Dużo się mówi, iż populacja europejska się starzeje. W systemie opieki zdrowotnej przybywa pacjentów z różnymi schorzeniami, także wzroku. Rozmawiamy o tym z Profesorem Robertem Rejdakiem, kierownikiem Kliniki Okulistyki Ogólnej i Katedry Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Prezesem Stowarzyszenia Chirurgów Okulistów Polskich.
W związku z tym, iż w systemie opieki zdrowotnej przybywa pacjentów, również w Pana Profesora dziedzinie. Jakie dolegliwości oczu doskwierają starszym osobom najczęściej?
Rzeczywiście, żyjemy w czasach, kiedy zjawisko starzenia się społeczeństwa jest wyraźnie dostrzegalne. W wieku senioralnym ujawniają się wady wzroku związane z nieprawidłowym działaniem plamki żółtej w oku. Bardzo niebezpieczne są powikłania oczne cukrzycy, w szczególności cukrzycowy obrzęk plamki (DME), a także zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) i nieleczone grożą nieodwracalną ślepotą. Można powiedzieć, iż ci pacjenci niebawem ,,zaleją” system opieki zdrowotnej ze względu na to, iż gwałtownie ich przybywa.
Jak możemy temu zaradzić?
Mamy program lekowy leczenia chorób siatkówki, który odniósł sukces. Podstawą kuracji są preparaty w postaci iniekcji doszklistkowych hamujące czynnik VEGF oraz nowsze leki o mechanizmie działania ukierunkowanym zarówno na VEGF oraz angiopoetynę-2.
Co powinno wzbudzać nasz niepokój?
Często najpierw występuje zjawisko krzywienia linii prostych. Kolejnym objawem jest mroczek w centralnym polu widzenia. Problemy ze wzrokiem wykluczają z życia zawodowego i społecznego: człowiek nie widzi druku, rysów twarzy, nie może korzystać z telefonu, komputera, nie widzi odczytu z glukometru czy nazwy leku. Z mojego doświadczenia wynika, iż zmiany najpierw dotykają jednego oka, a ponieważ drugie kompensuje słabe widzenie, to pacjent nie orientuje się, iż coś jest nie tak. Są to objawy, do których nie chcemy dopuścić i dlatego powinniśmy jak najwcześniej włączyć leczenie.
Wróćmy zatem do diagnozy. Jaką ścieżkę przechodzi pacjent?
Pacjent diabetologiczny powinien zostać skierowany do okulisty, gdyż DME jest powszechnym powikłaniem cukrzycy. Pacjenci po 60. roku życia często mają diagnozowane wysiękowe nAMD. W obydwu przypadkach okuliści kierują ich do jednego z ośrodków realizujących program lekowy. jeżeli diagnoza się potwierdzi, pacjent zapisywany jest do programu, a okulista dobiera schemat leczenia. Zwykle są to trzy dawki co miesiąc, a potem odstępy między zastrzykami są wydłużane. w tej chwili mamy nowoczesne leki, które pozwalają na wydłużenie odstępów między iniekcjami do trzech lub czterech miesięcy. Wiąże się to ze zwiększeniem bezpieczeństwa, dużą skutecznością i wygodą, ponieważ pacjenci rzadziej muszą przyjeżdżać do szpitala, a dzięki terapii po prostu dobrze widzą i są ludźmi aktywnymi.
Czy już po pierwszym zastrzyku pacjent widzi efekty kuracji?
Tak, w wielu przypadkach już po pierwszym zastrzyku widzenie bardzo wyraźnie się poprawia i potem chcemy ten efekt jeszcze wzmocnić i utrzymać. Jest to leczenie bezpłatnie dostępne w Polsce na NFZ.
prof. dr hab. Robert Rejdak, Kierownik Kliniki Okulistyki Ogólnej i Katedry Okulistyki
Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Prezes Stowarzyszenia Chirurgów Okulistów Polskich
