Dzisiaj znowu przypominam sobie tamten dzień.
Tylko jesz i nic nie robisz wtedy w milczeniu spakowałam się i sprzedałam dom, w którym mieszkali.
Słowa wypowiedziane przez moją synową Kasię uderzyły jak bat. Rozlały się po ciszy naszego skromnego obiadu, niczym kamień wrzucony do spokojnej wody, rozchodząc się falami po talerzach z kotletami i rozgotowanym groszkiem. Mój widelec zawisł w połowie drogi do ust.
Je za trzech, a palcem nie kiwnie! Nie jestem jej opiekunką niech sama myśli i sprząta, zanim ją wyrzucę! krzyknęła Kasia.
Mój syn Michał jadł dalej, nie podnosząc głowy. Ani słowa w mojej obronie, żadnego sprzeciwu, choćby spojrzenia w moją stronę. Jego milczenie krzyczało głośniej niż jej słowa. Wnuczek patrzył zdezorientowany jeszcze za mały, by zrozumieć, ale już wystarczająco duży, by poczuć ciężar dorosłego gniewu.
Przełknęłam kęs w milczeniu, odłożyłam widelec obok talerza. Nie płakałam, nie tłumaczyłam się. Nie przypomniałam, jak artretyzm w dłoniach utrudnia mycie podłogi, jak ból pleców nie pozwala się schylać. Nie powiedziałam, iż gotuję, kiedy mogę, składam pranie, gdy palce mnie słuchają. Po prostu zaczęłam zbierać naczynia.
Później leżałam w pokoju przypominającym schowek wąskie łóżko, brak szafy, jedyne okno zbyt wysoko. Sufitowy wentylator stukał przy każdym obrocie. Z salonu dobiegał ich śmiech, dźwięk kieliszków, telewizor.
Nie płakałam, ale coś zimnego osiadło mi w piersi. Nie z powodu samego upokorzenia przez lata powolnego ścierania. Byłam ścierana od dawna, a dziś tylko zaznaczono kontur.
Przypomniałam sobie lata, gdy mąż chorował umierał powoli, w bólu. Prałam jego ubrania, karmiłam łyżeczką, trzymałam dom w ryzach za grosze z gazetowych kuponów. Pamiętałam Michała jako chłopca jak pracowałam na dwie zmiany w pralni, kupując mu szkolne przybory, jak nocami przyszywałam guziki do mundurka.
A teraz stałam się zbędnym gębem do wykarmienia.
Rano nie wyszłam byłoby zbyt łatwo. Zaparzyłam kawę, poskładałam pranie, przyszyłam guzik na kurtce wnuka. Ale milczałam.
Po dwóch dniach wyjechali na weekend rodzinny wypoczynek, mnie nie zaprosili. Kasia mówiła coś o potrzebie bycia we dwoje. Michał znów unikał mojego wzroku.
Wtedy spakowałam jedną walizkę, dokumenty, różaniec i notes w skórzanej oprawie. Nie zostawiłam listu tylko klucze na kuchennym stole obok złożonego ręcznika.
Jechałam autobusem przez całe miasto. Dom seniora był niedrogi, ale czysty, bez zapachu desperacji. Pani dyżurna dała mi formularz, nie pytając o powód. Uśmiechałam się, mówiłam coś o ciszy i spokoju, ale w środku było pusto.
Siedząc na brzegu wąskiego łóżka w pokoju pachnącym chlorem, patrzyłam przez okno na cień drzewa. Pierwszy raz pomyślałam: czy naprawdę stałam się ciężarem? Czy jestem tylko tą, co je za trzech?
Ale rano coś się poruszyło cichy głos, którego dawno nie słyszałam: A jeżeli to oni się mylą?
Zaparzyłam herbatę tak, jak lubię, otuliłam się manualnie zrobionym kocem i wybrałam numer:
Henryku Witoldowiczu głos mi lekko zadrżał. To był stary przyjaciel męża, nasz dawny adwokat. Pamięta pan dokumenty na dom?
Chwila ciszy, a potem:
Pamiętam każdy szczegół.
Trzy dni później siedziałam w jego gabinecie te same zakurzone książki, zapach skóry i starego papieru. Wyjął teczkę i otworzył przede mną.
Powinna pani dostać kopię powiedział.
Było tam wszystko: moje imię, adres, podpis męża. Dom, z którego chcieli mnie wyrzucić, należał do mnie całkowicie, legalnie, od 1994 roku.
Nikomu nie mówiłam szepnęłam.
Henryk Witoldowicz uśmiechnął się łagodnie:
Może już czas?
Mąż przyszedł na tydzień przed diagnozą, powiedział, iż nie chce, żebym została bez dachu nad głową.
Cytując: Ona budowała tę rodzinę nie powinna prosić o pozwolenie na życie we własnym domu.
Łzy napłynęły mi do gardła. choćby umierając, myślał o mnie nie sentymentalnie, ale praktycznie, prawnie, chroniąc mnie.
Chcę go sprzedać powiedziałam stanowczo.
Załatwię to dyskretnie skinął Henryk Witoldowicz.
Niech dowiedzą się z pisma, nie ode mnie.
Tej nocy wróciłam do domu seniora z ciastkami dla personelu i bukietem dla Heleny z sąsiedniego pokoju. Piliśmy herbatę w ciszy, a potem znów otworzyłam teczkę, czytając każdą linijkę.
Mąż podpisał z miłości. Ja podpiszę ze świadomością. I wtedy zrozumieją: nie jestem tylko tą, co je za trzech.
Pół roku później Henryk Witoldowicz zadzwonił:
Gotowe. Pieniądze wpłynęły, dom należy oficjalnie do nowych właścicieli.
Do niedzieli Michał dzwonił bez przerwy. W końcu odpisałam wiadomością: Transakcja legalna. Dom był mój. Po prostu zabrałam jedzenie, za które kiedyś sama płaciłam.
Potem zadzwoniła Kasia:
Jesteś wredną staruchą! Sprzedałaś nasz dom!
Nie spokojnie odpowiedziałam. Mój dom. Wy tylko w nim żyliście za darmo, tak jak ja was kiedyś karmiłam.
Następnego dnia dzwonił Michał:
Mamo, stracimy wszystko Nie mamy gdzie iść Kasia płacze Zepsułem to, powinienem ją powstrzymać
Nie odbieram wam niczego powiedziałam. Tylko odbieram to, o czym myśleliście, iż zapomniałam.
Czy da się to naprawić?
Michaś, dawałam wszystko, nie licząc. Ale gdy twoja żona otworzyła usta, a ty milczałeś coś się zmieniło. Nie potrzebuję waszych pieniędzy, choćby przeprosin. Chcę tylko ciszy.
Za pieniądze ze sprzedaży domu kupiłam starą kamienicę na obrzeżach cztery mieszkania, odpryskująca farba, skrzypiące schody. Nazwałam ją Domem Spokoju. Pod szyldem wygrawerowałam: Tu nikt nie musi udowadniać swoj
