Nowe święto w kalendarzu. Wigilia 2025 bez pracy i sklepów, ale część osób przez cały czas będzie na służbie

Największą zmianą jest wprowadzenie dodatkowego dnia wolnego, który od 2025 roku oficjalnie rozszerza listę świąt ustawowo wolnych od pracy. Ustawa z 6 grudnia 2024 roku włączyła 24 grudnia do katalogu takich dni, a lista świąt państwowych liczy w tej chwili 14 pozycji. Przepisy zaczęły obowiązywać od lutego 2025, dlatego tegoroczny grudzień jest pierwszym, w którym ich skutki są odczuwalne.

Dla pracowników oznacza to możliwość przeznaczenia całego dnia na przygotowania świąteczne i rodzinne obowiązki. Wielu zatrudnionych od lat zabiegało o takie rozwiązanie, ponieważ 24 grudnia mimo swojej wyjątkowości przez większość życia zawodowego był zwyczajnym dniem pracy. Od tego roku ta praktyka się kończy.

Mało godzin pracy – najkrótszy grudzień od lat

Dzięki nowym regulacjom oraz układowi kalendarza grudzień staje się jednym z miesięcy z najmniejszą liczbą godzin do przepracowania. Zgodnie z art. 130 kodeksu pracy pracownik zatrudniony na pełny etat, pracujący w pięciodniowym tygodniu pracy, będzie miał do wyrobienia jedynie 160 godzin. Wynik ten nie jest przypadkowy – to suma czynników, które działają jednocześnie.

Grudzień ma 31 dni, ale aż 11 z nich to dni wolne: weekendy oraz święta. Co więcej, trzy dni świąteczne – 24, 25 i 26 grudnia – wypadają w dni robocze. To właśnie ten zestaw sprawia, iż grudniowy wymiar pracy staje się rekordowo niski. Dla porównania, w wielu latach grudzień zawierał więcej godzin pracy niż standardowy miesiąc. Tym razem sytuacja jest odwrotna: liczba godzin jest jedną z najniższych w całym roku.

Wymiar czasu pracy 2025 – rok skraca się o 16 godzin

Zmiana wywołana dodaniem Wigilii jako dnia wolnego wpływa także na roczny wymiar pracy. W 2025 roku etatowiec przepracuje 1992 godziny w 249 dniach roboczych. To o 16 godzin mniej niż w poprzednim roku. Różnica wydaje się niewielka, ale jest symboliczna – po raz pierwszy od lat kalendarz dni wolnych został rozszerzony, a zasady pracy dostosowano do społecznych oczekiwań.

Dla firm oznacza to konieczność modyfikacji grafików i rozliczeń. Dla pracowników natomiast – bardziej korzystny układ czasu pracy w całym roku i dodatkowa przerwa w najbardziej intensywnym okresie zimowym.

Zakaz pracy 24 grudnia – obowiązki i sankcje dla pracodawców

Nowy dzień wolny ma moc prawną, a to oznacza obowiązek jego przestrzegania. Praca w Wigilię jest zabroniona, jednak przepisy dopuszczają wyjątki dla branż, które nie mogą wstrzymać działania. Chodzi przede wszystkim o służby ratownicze, medyczne, gastronomię, komunikację, zakłady opiekuńcze czy jednostki wymagające zachowania ciągłości produkcji. W tych sektorach praca 24 grudnia będzie możliwa.

W pozostałych przypadkach polecenie pracy tego dnia stanowi wykroczenie. Państwowa Inspekcja Pracy ostrzega: — naruszenie zakazu jest zagrożone grzywną od 1000 do 30 000 zł, a w sektorze handlowym kara może wynieść choćby 100 000 zł. PIP podkreśla, iż tegoroczne kontrole będą szczególnie wnikliwe, ponieważ jest to pierwszy rok obowiązywania nowych przepisów.

Pracownik, który mimo wszystko będzie musiał wykonywać obowiązki 24 grudnia, ma zagwarantowane prawo do dnia wolnego w innym terminie. Pracodawca musi go udzielić do końca okresu rozliczeniowego, zwykle do końca roku.

Wymiar czasu pracy dla niepełnych etatów – proporcjonalne wyliczenia

Obniżony wymiar grudniowy dotyczy również osób pracujących w mniejszym wymiarze godzin. Zgodnie z zasadą proporcjonalności pracownik na 1/2 etatu powinien przepracować 80 godzin, a osoba zatrudniona na 3/4 etatu – 120 godzin. Mechanizm liczenia pozostaje taki sam jak w przypadku pełnego etatu – obniżenie dotyczy wszystkich.

Czas na urlop – dlaczego grudzień jest idealny na odpoczynek?

Duża liczba dni wolnych sprawia, iż grudzień jest jednym z najbardziej opłacalnych miesięcy do wykorzystania urlopu. Wystarczy choćby jeden lub dwa dodatkowe dni wolne, by stworzyć kilkudniową przerwę od pracy, co w wielu firmach przekłada się na zwiększone zainteresowanie planowaniem wolnego już na początku jesieni.

Pracodawcy muszą mieć świadomość, iż ten miesiąc wymaga szczególnej organizacji. Obniżony wymiar pracy, duża liczba dni wolnych i nowe przepisy sprawiają, iż harmonogramy trzeba układać z dużym wyprzedzeniem, aby zapewnić ciągłość działania przedsiębiorstw.

Wigilia dniem wolnym a organizacja pracy w firmach

Wprowadzenie dodatkowego dnia wolnego jest korzystne dla pracowników, ale wymaga także większej odpowiedzialności po stronie pracodawców. Odpowiednie przygotowanie harmonogramów, uwzględnienie obowiązkowych dni wolnych, zapewnienie obsady w sektorach objętych wyjątkami oraz dostosowanie grafików do nowych regulacji to obowiązki, które muszą zostać spełnione, aby uniknąć naruszeń prawa.

Nowy system będzie miał wpływ na funkcjonowanie wielu miejsc pracy, od małych przedsiębiorstw po duże korporacje. Mimo iż pracownicy zyskują dodatkowy dzień odpoczynku, firmy muszą zadbać o zgodność z przepisami oraz płynność działania w okresie świątecznym.