Mój brzuch warczał jak bezpański pies, a dłonie marzły mi tak, iż ledwo czułam palce. Szłam chodnikiem, spoglądając na oświetlone witryny restauracji, gdzie zapach świeżo przygotowanych potraw bolał bardziej niż mróz. Nie miałam przy sobie ani grosza.
Warszawa była zimna. To nie był taki chłód, który da się oszukać szalikiem czy rękami w kieszeniach. To był mróz, który wpełzał do kości i przypominał, iż jestem sama. Bez domu, bez jedzenia bez nikogo.
Byłam głodna.
Nie tak o, nie jadłam od paru godzin, ale tak, jakby ktoś mi wyżerał wnętrzności od środka. Głód, od którego brzuch gra marsza, a głowa kręci się, gdy się schylisz za szybko. Prawdziwy głód. Ten, który boli.
Minęły już ponad dwa dni, odkąd miałam coś w ustach. Tylko trochę wody z fontanny i kawałek czerstwego chleba, który dała mi jakaś starsza pani na ulicy. Buty miałam dziurawe, ubranie brudne, a włosy splątane, jakbym przegrała walkę z wiatrem.
Szłam Alejami Jerozolimskimi, mijając eleganckie restauracje. Ciepłe światła, cicha muzyka, śmiechy gości wszystko to było z innego świata. Za każdą szybą rodziny wznosiły toasty, pary się śmiały, dzieci bawiły sztućcami, jakby życie nigdy nie mogło zranić.
A ja ja umierałam za kawałkiem chleba.
W końcu weszłam do restauracji, która pachniała jak niebo. Zapach pieczonego mięsa, gorącego ryżu i roztopionego masła sprawił, iż ślinka napłynęła mi do ust. Stoliki były pełne, ale nikt na mnie nie zwracał uwagi. Zobaczyłam właśnie sprzątany stolik z resztkami jedzenia i serce podskoczyło mi do gardła.
Podeszłam ostrożnie, nie patrząc na nikogo. Usiadłam, jakbym była gościem, jakbym też miała prawo tu być. Bez zastanowienia wzięłam kawałek czerstwego chleba z koszyka i wsunęłam go do ust. Był zimny, ale dla mnie to był przysmak.
Drżącymi rękami wrzuciłam do ust kilka zimnych ziemniaków, walcząc z łzami. Następnie kawałek suchej kiełbasy. Przeżuwałam powoli, jakby to był ostatni kęs na świecie. Ale właśnie gdy zaczęłam się rozluźniać, czyjś głos poderwał mnie jak policzek:
Hej. Nie wolno tak robić.
Zamarłam. Przełknęłam z trudem i spuściłam wzrok.
Przede mną stał wysoki mężczyzna w nieskazitelnym garniturze. Buty lśniły jak lustra, a krawat idealnie leżał na białej koszuli. To nie był kelner. choćby nie wyglądał na zwykłego gościa.
Pr przepraszam, proszę pana wyjąkałam, czując, jak twarz płonie mi ze wstydu. Po prostu byłam głodna
Spróbowałam wcisnąć ziemniaka do kieszeni, jakby to mogło uratować mnie przed upokorzeniem. On nic nie powiedział. Tylko patrzył, jakby nie wiedział, czy ma się gniewać, czy litować.
Chodź ze mną rzekł w końcu.
Cofnęłam się o krok.
Nic nie ukradłam błagałam. Niech mi pan pozwoli skończyć i wyjdę. Obiecuję, nie zrobię sceny.
Czułam się mała, zniszczona, niewidzialna. Jakbym nie pasowała do tego miejsca. Jakbym była tylko natrętnym cieniem.
Ale zamiast wyrzucić mnie, skinął na kelnera i usiadł przy stoliku w głębi sali.
Stałam jak wryta, nie rozumiejąc, co się dzieje. Po chwili kelner podszedł z tacą i postawił przede mną talerz pełen jedzenia: puszysty ryż, soczyste mięso, gotowane warzywa, kromka ciepłego chleba i duża szklanka mleka.
To dla mnie? spytałam drżącym głosem.
Tak odpowiedział kelner z uśmiechem.
Podniosłam wzrok i zobaczyłam, jak tamten mężczyzna obserwuje mnie ze swojego stolika. Nie było w jego oczach szyderstwa ani litości. Tylko dziwny spokój.
Podeszłam do niego, mając nogi jak z galarety.
Dlaczego mi pan dał jeść? szepnęłam.
Zdjął marynarkę i położył na krześle, jakby zrzucał niewidzialną zbroję.
Bo nikt nie powinien grzebać w resztkach, żeby przeżyć powiedział stanowczo. Jedz spokojnie. Jestem właścicielem tego miejsca. I od dzisiaj zawsze będzie tu na ciebie czekał talerz.
Zabrakło mi słów. Łzy paliły mi oczy. Płakałam, ale nie tylko z głodu. Płakałam ze wstydu, ze zmęczenia, z upokorzenia bycia nikim i z ulgi, iż ktoś po raz pierwszy od dawna naprawdę mnie zobaczył.
Wróciłam następnego dnia.
I jeszcze kolejnego.
I potem też.
Za każdym razem kelner witał mnie uśmiechem, jakbym była stałą bywalczynią. Jadłam w ciszy, a gdy kończyłam, starannie składałam serwetki.
Pewnego popołudnia znów się pojawił ten mężczyzna w garniturze. Zaprosił mnie do swojego stolika. Na początku się wahałam, ale coś w jego głosie dawało mi poczucie bezpieczeństwa.
Masz imię? spytał.
Jadwiga odparłam cicho.
A ile masz lat?
Siedemnaście.
Skinął powoli. Nie pytał dalej.
Po chwili rzekł:
Jesteś głodna, tak. Ale nie tylko jedzenia.
Spojrzałam na niego zmieszana.
Jesteś głodna szacunku. Godności. Żeby ktoś zapytał, jak się czujesz, a nie traktował cię jak śmieć na chodniku.
Nie wiedziałam, co odpowiedzieć. Ale miał rację.
Co stało się z twoją rodziną?
Umarli. Mama na chorobę. Tata odszedł do innej. Nie wrócił. Zostałam sama. Wykopali mnie z mieszkania. Nie miałam gdzie iść.
A szkoła?
Rzuciłam w drugiej klasie gimnazjum. Wstydziłam się chodzić brudna. Nauczyciele traktowali mnie jak dziwadło, a koledzy wyzywali.
Znów skinął głową.
Nie potrzebujesz litości. Potrzebujesz szansy.
Wyjął z kieszeni wizytówkę i podał mi ją.
Idź jutro pod ten adres. To ośrodek szkoleniowy dla takich jak ty. Mamy tam jedzenie, ubrania, ale przede wszystkim narzędzia. Chcę, żebyś poszła.
Dlaczego pan to robi? spytałam ze łzami w oczach.
Bo kiedy byłem dzieckiem, też jadłem resztki. I ktoś mi podał rękę. Teraz moja kolej.
Minęły lata. Poszłam do tego
