Spacer brzegiem Kłodnicy, gdzie natura nie daje za wygraną

nieustanne-wedrowanie.pl 1 dzień temu

Ścisły przełom wiosny i lata, a konkretnie ostatnie dni kalendarzowej wiosny, były dla mnie czasem wzmożonej chęci przebywania wśród natury. Atawistycznie wręcz ciągnęło mnie do lasu, jednak bez potrzeby uskuteczniania większych wojaży. Czwarta przyroda to wszakże również natura, a tej mam pod dostatkiem na wyciągnięcie ręki. Tym razem padło na spacer nad brzegiem Kłodnicy (niem. Klodnitz) na obszarze granicznym Gliwic i Zabrza. Trasa, wzdłuż której spacerowaliśmy, zalicza się do górnego odcinka Kłodnicy, ciągnącego się od jej źródeł w południowych Katowicach aż po Łabędy, jedną z dzielnic Gliwic. Odcinek środkowy rozciąga się od Łabęd do jazu w miejscowości Pławniowice, zaś odcinek dolny kończy się wraz z ujściem do Odry w Kędzierzynie-Koźlu.

Wyróżniamy siedem najważniejszych prawobrzeżnych dopływów Kłodnicy: Potok Kokociniec, Bytomkę, Czarniawkę, Potok Bielszowicki zwany również Kochłówką, Potok Sośnicki, Potok Guido oraz Dramę. Najważniejsze lewobrzeżne dopływy Kłodnicy to Kozłówka zwana też Przykopą, Ostropka, Potok Jamna oraz Ślepiotka.

W tle dawna infrastruktura KWK Makoszowy, jeszcze głębiej KWK Sośnica
Rajskie zakątki potężnej konurbacji
Wały przeciwpowodziowe są odpowiednio oznakowane
Brzegi Kłodnicy tętnią życiem
Chętni na spacer?

Sól szkodzi zdrowiu… i sprzyja złotej aldze

Najistotniejszym problemem samej Kłodnicy, ale także w rozumieniu dopływu Odry, jest czystość jej wód. Wody poprzemysłowe spływające do rzeki potrafią być silnie zasolone, co z kolei sprzyja rozwojowi złotej algi. Jest ona widoczna w niektórych zbiornikach wód stojących zlokalizowanych w pobliżu naszej trasy. Zbiorniki te zostały oznaczone stosownymi ostrzeżeniami. Spacer pokazuje nam jednak, iż sytuacja może zmierzać ku lepszemu.

Za horyzontem autostrada A1

Czystość wód płynących w okolicy, którą przemierzamy, można uznać za nienaganną. Napotykamy licznych reprezentantów lokalnej awifauny: stada kaczek, głównie krzyżówek (Anas platyrhynchos), łabędzie – najprawdopodobniej jedynie łabędzia niemego (Cygnus olor), a także czaplę. Obserwujemy ją z największej odległości, jednak zdaje się, iż mamy do czynienia z Ardea cinerea, czyli czaplą siwą.

Nie tylko Kłodnica, ale i liczne zbiorniki wodne tworzą magię tego miejsca
Granica Zabrza i Przyszowic
Wiadukt graniczny między Zabrzem i Przyszowicami

Długo wyczekiwane, słoneczne dni

Choć ciepłe dni kazały długo na siebie czekać w 2025 roku, to ich nadejście spowodowało istną feerię kolorów w sferze flory. Na naszej drodze napotkaliśmy liczne stanowiska żmijowca zwyczajnego (Echium vulgare L.), kwitnącego w pięknych odcieniach fioletu. Nazwa nawiązuje do pręcików wystających z korony kwiatu, przypominających język żmii. Co ciekawe, dawniej używano tej rośliny do przeciwdziałania skutkom ukąszenia żmii. W polskiej florze roślina ta jest archeofitem, czyli gatunkiem pochodzenia obcego, występującym najczęściej w siedliskach synantropijnych – czyli blisko ludzi.

Echium vulgare, żmijowiec zwyczajny
Stanowiska roślin tworzą bajeczne kompozycje krajobrazowe

Kolejnym obficie występującym gatunkiem jest jasieniec piaskowy (Jasione montana L.) z rodziny dzwonkowatych, pospolita roślina uprawiana również jako ozdobna. Gatunek ten nie przepada za żyzną glebą, dobrze czując się w glebie z domieszką dolomitu, na glebach piaszczystych i kamienistych, w dobrze nasłonecznionych, suchych miejscach.

Jasione montana, jasieniec piaskowy
Widok z mostku nad rzeką Kłodnicą
Łabędzica z młodymi, mieszkańcy Kłodnicy

Nie tylko piękno, ale i zdrowie

Licznie występuje również goździk kropkowany (Dianthus deltoides), roślina krótkowieczna, acz odporna na mróz, choroby oraz suszę. Kwitnie wyraziście, przepięknie i przez całe lato. Kwiaty w kolorze fuksji mają charakterystyczne kropki na płatkach, stąd też jego nazwa. Ten gatunek dobrze czuje się na suchych zboczach, nieużytkach, w zaroślach i na łąkach. Roślina ta ma adekwatności lecznicze: wykrztuśne i antyseptyczne. We wspomaganiu leczenia anginy i przeziębienia dobrze sprawdzi się napar z jej ziela. Co ciekawe, choć goździk kropkowany uwielbia ciepłe, dobrze nasłonecznione miejsca, jest całkowicie mrozoodporny, potrafiąc znieść spadki temperatury do -40 stopni Celsjusza.

Dianthus deltoides, goździk kropkowany
Podczas spaceru warto włączyć Google Lens i samodzielnie identyfikować gatunki

Na jednej ze ścieżek znajdujemy macierzankę piaskową (Thymus serpyllum), pięknie kwitnącą w odcieniach różu i fioletu. Tak, jak inne gatunki macierzanek, ma ona adekwatności lecznice i wysoką zawartość cudownie pachnącego olejku eterycznego. Intensywny zapach olejku powoduje, iż macierzanki chętnie stosuje się do ochrony innych roślin przed szkodnikami, takimi jak ślimaki, mszyce czy też bielinek kapustnik. Olejek eteryczny z macierzanek, przy czym macierzanka piaskowa należy do jego najcenniejszych źródeł, znajduje zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym i kosmetologicznym. Ma on działanie przeciwbakteryjne, wykrztuśne, przeciwgrzybiczne, żółciopędne i rozkurczowe.

Kawałek dalej szumią samochody, wszyscy się spieszą…
Tamtego dnia poziom wód był relatywnie niski

Wędrówki w miastach pełnych tajemnic

Chwytajcie ten czas, gdyż na kolejne takie cuda trzeba będzie czekać cały rok! Każda z pór roku charakteryzuje się innym pięknem, jednak taka feeria kolorów i aromatów to z pewnością cecha charakterystyczna lata.

Matka Natura najpiękniej dobiera barwy

Nie tylko Kłodnica, ale i Bytomka cieszą się na powrót czystością

Górny Śląsk to także pierwsza, dziewicza przyroda

Te intrygujące zakamarki naszych miast, gdzie czwarta przyroda zagląda na dawny przemysł…

Bo wokół Śląska narosło wiele mitów. Zbyt wiele
Idź do oryginalnego materiału