Jakie zmiany, w rozważaniach nad współczesną rodziną, przyniósł nowy model ojcostwa? I co ono oznacza dla współczesnych mężczyzn?
Rodzina, podstawowa komórka społeczna, to miejsce, w którym relacje małżeńskie i rodzinne związane są z procesem wychowania dziecka. W procesie tym, niezastąpioną rolę pełni zarówno kobieta – matka, jak i mężczyzna – ojciec. Rozwój psychiczny i społeczny dziecka zależy od tego czy i jaki jest model macierzyństwa i ojcostwa. W wyniku przemian społecznych, kulturowych i ekonomicznych zaobserwować można upadek patriarchalnej wizji rodziny na rzecz nowego modelu ojcostwa. Odchodząc od tradycyjnych wzorców „nowi ojcowie” są zaangażowani, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie, w proces wychowawczy potomstwa; cechuje ich empatia i aktywność działania; są otwarci i cierpliwi.
Czynnikiem, który znacząco wpływa na proces kształtowania mężczyzny do roli ojca jest jakość relacji małżeńskiej, tzn. jeżeli mężczyzna chce być dobrym ojcem najpierw winien stać się dobrym partnerem w relacji z kobietą. Wszak dar życia stanowi odbicie miłości kobiety i mężczyzny, a szacunek i wsparcie względem matki dziecka, która nie jest osamotniona w rodzicielstwie, stanowi tego realny wyraz.
Podjęcie się roli ojca, zdaniem papieża Jana Pawła II, wymaga od mężczyzny odpowiedzialności, dojrzałości i samodzielności. Elementem męskiej tożsamości jest aktywne sprawowanie opieki nad dzieckiem już od chwili narodzin. Co więcej, ojciec ma ogromny wpływ na sposób przeżywania ciąży przez kobietę: troska poświęcona zdrowiu matki i dziecka przekłada się na ich kondycję psychofizyczną. Fakt doświadczenia opieki nad nowonarodzonym dzieckiem sprawia, iż mężczyzna może w pełni rozwijać swoje człowieczeństwo. Tacierzyństwo wpływa na samopoczucie i życiowe zadowolenie poprzez dowartościowanie roli ojca oraz uznanie jej za istotny aspekt męskości.
Nowy model ojcostwa stawia mocny akcent na jakość relacji wychowawczych. „Nowych ojców” cechuje partnerstwo, które stanowi fundament budowania nowego ładu społecznego. Naczelną zasadą współczesnego modelu ojcostwa jest odpowiedzialność i współdziałanie: ojciec jest obecny w sferze edukacyjnej, kulturalnej, duchowej i ekonomicznej dziecka. Fenomen nowego ojcostwa definiuje określenie „tu i teraz”: współdziałanie w rodzinie i opieka nad dzieckiem wymagają czasu, poświęcenia i przestrzeni.
Obecność ojca w strukturach rodzinnych jest nieodzowna. Nowy model ojcostwa nie tylko stanowi gwarant bezpieczeństwa i stabilności rodziny, ale również odgrywa istotną rolę w kształtowaniu postaw społecznych dzieci. „Nowi ojcowie” nie tylko pchają wózki i spędzają czas na placu zabaw, ale publicznie okazują uczucia dzieciom i biorą urlopy tacierzyńskie, gdyż rodzicielstwo stało się istotną częścią ich tożsamości.
dr Aleksandra Kłos-Skrzypczak
