Sytuacje wymagające nagłego udzielenia pomocy medycznej często przebiegają dynamicznie, dlatego wiedza na temat podstawowych rytmów serca może okazać się niezbędna dla podjęcia adekwatnych działań. Zrozumienie różnicy między rytmami serca pozwala lepiej interpretować pracę defibrylatora AED.
Czym adekwatnie jest defibrylacja i jak może pomóc?
Rytm serca to elektryczna aktywność mięśnia sercowego, której zapis pozwala ocenić, czy serce pracuje w sposób prawidłowy. W stanach nagłego zatrzymania krążenia serce może pracować chaotycznie lub przestać generować impulsy, co wymaga natychmiastowego działania. Defibrylator AED analizuje rytm i informuje, czy defibrylacja jest wskazana. To procedura medyczna polegająca na przepuszczeniu przez serce kontrolowanego impulsu elektrycznego o dużej energii.
Celem defibrylacji jest zresetowanie chaotycznej lub nieprawidłowej aktywności elektrycznej serca, co ma umożliwić jego naturalnemu rozrusznikowi przejęcie kontroli i wznowienie efektywnych skurczów. Należy jednak zaznaczyć, iż defibrylacja jest skuteczna tylko wtedy, gdy serce wciąż posiada pewną, choćby nieuporządkowaną, aktywność elektryczną.
Do rytmów, w których zastosowanie defibrylacji jest uzasadnione, należą dwa stany:
- migotanie komór (VF): chaotyczna, szybka aktywność elektryczna komór, która uniemożliwia skuteczne pompowanie krwi,
- częstoskurcz komorowy bez tętna (pVT): bardzo szybki rytm serca, w którym nie można wyczuć tętna, mimo aktywności elektrycznej.
W praktyce choćby osoby bez wykształcenia medycznego mogą przeprowadzić defibrylację, korzystając z urządzenia AED, które krok po kroku instruuje, co należy zrobić.
Rytmy niedefibrylacyjne
W niektórych rytmach serca defibrylacja nie jest zalecana, a wręcz przeciwwskazana, ponieważ nie przyniosłaby efektu. Do rytmów niedefibrylacyjnych zaliczamy:
- asystolię: całkowity brak aktywności elektrycznej serca,
- PEA (aktywność elektryczna bez tętna): sytuację, w której zapis elektryczny serca wydaje się uporządkowany, ale nie dochodzi do efektywnego pompowania krwi.
W takich przypadkach najważniejszą rolę odgrywa wysokiej jakości resuscytacja krążeniowo-oddechowa oraz szybkie wezwanie służb medycznych. Defibrylator AED w przypadku rytmu niedefibrylacyjnego wyświetli komunikat o kontynuowaniu uciśnięć klatki piersiowej.
Osoby zainteresowane szczegółowym omówieniem tego tematu mogą znaleźć dodatkowe informacje w artykule: https://praktykauratownika.pl/blog/rytmy-do-defibrylacji-i-nie-do-defibrylacji/
Nauka rytmów serca w praktyce
Choć podstawowa wiedza na temat rytmów serca może być zdobyta samodzielnie, najskuteczniejszym sposobem na jej utrwalenie są kursy praktyczne. Podczas zajęć uczestnicy uczą się interpretować rytmy oraz pracować z urządzeniem AED w warunkach zbliżonych do rzeczywistych. Firmy i zespoły mogą skorzystać ze szkoleń opisanych tutaj:
https://praktykauratownika.pl/kursy-pierwszej-pomocy-dla-firm-i-zespolow/.
Wiele dodatkowych materiałów edukacyjnych dotyczących pierwszej pomocy i pracy ratowników można znaleźć na https://praktykauratownika.pl/.
