyk, Joanna Hain-Listewnik z TZMO i Magdalena Osińska-Kurzywilk z Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”.
– Istotnym wyzwaniem w opiece są braki kadrowe. W Polsce nie ma specjalistów geriatrów. Brakuje pielęgniarek, których średnia wieku to w tej chwili 50 lat, brakuje opiekunów, nie tylko wykwalifikowanych. Opieka nie jest świadczona na takim poziomie, na jakim powinna być. Musimy się zastanowić, co zrobić, by zmobilizować młodych do wybierania zawodów medycznych, które w tej chwili są coraz mniej prestiżowe” – zwróciła uwagę Magdalena Osińska-Kurzywilk.
Na koniec został podjęty temat, o którym piszemy co numer na stronie 17. W panelu pod hasłem „Stop dyskryminacji. Walka o równe traktowanie i pełny dostęp do dóbr i usług” wzięli udział: Filip Maciągowski z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, dr Michał Szczegielniak – członek Rady ds. Polityki Senioralnej i dr Andrzej Lejczak z KIDO. Dyskusję prowadził prezes Łukasz Salwarowski.
Współpracujmy, nie konkurujmy
Podczas kongresu uczestnicy mogli zasięgnąć na stoiskach naszych partnerów: Biura Rzecznika Praw Pacjentów, GEERS, Stowarzyszenia mali bracia Ubogich, Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Vision Express, Fundacji ReVitaLife, TZMO, KIDO, Krajowej Izby Fizjoterapeutów i Grupy Gromada. Dziękujemy partnerom strategicznym: Instytutowi Senioralnemu, Akademii Ekonomiczno-Humanistycznej oraz Polskiemu Towarzystwu Opieki Farmaceutycznej. Do partnerów merytorycznych Kongresu należą: Warszawska Rada Seniorów, Obywatelski Parlament Seniorów, PZERiI, Stowarzyszenie mali bracia Ubogich, Fundacja Wolne Miejsce, Fundacja ITAKA, TZMO, Fundacja Tomorrow Offline, Koalicja „Na pomoc niesamodzielnym”, KIDO, SeniorApp, Stowarzyszenie „Aquila”, Fundacja Dignum, Seniorzy 2050, Polska Unia Seniorów, Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, Origin Investments, Mazowieckie Porozumienie Rad Seniorów, Urząd Komunikacji Elektronicznej, MSM Energetyka, Stowarzyszenie Aktywny Senior, Uwaga telefon.
Zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków otrzymanych od Zleceniodawcy w ramach rządowego programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021-2025. Edycja 2024
