Być może choćby nie zdajesz sobie z tego sprawy, ale twoja osobowość zmienia się na przestrzeni lat. Zmiana bywa tak subtelna, iż często jest choćby niezauważalna. Jednak mając 60 czy 70 lat, na pewno nie jesteśmy tym, kim byliśmy, kiedy świętowaliśmy 20 urodziny.
Dojrzewanie osobowości
Osobowość nie podąża tą samą drogą co biologiczne dojrzewanie. Dojrzałość fizyczną i emocjonalna osiągamy około 30. roku życia, jednak nie jest to powiązane z naszym sposobem bycia. Jednym z ważniejszych aspektów, który decyduje o naszej osobowości, jest temperament. To on wpływa na to, jak patrzymy na świat, co jest dla nas ważne, a co mało istotne. To właśnie on zmienia się na przestrzeni lat głównie po to, abyśmy mogli stawić czoła wyzwaniom, jakie przynosi nam los.
Teoria pięciu wielkich cech osobowości
W 2020 roku na Uniwersytecie w Tusla zostały opublikowane wyniki przeprowadzonych badań. Naukowcy przeanalizowali zmiany osobowości osób od dzieciństwa aż do 70. roku życia. Badania zostały oparte na modelu wielkiej piątki. Co się okazało? Starzenie się nie musi wiązać się z większą zrzędliwością, a wręcz przeciwnie. Im jesteśmy starci, tym potrafimy budować zdrowsze relacje, rozwiązywać problemy i łatwiej dostosowujemy się do nowych okoliczności.
Zgodnie z teorią wielkiej piątki obserwujemy poniższe zmiany:
- większa empatia i wyrozumiałość
- większa otwartość
- mniejsza neurotyczność i większa stabilność emocjonalna
- Sumienność kształtuje się latami. Im jesteśmy starsi, tym bardziej dostrzegamy, iż życie jest wymagające. Dostosowujemy się do wymagań i jesteśmy bardziej sumienni.
Czynniki psychospołeczne
Sposób, w jaki zmienia się nasza osobowość wraz z upływem lat, wynika z czynników biologicznych i psychospołecznych. Osobowość ewoluuje, by ułatwić nam lepszą adaptację do środowiska. Zmiany, jakim ulegamy, są bezpośrednią konsekwencją nacisków społecznych.
Nie jesteśmy obojętni na kontekst społeczny, kulturowy ani gospodarczy. Niesienie pomocy czy utrudniony dostęp do wiedzy może powodować zmiany naszej osobowości. Traumatyczne doświadczania, przez które przechodzimy na przestrzeni lat, ugruntowują sposób bycia. Kolejnym istotnym aspektem jest samotność. Kiedy nie mamy solidnych, znaczących i bezpiecznych więzi, nasza osobowość zmienia się na gorsze.
Doświadczenia i mądrość
Wszyscy zmieniamy się wraz z upływem lat. Tak naprawdę, gdybyśmy spojrzeli wstecz i dokładnie przyjrzeli się temu, jak wyglądało kiedyś nasze życie, bylibyśmy zaskoczeni. Wszystko za sprawą doświadczeń, wyciągniętych nauk i zdobytej wiedzy. Dawna impulsywność mogła sprawić, iż podejmowaliśmy błędne decyzje i niewłaściwie reagowaliśmy na pewne sytuacje. Wraz z biegiem czasu uczymy się sobie z tym radzić.
Wraz z upływem lat nasz osobowość się zmienia, dojrzewa, co ułatwia nam dostosowywanie się do otoczenia. Są jednak osoby, które zamiast się „pozytywnie” starzeć, obserwują u siebie rozwój problematycznej osobowości. Taka sytuacja może być wynikiem:
- samotności
- chronicznego stresu
- braku akceptacji upływającego czasu
- nierozwiązanych problemów
- problemów natury psychicznej
Źródło: Exploringyourmind
