Placki ziemniaczane to danie, które przenosi prosto do dzieciństwa i przypomina smaki domu. Każda babcia miała swój sekret, który sprawiał, iż jej placki były wyjątkowe. Sprawdź, jak przygotować idealne placki krok po kroku.
Sekrety tradycyjnego przepisu na placki ziemniaczane
Prawdziwe placki ziemniaczane według tradycyjnego przepisu wymagają przestrzegania kilku podstawowych zasad, które od pokoleń przekazywane są w polskich rodzinach. Podstawą sukcesu jest odpowiedni dobór ziemniaków – najlepsze są odmiany typu C, bogate w skrobię, takie jak Melody, Ibis czy Tajfun. Te ziemniaki zapewnią adekwatną konsystencję i sprawią, iż placki będą chrupiące na zewnątrz i miękkie w środku.
Tarcie ziemniaków na drobnych oczkach tarki to pierwszy krok do perfekcyjnych placków. Jednak prawdziwy sekret tkwi w metodzie naprzemiennego tarcia – najpierw na dużych, potem na małych oczkach, co zapewnia idealną strukturę. Istotne jest również natychmiastowe odciśnięcie nadmiaru wody ze startych ziemniaków. Ten prosty zabieg zapobiega temu, aby placki podczas smażenia stały się wilgotne i gumowate.
Magia skrobi ziemniaczanej w tradycyjnym przepisie
Jednym z najważniejszych sekretów babcinych placków ziemniaczanych jest wykorzystanie naturalnej skrobi. Po odciśnięciu ziemniaków z wody należy pozostawić zebrany płyn na kilka minut. Na dnie osadzi się biała skrobia, którą trzeba odzyskać i dodać z powrotem do masy. Ta naturalna skrobia działa jak spoiwo, sprawiając, iż placki są bardziej zwarte i nie rozpadają się podczas smażenia.
Dodanie śmietany lub kwaśnej śmietany to kolejny babciny trik, który sprawia, iż ziemniaki nie ciemnieją i zachowują jasny kolor. Śmietana pełni również rolę łącznika składników, nadając plackom jednolitą konsystencję. Niektóre gospodynie zaparzały starte ziemniaki wrzącym mlekiem, co dodatkowo ograniczało pociemnienie i zmniejszało wchłanianie oleju podczas smażenia.
Składniki do idealnych placków ziemniaczanych
Przepis na tradycyjne placki ziemniaczane nie wymaga wielu składników, ale każdy z nich ma swoje znaczenie. Na kilogram ziemniaków potrzeba jednego jajka, które łączy składniki i nadaje plackom adekwatną strukturę. Cebula, starta na drobnych oczkach, dodaje charakterystycznego smaku i słodkawego posmaku. Wystarczy jedna średnia cebula na kilogram ziemniaków.
Mąka pszennej powinna być używana oszczędnie, tj. wystarczą 2-3 łyżki na kilogram ziemniaków. Zbyt duża ilość mąki sprawi, iż placki staną się zbyt ciężkie i będą nasiąkać tłuszczem. Sól i świeżo zmielony czarny pieprz to podstawowe przyprawy, które podkreślają smak ziemniaków. Niektórzy dodają szczyptę cukru, która pomaga w rumienieniu się placków podczas smażenia. Po dokładne proporcje i instrukcje, które zagwarantują kulinarny sukces, zapraszamy do przepisu na placki ziemniaczane.
Dodatki, które wzbogacą smak placków
Do podstawowego przepisu można dodać szczypiorek, który nadaje świeży aromat, lub przeciśnięty przez praskę czosnek. W regionie Krakowa popularne jest dodawanie tartego żółtego sera, który sprawia, iż placki są jeszcze bardziej chrupiące i sycące. Na 400-500 g ziemniaków używa się około 200 g startego sera żółtego.
Olej do smażenia powinien być wysokiej jakości – najlepszy jest olej rzepakowy lub tradycyjny smalec wieprzowy, który nadaje plackom charakterystycznego smaku. Smalec był tradycyjnie używany w polskiej kuchni i sprawia, iż placki mają niepowtarzalny aromat. Patelnia powinna być dobrze rozgrzana przed rozpoczęciem smażenia, aby placki od razu utworzyły chrupką skórkę.
Technika przygotowania jak u prawdziwej babci
Przygotowanie masy na placki rozpoczyna się od starannego umycia i obrania ziemniaków. Powinny to być bulwy dobrej jakości, bez zielonych plam czy kiełków. Tarcie na najdrobniejszych oczkach wymaga cierpliwości, ale efekt jest tego wart. Starte ziemniaki należy natychmiast przełożyć na sitko lub gazę i mocno odcisnąć. Nie można zwlekać, ponieważ ziemniaki gwałtownie ciemnieją pod wpływem tlenu.
Po odciśnięciu wody trzeba poczekać kilka minut, aby na dnie naczynia zebrała się skrobia. Jak wspomniano, tę cenną substancję dodaje się z powrotem do ziemniaków wraz z pozostałymi składnikami. Całość miesza się delikatnie, unikając zbyt energicznego mieszania, które mogłoby spowodować uwolnienie zbyt dużej ilości skrobi i uczynienie masy kleistą.
Smażenie placków – sztuka, która wymaga wprawy
Patelnia musi być odpowiednio rozgrzana, a olej lub smalec powinien sięgać temperatury około 170-180 stopni. Masa nakładana jest łyżką, po jednej pełnej łyżce na placek. Ważne jest, aby nie nakładać zbyt dużo masy naraz – placki powinny być cienkie, bo wtedy będą chrupiące. Podczas smażenia nie należy ich przesuwać ani przewracać za wcześnie. Trzeba poczekać, aż brzegi się zezłocą i będą się łatwo odchodzić od patelni.
Każdy placek smaży się około 2-3 minut z każdej strony, aż nabierze pięknego, złocistego koloru. Gotowe placki przekłada się na talerz wyłożony ręcznikami papierowymi, aby odsączyć nadmiar tłuszczu. To bardzo istotny krok, który sprawia, iż placki nie są tłuste i zachowują chrupkość.
Sposoby podawania tradycyjnych placków
Placki ziemniaczane można podawać na wiele sposobów, w zależności od regionalnych tradycji i preferencji rodzinnych.
- W wersji słodkiej posypuje się je cukrem pudrem lub polewa miodem. Ta forma podania była szczególnie popularna wśród dzieci i podawana jako deser lub słodka przekąska. Kwaśna śmietana ze szczyptą cukru to połączenie, które do dziś cieszy się ogromną popularnością.
- W wersji wytrawnej placki doskonale komponują się z gulaszem węgierskim. Ten duet, znany jako placki po węgiersku, powstał w latach 60. jako symbol przyjaźni polsko-węgierskiej i do dziś jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych dań w polskich restauracjach.
- Sos pieczarkowy, sos grzybowy WINIARY czy po prostu kwaśna śmietana z koperkiem lub sos czosnkowy WINIARY to inne klasyczne dodatki.
Regionalne warianty krakowskich placków
W okolicach Krakowa popularne są kładzionki witanowickie, które różnią się od tradycyjnych placków tym, iż przygotowuje się je z gotowanych ziemniaków. Cebula smażona na smalcu wieprzowym i grubo zmielony czarny pieprz nadają im charakterystycznego smaku małopolskiego. Te regionalne placki zostały wpisane na listę Produktów Tradycyjnych województwa małopolskiego w 2016 roku.
Małdrzyki krakowskie to z kolei placki twarogowe, popularne w regionie już od XVII wieku. Przygotowuje się je z tłustego twarogu, jajek i minimalnej ilości mąki. Nazwa pochodzi od mądrzyka, specjalnego rodzaju sera produkowanego dawniej w Małopolsce. Podawane są tradycyjnie z cukrem pudrem, miodem lub świeżymi owocami sezonowymi.
Błędy, których należy unikać przy robieniu placków
Najczęstszym błędem przy przygotowywaniu placków jest nieodciśnięcie ziemniaków z nadmiaru wody. Mokra masa sprawia, iż placki podczas smażenia stają się miękkie, wchłaniają tłuszcz i nie są chrupiące. Drugi popularny błąd to zbyt dużo mąki w przepisie powinna być używana oszczędnie, głównie jako spoiwo, a nie jako podstawowy składnik.
Smażenie na za zimnym oleju to kolejna przyczyna nieudanych placków. Patelnia i tłuszcz muszą być odpowiednio rozgrzane, aby placki od razu utworzyły chrupiącą skórkę, która zapobiegnie wchłanianiu oleju. Zbyt gruba warstwa masy na patelni również nie pozwoli plackom się dobrze usmażyć. Placki powinny być cienkie i równomiernie rozprowadzone.
Jak rozpoznać dobrze usmażone placki
Idealne placki ziemniaczane mają złocistą, chrupiącą skórkę i miękki środek. Powinny być lekkie, nie mocno nasiąknięte tłuszczem i łatwe do przekrojenia. Podczas gryzienia słychać charakterystyczne chrupnięcie brzegów, a w środku czuje się delikatną konsystencję ziemniaków. Dobrze przyprawione placki mają wyraźny smak ziemniaków, podkreślony aromatem cebuli i przypraw, bez dominującej nuty mąki czy oleju.
