15 sierpnia 2025 dziennik
Po czterdziestu latach małżeństwa z Jadwigą w końcu miałem odwagę odejść. Nikt nie widział tego przychodzenia; rodzina, sąsiedzi, a choćby sprzedawczyni w sklepie warzywnym patrzyła na mnie jak na szaleńca. Jaki to człowiek, Macie dom, dzieci, wnuki, spokój, I nagle coś się w tobie zmieniło?, Rozwód w podeszłym wieku?.
Tak, w podeszłym wieku. Miałem sześćdziesiąt dwa lata. Spakowałem torbę, położyłem klucze na kuchennym stole i wyszedłem. Bez kłótni, bez łez, bez dramatów. Wszystko, co musiałem przeżyć i wypłakać, już przeżyłem w ciągu ostatnich dwudziestu lat, ale w ciszy, wewnątrz siebie.
Nie zdradzał mnie. Nie pił. Nie bił. Był po prostu ścianą zimną, milczącą, obojętną. Żyliśmy jak dwa meble w jednym salonie, stojące obok siebie, ale bez kontaktu. On patrzył telewizję, ja podlewałem kwiaty. Choć spaliśmy w jednym łóżku, od dawna leżeliśmy osobno. Przez lata mówiłem sobie: Tak wygląda małżeństwo, Wszyscy tak żyją, Nie można mieć wszystkiego.
A pewnego ranka obudziłem się i pomyślałem: a może jednak można?
Tego poranka zaparzyłem kawę, spojrzałem w lustro i nie rozpoznałem tego mężczyzny. Szary, zmęczony, niewidzialny. A gdzieś w środku wciąż tkwiła ta część mnie, która marzyła o podróżach, malowaniu i śmiechu do białego rana. Wtedy poczułem, iż nie mogę już dłużej czekać. jeżeli nie spróbuję teraz, to już nigdy.
Zatem spróbowałem. Otworzyłem drzwi i wyszedłem z życia, które przestało być moje.
W pierwszych dniach panował dziwny spokój nie duszny, a lekki. Wynająłem małe mieszkanie na Pradze, w Warszawie. Kawalerka z trzema oknami, stara kanapa, niewielka kuchnia. Wszystko moje, choć jeszcze nic nie było naprawdę moje. Nie miałem planu, nie wiedziałem, co przyniesie jutro. Po raz pierwszy od lat poczułem przestrzeń w głowie, w ciele, w sercu.
Na początku budziła mnie wina, jakby zrobiłem coś strasznego. Zostawiłem dom, żonę, niedziele pełne rodziny. Czy można porzucić coś, czego już nie było? Bo od dawna nie czułem się mężem, a jedynie cieniem przy mężczyźnie, którego już nie rozumiałem i który nie próbował mnie zrozumieć.
Rozmawialiśmy o tym nie raz raczej ja mówiłem. O tym, iż mi źle, iż potrzebuję bliskości, iż pragnę czegoś więcej niż tylko zupy i seriale. On kiwał głową, mrugał oczami, włączał telewizor. Z czasem przestałem mówić, bo ile razy można prosić, by ktoś spojrzał na ciebie jak na człowieka, a nie jako na mebel?
Moje dzieci zareagowały różnie. Syn Kacper milczał, córka Zuzanna płakała: Dlaczego nie poczekałaś, aż wnuki podrosną?, Tata tak cierpi, Po co ci to było?. Tłumaczyłem spokojnie: nie odszedłem ze złości, a z ciszy; nie dla kogoś innego, a dla siebie. Nie mam romansu, nowego życia, luksusów mam jedną walizkę, skromne mieszkanie i odwagę, którą noszę jak medal.
Zacząłem wychodzić. Do parku, do biblioteki, na jogę. Zapisałem się na kurs akwareli, chociaż ręka drżała ze stresu. Uczyłem się robić rzeczy po raz pierwszy sam kupić farby, sam wsiąść do autobusu, sam wejść do kawiarni i zamówić herbatę. Brzmi banalnie? Może. Ale po czterdziestu latach bycia tłem to był mój mały Mount Everest.
Pewnego dnia usiadłem w parku na ławce z notesem i ołówkiem. Narysowałem drzewo rzucające cień, liście, kobietę z psem. Oczy zrobiły się wilgotne, ale to nie były łzy bólu. To była ulga i trochę żal nie iż odszedłem, a iż tak długo czekałem.
Były chwile zwątpienia, gdy wracałem wieczorem i nie miałem do kogo się odezwać, gdy znajomy pytał: I co, lepiej ci teraz?, gdy patrzyłem w lustro i widziałem starszego mężczyznę z siwymi włosami, który uciekł z własnego życia. Potem przypominałem sobie puste spojrzenia, długie milczenia, chłód przedtem. Wiedziałem, iż teraz mimo samotności przynajmniej jestem sobą.
Bo życie po sześćdziesiątce nie jest końcem. To może być początek. Nie chodzi o wielką rewolucję, romans z młodszą kobietą, egzotyczne podróże. Czasem chodzi po prostu o to, by rano móc zaparzyć dobrą kawę taką, jaką się lubi i wypić ją przy oknie, patrząc, jak budzi się dzień. Bez lęku, bez żalu. Z poczuciem, iż w końcu oddycha się pełną piersią.
Jednego poranka obudziłem się i poczułem spokój. Nie euforię, nie ekscytację, po prostu ciszę, która nie bolała. Za oknem mgła otulała drzewa, a powietrze pachniało zimą. Usiadłem przy parapecie z kubkiem herbaty i patrzyłem na świat ten sam, co zawsze, a jednak inny.
Zszedłem na dół do piekarni. Pani za ladą zapytała, jak zwykle:
Bułeczki pszenne, tak jak zawsze?
Odpowiedziałem:
Nie, dziś z makiem. Chcę spróbować czegoś innego.
To były właśnie te drobne wybory, te decyzje, które nie muszą się podobać nikomu. Nie muszę już pytać: Co wolisz na obiad?, Który film oglądamy?, Czy ci to pasuje?. Po czterdziestu latach nie słuchania własnego głosu, zaczynałem go słyszeć. Cichy, ale mój.
Spotkałem niedawno starą znajomą. Zatrzymała mnie na ulicy, spojrzała z góry i powiedziała:
Szkoda. Byliście tak zgodni.
Uśmiechnąłem się.
Może i tak. Ale zgodność to nie to samo, co bliskość.
Wróciłem do domu, wstawiłem pranie, zapaliłem świecę o zapachu imbiru i usiadłem do szkicowania. Moje dłonie wciąż niepewne, ale serce już odważniejsze.
Nie wiem, co przyniesie jutro. Wiem jednak, iż nie chcę już wracać do życia, w którym zapomniałem, kim jestem. Czasem trzeba odejść bardzo późno, by w końcu odnaleźć siebie.
