W Europie transport w każdym kraju wygląda podobnie. Muzeum Transportu w Bratysławie pokazuje co wyróżnia komunikację na Słowacji. Płynnie przechodząc z transportu drogowego, przez kolejowy do wodnego, pokazuje ono nieodłączny element historii państwa i jego rozwój.
Rozglądając się dzisiaj po ulicach widzimy w większości samochody globalnych marek, które powtarzają się w całej Europie. Kiedyś ulice państw wyglądały zupełnie inaczej. Charakterystyczne były modele aut rodzimej produkcji, które m.in. zobaczymy na wystawie muzealnej.
Lokalizacja i dojazd
Muzeum Transportu w Bratysławie zlokalizowane jest przy ul. Šancová 6419/1B w stolicy Słowacji. Muzeum to leży daleko poza Starym Miastem, dlatego jest rzadziej odwiedzane przez turystów, którzy eksplorują starówkę. Sytuacja zmienia się, o ile do Bratysławy dojeżdżacie pociągiem. Muzeum Transportu w Bratysławie znajduje się bardzo blisko stacji kolejowej Bratysława Dworzec Główny.
Z centrum najlepiej dojechać tutaj tramwajem numer 1, który jedzie w stronę przystanku Hlavni stanica. Możecie jednak wysiąść przystanek przed końcem (Pod stanicou). Z tego miejsca będziecie mieć kilka minut spacerem, aby dotrzeć do wspomnianego muzeum. Patrząc na mapę możecie zauważyć, iż muzeum styka się z dworcem kolejowym, ale wejście na ekspozycję jest po przekątnej i od drugiej strony.
Muzeum Transportu w Bratysławie – schody do wejściaGodziny otwarcia i ceny biletów
Muzeum Transportu w Bratysławie czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach 10.00 – 17.00. Ostatnie wejście na ekspozycję możliwe jest o 16.30. W poniedziałki muzeum, jak to muzea mają w zwyczaju jest nieczynne.
Bilet normalny do muzeum kosztuje 8 Euro, a ulgowy 4 Euro. Do ulgi uprawnione są uczniowie, studenci i seniorzy do 70 roku życia. Seniorzy powyżej 70 roku życia i dzieci w wieku 3-6 lat mogą skorzystać z biletu za 1 Euro. o ile wybieracie się rodzinnie to za bilet dla 2 dorosłych i maksymalnie 3 dzieci kosztuje 18 Euro. Na cenniku, po wyjściu, zauważyliśmy także opłatę za robienie zdjęć w kwocie 1 Euro, ale nikt nam nie zwracał na to uwagi.
Muzeum Transportu w Bratysławie uwzględnione jest w karcie Bratislava Card. o ile planujecie skorzystać z karty, co dla nas okazało się bardzo opłacalne, to wstęp do tej placówki macie za darmo. Więcej o karcie znajdziecie tutaj.
Ekspozycja
Muzeum to zajmuje dwie hale, ale część eksponatów czeka także na zewnątrz. Hale noszą nazwy A i B. W pierwszej z nich łączy się transport drogowy z kolejowym, a w drugiej transport drogowy z wodnym. Samo Muzeum Transportu w Bratysławie jest oddziałem Słowackiego Muzeum Techniki w Koszycach i powstało ono w 1999 roku. Oparte jest ono na zbiorach Veteran Klub Bratislava, który to gromadzi pamiątki związane z transportem od lat 70 XX wieku.
Transport drogowy
W muzeum najstarszy samochód pochodzi z 1911 roku, a najnowsze eksponaty z obszaru transportu drogowego są z lat 80 XX wieku. Znajdziecie tutaj sporo samochodów wyprodukowanych w Czechosłowacji, takich marek jak Tatra, Škoda czy Praga. Na ekspozycji zaprezentowane są także eksponaty dwukołowe z przeszłości, w tym produkcji Singera oraz niezwykły rower drewniany datowany na rok 1920.
W ramach dwóch sal ekspozycyjnych zwiedzający mogą podziwiać blisko sto aut z dawnych lat, dwadzieścia pięć motocykli o znaczeniu kolekcjonerskim, a także różnorodne akcesoria techniczne sprzed lat.
Ne ekspozycji znajdziecie marki typowe dla regionu, takie jak Skoda czy Tatra, ale możecie na niej podziwiać także czechosłowacki pojazd marki Velorex. To wyjątkowe, trzykołowy pojazd ze skórzaną karoserią, który robi wrażenie!
Wśród marek samochodów, które znajdziecie na wystawie wymienić należy takie jak Laurin & Klement, Mercedes-Benz, Trabant, wspomniana już Tatra, Skoda i Praga, Ford T, Fiat, ZIL, GAZ, Jeep Willys czy Sarolea. Sala A mówi o złotym wieku transportu kolejowego i drogowego, w sali B czekają na Was natomiast eksponaty wchodzące w skład wystawy „Kamienie milowe słowackiej motoryzacji drugiej połowy XX wieku)”.
Wśród pojazdów znajdziemy także prototypowe perełki, których próżno szukać gdzie indziej. Wśród nich czeka na Was zaprojektowana w bratysławskim oddziale Tatra 603 MB. To wyjątkowy mikrobus, który nie nie wszedł do produkcji masowej.
Kolej
Muzeum Transportu w Bratysławie położone jest na starym torowisku i w sąsiedztwie dworca kolejowego więc nieodłącznym elementem wystawy musi być kolej. Na zewnątrz czekają na Was lokomotywy i wagony, a w środku mundury kolejarskie, sprzęt używany na koleji i przedmioty codziennego użytku dworcowego. Możecie zobaczyć jak zbudowane są tablice odjazdów czy jak steruje się zwrotnicami.
Warto zapoznać się także z historią Słowackiej koleji. Pierwsze lokomotywy, które jeździły po kraju miały prostą konstrukcję. Z czasem były one rozwijane, a w latach 60 XX wieku pierwotne, pojazdy parowe ustępowały trakcyjnym i spalinowym. Początkowo drewniane wagony, rownież z czasem zastąpiono całkowicie metalowymi konstrukcjami.
Warto też zwrócić uwagę na elementy, bez których kolej nie mogła by działać, a nie zawsze się o nich myśli. Mam tu na myśli urządzenia telefoniczne, radiowe, sygnalizacyjne i świetlne. Na ekspozycji znajdziecie lampy, flagi, dzwonki będące przez lata na wyposażeniu koleji. Ciekawą częścią tej wystawy jest także ekspozycja układu zegarów sterowanych centralnie (tzw. czasu jednolitego). Prezentuje najbardziej rozpowszechnione kiedyś typy podzegarów produkcji czechosłowackiej marek Chronotechna, Elektročas i Pragotron, pochodzących z lat 50.
Woda
Spora część wystawy Muzeum Transportu w Bratysławie poświęcona jest transportowi wodnemu. Nic się nie zmieniło i Słowacja przez cały czas nie ma dostępu do morza, ale sama Bratysławą leży nad Dunajem, który jest rzeką wykorzystywaną do celów transportowych od lat. Zarówno transport pasażerski jak i towarowy ma swoją historię, którą ekspozycja próbuje nam opowiedzieć.
Muzeum stale pozyskuje nowe pamiątki związane z żeglugą, a jednym z pozyskanych eksponatów jest holownik ŠTUREC. w tej chwili stacjonuje on w Porcie Zimowym i przechodzi remont. Statek ten pochodzi z 1937 i posiada status narodowego zabytku kultury.
Polskie akcenty
Pomimo, iż w Muzeum Transportu w Bratysławie dominują samochody produkcji rodzimej, to znajdziecie tam także dwa mocne, polskie akcenty. Pierwszy z nich to Żuk A 13, oznakowany barwami Straży Pożarnej. W Polsce również zdarzają się jeszcze egzemplarze kolekcjonerskie (a czasem i w czynnej służbie) tego wyjątkowego auta polskiej produkcji. Co interesujące na Słowację trafił nie z Polski, a z Węgier.
Drugie auto to Polski Fiat 126p Bis. Ten wyprodukowany w 1987 roku w FSM w Tychach samochód ma wyjątkową, różową barwę. Produkowane były one w wersji Bis tylko przez cztery lata, a od podstawowej różniły się maksymalną prędkością wyższą o 5 kilometrów na godzinę oraz chłodzeniem płynem (oryginalne maluchy chłodzone były powietrzem).
Wyjątkowy motor
Ciekawym elementem ekspozycji jest motor z wytwórni OCC – Orange County Chopper. Ja pamiętam program, który będąc jeszcze młodzieżą oglądałem na Discovery. W programie tym właśnie firma OCC robiła personalizowane motory dla różnych ciekawych osób. Była to firma rodzinna, dla której charakterystycznym elementem, były kłótnie pomiędzy ojcem a synem.
Motor, który możecie podziwiać w Muzeum Transportu w Bratysławie ma pojemność silnika 1745 cm3, sześcio stopniową skrzynię biegów i waży 271 kilogramów. Zwróćcie uwagę na detale, czeka na Was sporo manualnej misternej sztuki!
Warto odwiedzić?
Muzeum Transportu w Bratysławie nie było na początku naszej listy głównie z racji lokalizacji, ale gwałtownie zmieniliśmy plan. Muzeum nie jest nowoczesne i pełne multimediów, ale nam się bardzo podobało. Stare samochody mają swój urok i o ile macie w sobie jakąś, choćby niewielką iskrę fascynacji motoryzacją to na pewno warto zajrzeć. Na miejscu czeka na Was spory wybór pojazdów, a za każdym z nich stoi interesująca historia!
