Wśród wielkanocnych włoskich przysmaków, poza Colomba di Pasqua, można znaleźć perełkę pochodzącą z okolic Neapolu. To nieoczywiste ciasto składa się z kruchego spodu oraz nadzienia z ziaren pszenicy i serka ricotta. Dodatkiem jest delikatny aromat pomarańczowy, który nadaje subtelności całemu wypiekowi. Czyż nie brzmi to zachęcająco? Oczywiście, iż tak. Ale zanim przeczytacie przepis na Pastiera Napoletana, poznajcie kilka legend związanych z tą tartą.
Skąd wzięła się Pastiera Napoletana?
O tym jak powstała Pastiera krąży co najmniej kilka legend. Pierwsza z nich głosi, iż w okolicach Zatoki Neapolitańskiej mieszkała syrena, która swoim śpiewem umilała życie mieszkańców miasta. Śpiewała piękne pieśni o miłości. Neapolitańczycy w podziękowaniu za tak cudowny prezent złożyli przed nią dary – produkty, którymi akurat dysponowali. Były to ziarna pszenicy, ricotta, mąka, jajka i woda z kwiatów pomarańczy. Syrena przyjęła wszystkie dary i przekazała je bogom, którzy wymieszali je razem. W ten sposób powstała Pastiera Napoletana czyli przysmak z kruchego ciasta nadziewany nadzieniem z gotowanych ziaren pszenicy i ricottą.
Druga z legend może już tak romantyczna nie jest, choć też trudno nazwać ją prawdopodobną. Podobno żony rybaków oczekując na bezpieczny powrót swoich mężów z połowów zostawiły dar dla morza. W skrzyniach były ziarna zbóż, ricotta, mąką, jajka i trochę skórki pomarańczowej. Rano, gdy kobiety przyszły na brzeg wypatrywać powrotu swoich mężów, w skrzyniach znalazły gotowe ciasta. Brzmi bardziej prawdopodobnie?
Przepis na Pastiera Napoletana
Słowem wstępu od razu zaznaczę, iż w Italii do wypieku stosuje się ugotowane ziarna pszenicy, które można kupić w puszkach. W Polsce niestety nigdzie takich nie widziałam, zatem dodałam suchej pszenicy w ziarnach, którą można dostać w sklepach z ekologiczną żywnością. Dodatkowo, choć w oryginalnym przepisie (i legendzie) do nadzienia dodaje się wodę z kwiatów pomarańczy, także nie jest to powszechnie dostępny składnik. Na szczęście można go zastąpić aromatem pomarańczowym, a efekt i tak jest zachwycający.
Składniki na kruche ciasto:
- 300 g mąki pszennej
- 200 g zimnego masła
- 100 g cukru
- 1 jajko
- szczypta soli
Składniki na nadzienie:
- 200 g ziaren pszenicy
- 50 g masła
- 300 g cukru
- 400 g ricotty
- 250 ml mleka
- 2 całe jajka
- 2 żółtka
- starta skórka z 1 cytryny
- cynamon
- aromat waniliowy
- aromat pomarańczowy
Formę wykładamy ciastem
Gotujemy pszenicę
Gotowe nadzienie przekładamy do formy
Na górze układamy paski z ciastaPrzygotowanie Pastiera Napoletana
Przygotowanie naszego ciasta można podzielić na kilka etapów.
Na początek pszenica
Zaczynamy więc od naszych ziaren… o ile mamy pszenicę w ziarnach najpierw należy namoczyć ją w wodzie przez kilka godzin, a najlepiej całą noc. Następnie namoczoną pszenicę należy gotować przez około 45-60 minut w wodzie pod przykryciem. Po czym poznać, iż nasze ziarna już są gotowe do dalszej obróbki? Ano po tym, iż pszenica będzie miękka, a ziarna popękają.
Gdy osiągniemy już powyższy cel, do garnka wlewamy mleko, do którego dodajemy masło i startą skórkę z cytryny. Te składniki następnie gotujemy przez kolejne 20 minut, pilnując aby się nie przypaliły. Od razu dodam, iż trzeba często mieszkać w garnku. Po tym czasie nasza pszenica powinna zgęstnieć i przypominać rozgotowaną owsiankę. Zatem o ile osiągnęliśmy zamierzony efekt, masę należy odstawić do ostudzenia.
Wygląda pysznieTeraz ciasto…
W tym czasie możemy zająć się przygotowaniem kruchego ciasta. Równie dobrze można je jednak przygotować jeszcze wcześniej, jeżeli przeleży noc czy kilka godzin w lodówce, to gwarantuję, iż nic mu się nie stanie. Zatem, do miski przesiewamy mąkę, dodajemy pokrojone masło, cukier i jajka. Następnie zagniatamy, aż do uzyskania jednolitej masy. Wówczas ciasto odstawiamy do lodówki na co najmniej 30-45 minut.
Tymczasem wracamy do przygotowania naszego farszu. Do miski wbijamy jajka, do których dodajemy cukier. Całość ubijamy na sztywno. Następnie do tak przygotowanej masy dodajemy ricottę i ponownie mieszamy, aż do osiągnięcia gładkiej masy. Dopiero wtedy dodajemy masę z pszenicą, a całość doprawiamy cynamonem, aromatem pomarańczowym i waniliowym. Alternatywną opcją jest dodanie laski wanilii do gotującej się pszenicy, dzięki czemu to ona nabierze waniliowego posmaku.
Gdy nasza masa na nadzienie jest gotowa, bierzemy schłodzone ciasto i rozwałkowujemy je na cienki placek. Wykładamy nim spód wysmarowanej wcześniej formy oraz dokładnie oblepiamy brzegi. Najlepiej nie wykorzystywać całego ciasta, aby część została na paski na górę. Następnie do środka wlewamy naszą masę z pszenicy, a na górze układamy wycięte paski z pozostałego ciasta, by powstała kratka lub przeplataniec. Na koniec paski smarujemy rozbełtanym żółtkiem.
Naszą Pasterię Napoletanę pieczemy przez 85-90 minut w temperaturze 180 stopni, aż nabierze pięknych rumianych kolorów.
Pastiera napoletana zaraz po upieczeniu
Pastiera napoletana gotowa do podania
Pastiera Napoletana
Składniki
- 300 g mąki pszennej składniki na ciasto
- 200 g zimnego masła składniki na ciasto
- 100 g cukru składniki na ciasto
- 1 jajko składniki na ciasto
- 200 g pszenicy w ziarnach
- 50 g masła
- 250 ml mleka
- 300 g cukru
- 400 g ricotty
- 2 jajka
- 2 żółtka
- cynamon
- aromat waniliowy
- aromat pomarańczowy
Sposób wykonania
- Pszenicę w ziarnach najpierw moczymy w wodzie przez kilka godzin, a najlepiej całą noc. Następnie pszenicę gotujemy przez około 45-60 minut pod przykryciem, aż będzie miękka.
- Następnie do garnka z pszenicą wlewamy mleko, dodajemy masło i startą skórkę z cytryny. Gotujemy przez kolejne 20 – 25 minut, pilnując aby się nie przypaliły. Jak pszenica zgęstnieje, masę należy odstawić do ostudzenia.
- Teraz przygotowujemy ciasto. Do miski przesiewamy mąkę, dodajemy pokrojone masło, cukier i jajka. Następnie zagniatamy, aż do uzyskania jednolitej masy. Wówczas ciasto odstawiamy do lodówki na co najmniej 30-45 minut.
- Wracamy do przygotowania nadzienia. Do miski wbijamy jajka, do których dodajemy cukier. Całość ubijamy na sztywno. Następnie do tak przygotowanej masy dodajemy ricottę i ponownie mieszamy, aż do osiągnięcia gładkiej masy. Wtedy dodajemy masę z pszenicą, a całość doprawiamy cynamonem, aromatem pomarańczowym i waniliowym.
- Schłodzone ciasto wałkujemy na dość cienki placek i wykładamy nim okrągłą formę – spód i boki. Następnie do środka wlewamy przygotowaną masę z pszenicą. Na górze układamy jeszcze w krateczkę wycięte z ciasta paski, które smarujemy roztrzepanym żółtkiem.
- Pieczemy przez 1 godzinę i 30 minut w 180 stopniach.
Buon appetito!
Przepis można znaleźć też w książce Krakowskiego Makaroniarza – Italia do Zjedzenia.
Pastiera napoletana – kto ma ochotę na kawałek? 
