Stanisław Kowalski i ja, Grażyna Nowak, byliśmy małżeństwem trzydzieści trzy lata. Ślub zawarliśmy młodo miałam dwadzieścia dwa lata, on dwadzieścia sześć. Na początku nasze życie płynęło w rytmie miłości, wspólnego urządzania mieszkania w Warszawie, spłaty kredytu na mieszkanie (150tysięcy złotych), narodzin pierwszego i drugiego dziecka, remontów i dodatkowych prac po godzinach. Żyliśmy normalnie, jak wszyscy, bez wielkich namiętności, ale i bez dramatów.
Z czasem zaczęliśmy się oddalać. On wracał późno z pracy, tłumacząc się projektami. Ja miałam swoją rutynę praca w miejskiej bibliotece, zakupy, obiad, pranie, odrabianie lekcji wnukom, rozmowy z sąsiadką Marią. Wieczorami oglądaliśmy telewizję, każde w swoim kącie kanapy.
Nasze dotykanie zanikło. Nie pamiętam nawet, kiedy ostatni raz mnie uściskał. Nie narzekałam, uznając to za naturalny etap dojrzałego życia, za przemianę miłości w coś innego.
Dwa lata temu Stanisław zaczął zachowywać się inaczej. Zadbawszy o wygląd, zrzucił brzuch, odkurzył koszule, które leżały w szafie od lat, i znów sięgał po perfumy. Nagle pojawiły się służbowe wyjazdy i delegacje, choć wcześniej nie podróżował poza Warszawę. Udawałam, iż tego nie widzę.
Bałam się zapytać. W głębi duszy wiedziałam, co się dzieje, ale myślałam: Może to tylko faza, może się znudzi.
Pewnego dnia, po powrocie do domu, nie zjadł kolacji co nie miało miejsca od lat i powiedział:
Muszę z tobą porozmawiać.
Usiadł naprzeciw i spojrzał mi w oczy.
Poznałem kogoś. Jest młodsza. Dobrze się przy niej czuję. Odchodzę.
To wszystko. Bez krzyku, bez wahania.
Spojrzałam na niego. Miał pięćdziesiąt dziewięć lat, ja pięćdziesiąt pięć. I poczułam ulgę. Naprawdę ulgę. Nie było łez, nie było dramatów. Usiadłam później w kuchni z herbatą i zapadła cisza, której nie znałam od lat. Po raz pierwszy nikt nie narzekał, iż herbata jest za słodka, nikt nie mlaskał przy kolacji, nikt nie trzaskał drzwiami, bo pilot się zgubił.
Tej nocy nie spałam, ale nie z bólu z ulgi. Po raz pierwszy mogłam pomyśleć tylko o sobie. Stanisław wyprowadził się po tygodniu, zabierając walizkę, kilka koszul i komputer. Reszta, jak twierdził, i tak była moja.
Dzieci zareagowały różnie. Córka Ania była oburzona: Tato oszalał, mamo, co on sobie wyobraża? powtarzała. Syn Marek milczał, zawsze bardziej związany z ojcem. Ja nie potrzebowałam ich wsparcia. Byłam wolna.
Zaczęłam realizować rzeczy, które zawsze odkładałam. Zapisałam się na zajęcia plastyczne, choć nigdy wcześniej nie trzymałam pędzla. Z sąsiadką wyruszyłam na weekend do Krakowa pierwszy raz od dwudziestu lat w podróży bez planu i bez obaw, iż ktoś czeka w domu z niezadowolonym grymasem.
Zaczęłam iść spać, kiedy chcę. Jadłam kolację w łóżku. Przestawiłam meble w salonie. Kupiłam nowy obrus z wielkimi kwiatami; Stanisław by go znienawidził, ja go pokochałam.
Ludzie wokół reagowali dziwnie. Niektórzy pytali: Jak sobie radzisz?, To takie przykre w tym wieku. Inni może po cichu cieszyli się, iż Stanisław dostał za swoje. Ja nie potrzebowałam ich opinii.
Przez wiele lat żyłam w związku, w którym stałam się niewidzialna. Byłam kucharką, księgową, pielęgniarką, sprzątaczką, ale nie żoną, nie kobietą. Gdy Stanisław odszedł, nie straciłam miłości straciłam ciężar.
Wiem, jak brzmi to zdanie, iż cieszę się z cudzego nieszczęścia. To nieprawda. Po prostu cieszę się z odzyskanego życia.
Nie wiem, jak długo potrwa jego przygoda z młodszą. Może długo, może gwałtownie się skończy. To już nie jest moja sprawa.
Moja sprawa to herbata z miodem, książki czytane do późna, długie spacery bez poczucia winy. Moja sprawa to ja sama.
I po raz pierwszy po trzydziestu latach naprawdę czuję, iż jestem u siebie. Bo prawdziwa wolność zaczyna się wtedy, gdy przestajemy nosić ciężar cudzych oczekiwań i uczymy się kochać własny oddech.
