Nasz dziadek, Jan Kowalski, w wieku siedemdziesięciu lat był zawsze filarem naszej licznej rodziny. Jego słowo było prawem, a mądrość – drogowskazem. My, jego dzieci, wnuki i prawnuki, darzyliśmy go szacunkiem i słuchaliśmy każdej rady. Tak było do niedawna. Jan Kowalski i nasza zmarła babcia Maria żyli ze sobą w zgodzie ponad czterdzieści lat. Razem wychowali dwoje dzieci – naszych rodziców, troje wnuków i troje prawnuków. Nasza rodzina to prawdziwy klan, zjednoczony wspólnymi radościami i smutkami, świętami i trudnościami.
Dziadek i babcia byli dla nas opoką. Ich przestronny dom w spokojnej wsi pod Krakowem, otoczony zadbanym ogrodem i sadem, był dla nas wszystkich drugim domem. Z euforią zajmowali się gospodarstwem, a my dziwiliśmy się, skąd bierze się w nich tyle siły. Nasza rodzina była wyjątkowo zżyta: spotykaliśmy się na wszystkie święta, wspólnie jeździliśmy nad Jezioro Śniardwy, a dla dziadków organizowaliśmy wyjazdy do najlepszych sanatoriów w Zakopanem.
Dzieliliśmy się wydatkami, robiliśmy wszystko, by nasi staruszkowie byli szczęśliwi. Oni z kolei nigdy nas nie zawiedli: przysyłali domowe przetwory, pomagali finansowo, a raz choćby wsparli nas przy spłacie kredytu mieszkaniowego. Ich miłość i troska były dla nas bezcenne.
Ale trzy lata temu babcia odeszła, i wszystko się zmieniło. Dziadek został sam, i widzieliśmy, jak ciężko znosi żałobę. Całkowicie pogrążył się w pracach w gospodarstwie, próbując zapełnić pustkę. Dom i ziemia wymagały sił, których już nie miał. Błagaliśmy, by przeprowadził się do nas do miasta – po co ma męczyć się sam na wsi? ale dziadek pozostawał nieugięty.
– To moja ziemia – mówił stanowczo. – Tu się urodziłem, tu zostanę. Z gospodarstwem sobie poradzę, nie martwcie się. A Krysia mi pomoże.
Krysia, sąsiadka, zaczęła coraz częściej odwiedzać dziadka. Najpierw przynosiła mu domowe jedzenie – dziadek nigdy nie był mistrzem kuchni. Byliśmy jej wdzięczni za troskę, bo nie chcieliśmy, by czuł się samotny. Ale niedługo Krysia wprowadziła się do dziadka na stałe. Wtedy choćby się ucieszyliśmy: dziadek, wciąż krzepki i pełen życia, znów się uśmiechał, w jego oczach pojawił się dawny blask. Odwiedzaliśmy go, staraliśmy się utrzymywać kontakt.
Krysia, przyznajmy, od początku budziła w nas mieszane uczucia. Coś w niej niepokoiło, ale odganialiśmy te myśli – liczyło się, iż dziadkowi jest dobrze. Jednak rok po śmierci babci oznajmili, iż biorą ślub. To było jak uderzenie. Nie spodziewaliśmy się, iż sprawy zajdą tak daleko. Dziadek po prostu postawił nas przed faktem, a my nie mogliśmy nic zmienić.
Na ślub nie wszyscy pojechali. Mój ojciec, najstarszy syn dziadka, był wściekły. Uważał, iż dziadek zbyt gwałtownie zapomniał o babci, zdradzając jej pamięć. Wtedy właśnie w naszej rodzinie pojawił się rozłam. Prawdziwy koszmar zaczął się później, gdy Krysia, jako żona dziadka, pokazała swoje prawdziwe oblicze.
Zaczęła narzucać własne zasady. Teraz nie mogliśmy przyjechać bez wcześniejszego telefonu – Krysia żądała, by ją uprzedzać. Tradycyjne rodzinne święta, które zawsze obchodziliśmy razem, zostały odwołane. Dziadek i Krysia spędzali czas z jej krewnymi, a o nas najwyraźniej zapomnieli. choćby z wnukami i prawnukami, których kiedyś tak kochał, dziadek przestał się widywać.
Co gorsza, wszystkie rodzinne pamiątki po babci, które miały trafić do nas jako rodzinne dziedzictwo, Krysia przekazała swoim córkom. Próbowaliśmy rozmawiać z dziadkiem, ale Krysia zawsze była w pobliżu, kontrolowała każde słowo, kazała włączać głośnomówiący podczas rozmów telefonicznych. W rzadkich chwilach, gdy jej nie było, dziadek i tak nas odprawiał. StaStaliśmy z boku, patrząc, jak człowiek, który niegdyś był naszym oparciem, odsuwa się coraz dalej, pozostawiając nas z pytaniem, czy rodzina to więzy krwi, czy może tylko wybór serca.
