Tata na godzinę: gdy wraca ciepło
Wojciech zauważył chłopca przy półce z pieczywem w sklepie. Stał nieruchomo, jakby nie wybierał bułek, tylko czekał na kogoś, kto odszedł dawno temu i może już nigdy nie wróci. Chudy, w znoszonej kurtce z podartą kieszenią, buty brudne i zniszczone, na głowie krzywo siedząca czapka, policzki zaczerwienione od zimna, a rękawiczki wyglądały jak stare, rozciągnięte zabawki.
Miał wyraz twarzy, który rzadko widuje się u dzieci. W jego spojrzeniu nie było błagania ani zagubienia — tylko ciche, wewnętrzne oczekiwanie. Wzrok dorosłego, który zbyt wcześnie zrozumiał, iż nie ma co liczyć na pomoc. Bezpośredni, badawczy, uparcie spokojny.
Wojciech już przeszedł obok, choćby wrzucił do koszyka swój ulubiony chleb, ale potem znów się odwrócił. Chłopiec stał wciąż w tym samym miejscu, jakby przyklejony do podłogi, jakby wierzył, iż jeżeli tylko zostanie — coś się zmieni.
To spojrzenie było do bolesności znajome. Kiedyś, piętnaście lat temu, w domu dziecka, gdzie Wojciech jako wolontariusz prowadził warsztaty, był chłopiec z dokładnie takim samym wzrokiem. Nie było tam słów, tylko niemy krzyk — „zauważ mnie”.
Kilka minut później Wojciech znów go zobaczył przy kasie. Chłopiec stał w kolejce z dwoma cukierkami w ręce. Bez koszyka. Kasjerka, sądząc po tonie, powiedziała coś o braku pieniędzy. Nie sprzeczał się, po prostu w milczeniu odłożył jeden cukierek na ladę i podał resztę. Ruchy miał suche, precyzyjne — jak dorosły, który nauczył się rezygnować z rzeczy, na które go nie stać.
— Słuchaj — Wojciech podszedł, starając się mówić cicho — może kupię ci coś? Chleb, mleko, parówkę. Nie bój się, nie wciskam się. Ot, tak po prostu. Można?
Chłopiec spojrzał na niego — otwarcie, równo, bez strachu. Ale z czujną dojrzałością, której dziecko nie powinno mieć.
— Po co? — zapytał prosto.
To nie było wyzwanie. Nie obrona. Tylko pytanie. Bez emocji. Jakby sprawdzał, czy w ogóle warto rozmawiać.
— Bo… mogę. Bo zasługujesz na więcej niż jeden cukierek.
— Tak po prostu — nie ma — odpowiedział chłopiec. — Ludzie nic nie robią bez powodu. Pan czyjś tata?
— Byłem. Mam córkę. Dawno się nie widzimy, mieszka z matką w Krakowie. Piszę do niej. Nie zapominam o urodzinach. Ale wiem, iż to za mało. To… kilka w porównaniu z tym, czego naprawdę potrzebuje.
Chłopiec jakby skinął w duchu. Już to słyszał. Albo sam to wiedział.
— No dobra. Niech mi pan kupi ziemniaki. Ciepłe. I parówkę. Jedną. Bez musztardy. Ona… jest za dorosła.
Wyszli na ulicę. Mróz szczypał w nos, przystanek autobusowy wiał wiatrem. Wojciech podał mu paczkę, nie robiąc z tego wielkiego wydarzenia.
— Gdzie mieszkasz?
— Tu niedaleko. Ale do domu nie chce mi się iść. Mama śpi. Często jest zmęczona. Może i jutro będzie spała. Lepiej tu. Na ławce. Tu ciszej. A przechodnie nie zaglądają w oczy.
Usiedli. Wojciech w milczeniu patrzył, jak chłopiec je. Powoli, z godnością, jak dorośli na ważnym spotkaniu. Trzymał parówkę w obu rękach, ostrożnie odgryzał. Nie łapczywie. W tym chłopcu było więcej cierpliwości niż w większości dorosłych mężczyzn.
— Jestem Kacper. A pan?
— Wojciech.
— A pan mógłby… no, tylko trochę… Pobawić się w tatę? Na godzinę. Nie na serio. Tylko żeby… było jak u innych.
Wojciechowi ściągnęło się gardło. Skinął głową. Powoli. Szczerze.
— Mogę.
— To niech mi pan powie, iż bez czapki nie wolno. Że będzie katar do pasa. I niech pan spyta, jak w szkole.
— Hej, Kacper, gdzie twoja czapka? Ziąb na dworze, a ty jakby lato. Kataru nie nadążamy wycierać. A co tam z matmą?
— Trója. Ale z zachowania piątka. Pomogłem babci przejść przez ulicę. Upuściłem jej torbę, prawda. Ale potem pomogłem pozbierać. Powiedziała, iż liczy się chęć.
— No właśnie. Ale czapkę — załóż. Musisz o siebie dbać. Tylko siebie masz.
Kacper uśmiechnął się półgębkiem. Zjadł resztę, wytrzeł ręce. Jak dorosły, który zaraz idzie na zebranie.
— Dzięki, iż pan nie jest jak inni. Wszyscy albo patrzą z litością, albo prawią morały. A pan… po prostu był. I to… lepsze.
— jeżeli jutro tu będę — przyjdziesz?
— Nie wiem. Może mama się obudzi. A może nie. A może przyjdę. Zapamiętałem pana. Pan jest… prawdziwy. Pan nie kłamie oczami.
Wstał. Nie pożegnał się — tylko rzucił „do widzenia”. I poszedł. Lekko, ale z jakąś wewnętrzną ciszą w kroku, jak u tych, którzy dawno zrozumieli: nikt za nimi nie pobiegnie.
