Południowe słońce powoli chyliło się ku zachodowi, rozlewając światło i ciepło po zakurzonych alejkach. Na skraju zadbanego podwórka, odgrodzonego wysokim metalowym płotem, pod potężną koroną kasztanowca siedział Stanisław Kowalski. Uwielbiał tę ławkę – pierwszą od budynku, z idealnym widokiem na cały teren. Tu był świadkiem każdego szelestu, każdego nowego samochodu, każdego przyjazdu – jak kronikarz wśród porzuconych życiorysów.
Oparł się o oparcie ławki, wyciągając nogi przed siebie. Ciepły wiatr igrał z jego siwymi włosami jak psotny chłopiec. Miał zamknięte oczy, ale słuch działał wyśmienicie. I natychmiast wychwycił, jak za kratą z cichym sykiem zatrzymał się samochód.
Otworzywszy lekko oczy, Stanisław spojrzał w stronę ulicy. Za przyciemnionymi szybami luksusowego auta nic nie było widać. Po chwili otwarły się tylne drzwi, a na chodnik wysiadł pulchny, lśniący mężczyzna w skórzanej kurtce. Podbiegł do bagażnika i wyciągnął dwie torby.
– Wychodzimy, mamo, wychodzimy… Przyjechaliśmy, jakie tu ładnie – mówił z wymuszonym entuzjazmem, zaglądając do wnętrza auta.
Za nim, szurając nogami i opierając się na lasce, wysiadła starsza kobieta. Niska, przygarbiona, o napiętej twarzy. Matka.
– Synu, weź torby i chodźmy do recepcji… Muszę jeszcze wpaść w jedno miejsce – dodał, choćby na nią nie patrząc.
– Mamo, nie ciągnij, mam mało czasu – burknął już poirytowany młody mężczyzna, zamykając bagażnik.
Stanisław uśmiechnął się lekko kącikiem ust. „No cóż, nowy mieszkaniec… kolejna dusza, porzucona, wyrzucona jak niepotrzebna rzecz…” Serce jak zwykle ścisnęło mu się, sięgnął więc odruchowo po tabletkę do kieszeni.
Kilka minut później zatrzasnęły się drzwi recepcji. Mężczyzna wybiegł na zewnątrz, wślizgnął się do samochodu i odjechał, choćby się nie oglądając. Auto zniknęło za zakrętem.
Stanisław przymknął oczy. Przemknęło wspomnienie – Jadzia, jego Jadzia, jeszcze żywa, jeszcze szepcząca coś dobrego, ciepłego o poranku. Zawsze razem, wszystko na pół. choćby marzyli – jeżeli już umierać, to razem, tego samego dnia.
Ale pewnego ranka obudził się i zobaczył jej oczy – już otwarte i nieruchome.
Świat się zawalił. Nie jadł, nie palił w piecu. Po prostu leżał w chłodzie i ciszy, aż przyszła sąsiadka i wezwała syna telegramem.
Syn przyjechał następnego dnia.
– Tato, nie bierz za dużo, wszystko kupimy. Zabieram cię do mnie, w pokoju gościnnym zamieszkasz, stoi pusty – przekonywał, pakując rzeczy ojca do torby.
– Pomóż zdjąć ramkę z Jadzią – poprosił tylko Stanisław.
– A po co ci to? – westchnął syn, ale widząc wzrok ojca, posłusznie się zgodził.
Synowa przywitała go zmarszczonym czołem i zaciśniętymi ustami.
– Oskar, no zrozum… nie mogłem przecież zostawić ojca tam! – szeptał syn w kuchni.
– A u mnie goście mają pod łóżkiem mieszkać?! – odcięła się jadowicie. – Dom opieki ci do głowy nie przyszedł? Kto się nim zajmie? Ja? Ani dnia, jasne?
Stanisław wszystko słyszał. Wyszedł do przedpokoju, oparł się o futrynę:
– Synu, ona ma rację. Zbieraj dokumenty. Pozwolę na sprzedaż domu. Tylko się nie kłóćcie, proszę.
– Widzisz! – ucieszyła się synowa. – Rozsądny człowiek. A ty uparty jak twój dziadek. Proszę, Stanisławie, omówimy wszystko.
Potrząsnął głową, jakby strząsając przeszłość. Otrząsnął twarz chusteczką i powoli wstał z ławki. Noga znów bolała, ale skierował się do budynku – zobaczyć, gdzie ulokowano nową.
Kobieta siedziała na krześle przy drzwiach. Mała, schludna, z chusteczką, którą raz miętosiła w palcach, a raz starannie prostowała. Starała się trzymać fason, ale usta jej drżały.
– No, z nowego mieszkania… – zaczął nieporadnie Stanisław. – Ja jestem Stanisław. A pani?
– Maria… Nowak – szepnęła.
– Z własnej woli czy jak? – spytał cicho, ale jego wzrok mówił: „Wszystko rozumiem”.
– Z własnej, z własnej. Syn u mnie – duży kierownik, wnuk – na prokuratora się uczy. Wszystko mamy, wszystko dobrze – mówiła, jakby broniąc się przed światem.
„Aha” – pomyślał Stanisław. – Przywieźli, rzucili jak worek. A ona – „wszystko dobrze”. Tylko matczyne serce potrafi tak kłamać, by chronić swoich.
– Ja tu tylko na chwilę… Posiedzę trochę – i zabiorą. Nie przywykłam bez zajęcia. Nie potrafię bez nich, nie potrafię…
Łzy napływały jej do oczu, ale uparcie je połykała. Stanisław wstał:
– Wszystko będzie dobrze. Poczekaj trochę. Pójdę się przejść przed snem…
Nie odwrócił się. Nie mógł.
Następnego ranka na korytarzu panował ruch. Sąsiad z pokoju rzucił obojętnie:
– Nową wynieśli. Nie przeżyła. Serce, mówią.
Stanisław usiadł z powrotem na łóżku, odwrócił się do ściany. W milczeniu.
– Odpoczęła, biedaczka… Dobra była. Niech ci ziemia lekką będzie, Mario Nowak – szepnął, żegnając się i zaciskając powieki.
A za oknem zaczynał się nowy dzień. Słońce nieśmiało muskało parapety, jakby przepraszając, iż oświetliło świat, w którym porzuconych jest o jedną duszę więcej.
