Nadchodzący rok 2025 przyniesie emerytom w Polsce gorzką niespodziankę. Choć rząd zapowiada waloryzację świadczeń emerytalnych na poziomie 6,49%, prognozy wskazują, iż realne podwyżki świadczeń nie pokryją rosnących kosztów życia. Wszystko przez wciąż utrzymującą się wysoką inflację, która według Narodowego Banku Polskiego może wynieść choćby 5,6% w wyniku pełnego odmrożenia cen energii. Dla wielu seniorów oznacza to nie poprawę, a dalsze pogorszenie ich sytuacji finansowej.
Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
Waloryzacja nie nadąży za inflacją
Zasada waloryzacji świadczeń polega na dostosowaniu emerytur do rosnących kosztów życia, jednak w praktyce podwyżki te stają się coraz bardziej symboliczne. Przykładowo:
- Emeryt, który w tej chwili otrzymuje 2500 zł, może liczyć na wzrost świadczenia o zaledwie 162 zł.
- Przy emeryturze 3500 zł podwyżka wyniesie 227 zł.
- Osoby pobierające minimalne świadczenie otrzymają jedynie 115 zł więcej.
Te kwoty, choć na pierwszy rzut oka wydają się znaczące, w obliczu wzrostu cen żywności, leków, energii elektrycznej i innych podstawowych dóbr okazują się niewystarczające. Seniorzy już teraz borykają się z problemami finansowymi, a nadchodzący rok może dla wielu z nich stać się prawdziwym wyzwaniem.
Dodatki nie uratują sytuacji
Rządzący zapowiadają kontynuację wypłat trzynastej i czternastej emerytury jako formy dodatkowego wsparcia dla seniorów:
- Trzynastka – będzie wypłacana wszystkim emerytom w wysokości minimalnej emerytury.
- Czternastka – trafi głównie do osób o najniższych świadczeniach, zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. W pełnej wysokości otrzymają ją seniorzy pobierający do 2900 zł brutto.
Chociaż te dodatki stanowią pewną ulgę, to nie rozwiązują problemu rosnącej inflacji i realnego spadku siły nabywczej emerytur. Wiele osób może mieć trudności z opłaceniem podstawowych rachunków czy zakupem leków, co szczególnie dotknie osoby o najniższych dochodach.
Społeczne skutki niskich waloryzacji
Eksperci alarmują, iż niska waloryzacja w połączeniu z rosnącymi kosztami życia może mieć poważne konsekwencje społeczne. Problemy finansowe seniorów nie ograniczą się wyłącznie do ich prywatnych budżetów – mogą wpłynąć na całe społeczeństwo.
- Ograniczenie wydatków na podstawowe potrzeby
Emeryci będą zmuszeni do oszczędności, co często oznacza ograniczenie wydatków na żywność, leki czy ogrzewanie. W rezultacie może dojść do pogorszenia stanu zdrowia, zwłaszcza wśród osób starszych i schorowanych, a to z kolei zwiększy obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej. - Zależność od rodziny i młodszych pokoleń
Wielu seniorów może zmuszonych być do korzystania ze wsparcia finansowego swoich dzieci i wnuków. To obciąży domowe budżety młodszych pokoleń, które już teraz muszą mierzyć się z wysokimi kosztami życia, spłatą kredytów i wydatkami na edukację swoich dzieci. Relacje międzypokoleniowe mogą się przez to zaostrzyć, a problemy finansowe staną się częstym źródłem napięć rodzinnych. - Rynek pracy pod presją
W obliczu niskich emerytur coraz więcej seniorów będzie zmuszonych do podjęcia pracy. Powrót starszych osób na rynek pracy może prowadzić do większej konkurencji o miejsca pracy z młodszymi pokoleniami, co w dłuższej perspektywie może pogłębić frustrację i nierówności społeczne. - Ubóstwo i wykluczenie społeczne
Osoby pobierające minimalne świadczenia mogą znaleźć się na granicy ubóstwa. Brak środków na podstawowe potrzeby, takie jak leki, żywność czy ogrzewanie, spowoduje, iż część seniorów będzie musiała korzystać z pomocy organizacji charytatywnych i programów socjalnych. - Wzrost napięć społecznych
Rosnące różnice między zamożniejszymi a biedniejszymi emerytami mogą prowadzić do poczucia niesprawiedliwości. W grupie seniorów rosnące rozwarstwienie będzie dodatkowym źródłem frustracji i poczucia wykluczenia.
Czy druga waloryzacja jest możliwa?
Jest szansa na dodatkową waloryzację emerytur w trakcie roku, ale jej realizacja jest uzależniona od utrzymania inflacji powyżej 5% w pierwszym półroczu 2025 roku. Jednak w praktyce, choćby jeżeli dojdzie do drugiej waloryzacji, jej efekty nie będą znaczące w obliczu dynamicznie rosnących kosztów życia.
Niska waloryzacja świadczeń w 2025 roku, przy prognozowanej wysokiej inflacji, postawi wielu emerytów przed koniecznością drastycznego ograniczenia wydatków. Dodatki takie jak trzynasta i czternasta emerytura stanowią chwilową ulgę, ale nie rozwiązują problemu systemowego. Eksperci podkreślają potrzebę długoterminowych działań i reform, które pozwolą seniorom godnie żyć w obliczu rosnących kosztów. jeżeli nic się nie zmieni, sytuacja finansowa emerytów będzie się pogarszać, prowadząc do głębokich podziałów społecznych i zwiększonego ubóstwa w tej grupie.
