No pamiętał dokładnie, kiedy to się zaczęło. Może dlatego, iż dla niego czas był tylko ciągiem szarych dni, niekończących się nocy i pór roku, które mijały, nie przynosząc ulgi. Urodził się w licznym miocie, na biednym podwórku na obrzeżach wsi. Od szczenięctwa jego los został naznaczony przez zimne ogniwo łańcucha, którego nigdy nie miał porzucić.
Na początku życie było tylko ciekawością. Bawił się z rodzeństwem, wąchał wilgotną ziemię, szczekał na ptaki. Ale pewnego dnia jeden z mężczyzn z domu wybrał właśnie jego. Oderwał go od matki, zaciągnął w kąt podwórka i przywiązał łańcuchem do szyi. Od tej chwili Barył stał się częścią krajobrazu podwórka, jak stara opona czy zardzewiała taczka. Nikt nie poświęcał mu pieszczoty ani dobrego słowa. Czas dla Baryła był tylko czekaniem bez nadziei.
Z biegiem miesięcy łańcuch stał się jego jedynym towarzyszem. Miał ledwie dwa metry, a Barył nauczył się nie oddalać zbyt daleko, by nie poczuć gwałtownego szarpnięcia, które odbierało mu oddech. Nie miał budy ani schronienia spał na ziemi, pod deszczem czy śniegiem, a gdy wiatr hulał mocniej, tulił się do muru, drżąc z zimna.
Pory roku mijały: zimy były surowe, z mroźnymi nocami, gdy budził się pokryty szronem. Lato było udręką upału i pragnienia. Czasem dzieci z domu rzucały w niego kamieniami dla zabawy albo straszyły patykami. Nikt się o niego nie troszczył. Jego życie było kręgiem cierpienia, głodu i samotności.
Jedzenie było skąpe i marne. Dostawał obierki ziemniaków, ogryzione kości, a czasem odrobinę kwaśnej zupy. Jadł łapczywie, bojąc się, iż ktoś zabierze mu ten skromny posiłek. Pił mętną wodę z zardzewiałego wiadra. Nigdy nie poznał smaku świeżego mięsa ani euforii sytego posiłku. Jego ciało stało się wychudzone, żebra odznaczały się pod brudnym, splątanym futrem.
Nikt go nigdy nie wyprowadził na spacer. Widział świat tylko ze swojego kąta, ograniczony łańcuchem. Widział inne psy biegające wolno, ludzi przychodzących i odchodzących, ptaki fruwające. Marzył, by biegać, eksplorować, dostać pieszczotę. Ale to był tylko sen, a gdy otwierał oczy, łańcuch wciąż tam był.
Ostatnia zima była najgorsza. Mężczyzna, który go uwiązał, zachorował i przestał wychodzić na podwórko. Barył całymi dniami nikogo nie widział. Miska z jedzeniem była coraz bardziej pusta. Czasem któryś sąd podchodził do płotu i rzucał mu kawałek suchego chleba, ale częściej dostawał tylko współczujące spojrzenia.
Barył czuł, iż życie ucieka. Łapy go bolały, zimno wżerało się w kości, a samotność stawała się coraz cięższa. W nocy śnił o matce, o cieple rodzeństwa, o wolności. Ale gdy się budził, znajdował tylko błoto i ciszę.
Pewnego dnia mężczyzna umarł. Barył wiedział, bo przestał słyszeć jego kaszel i powłóczyste kroki. Przez kilka dni nikt nie pojawiał się na podwórku. Barył był głodny, spragniony, przerażony. Szczekał, prosząc o pomoc, ale odpowiadało mu tylko echo.
To sąsiedzi, zauważywszy nieobecność właściciela, przyszli na podwórko. Znaleźli Baryła skulonego na ziemi, z przygasłymi oczami, sierścią pełną błota i pasożytów. Niektórzy dyskutowali, co z nim zrobić. Jedni mówili, iż jest już stary i najlepiej by go uśpić. Inni czuli litość, ale nie chcieli kłopotów.
W końcu kobieta o imieniu Kasia, która mieszkała obok, zadzwoniła do miejscowego schroniska dla zwierząt. Opowiedziała im o Baryle, o jego cierpieniu, o samotności. Poprosiła o pomoc.
Rankiem, gdy go zabierali, Barył niczego się nie spodziewał. Niebo było szare, a drobny deszcz padał na podwórko. Nagle usłyszał obce głosy, pośpieszne kroki, skrzypienie furtki. Weszli ludzie w odblaskowych kamizelkach, z rękawiczkami i transporterami.
Barył się przestraszył. Próbował się schować, ale łańcuch mu na to nie pozwolił. Warknął, zaszczekał, ale nie miał siły, by się bronić. Jedna z kobiet, o łagodnym głosie i dobrych oczach, podeszła powoli.
Spokojnie, malutki. Już ci nie zrobimy krzywdy powiedziała.
Barył poczuł ciepłą dłoń na głowie. Na moment zastygł w bezruchu. Nikt go tak nie dotykał od lat. Kobieta pogłaskała go po szyi, obejrzała zardzewiały łańcuch i z pomocą mężczyzny przecięła go obcęgami.
Po raz pierwszy w życiu Barył poczuł ciężar wolności. Zrobił krok, potem drugi, nieśmiało. Łapy miał zdrętwiałe, trudno mu było chodzić. Owinęli go kocem i wsadzili do vana. Barył drżał, ale głos kobiety go uspokajał.
Nie martw się, Barył. Wszystko się zmieni.
W drodze Barył patrzył przez szybę. Pola mijały szybko, a świat po raz pierwszy był większy niż jego kawałek błota.
Schronisko było ciepłym miejscem, pełnym szczekania i nowych zapachów. Barył trafił tam drżący, przestraszony hałasem i światłem. Zbadali go, oczyścili rany, obcięli splątane futro. Odkryli, iż ma pasożyty, infekcje skóry i starą, źle zrośniętą złamaną łapę. Ale przede wszystkim zobaczyli w jego oczach nieskończoną smutność.
Kasia, która go uratowała, przychodziła go odwiedzać codziennie. Przynosiła mu miękkie jedzenie, mówiła łagodnie, czytała mu bajki. Barył początkowo nic nie rozumiał. Nie wiedział, co to pieszczota, ani jak przyjąć czułość. Stał nieruchomo, patrząc na ludzi z nieufnością. Ale powoli coś w nim zaczęło się zmieniać.
Schronisko było inne niż wszystko, co znał. Psy biegały wolno po wybiegu, bawiły się piłkami, dostawały odwiedziny od wolontariuszy. Barył patrzył na nich z kąta, nie śmiejąc się przyłączyć. Ale każdego dnia Kasia siadała obok niego, dawała mu kawałki kurczaka, opowiadała o świecie za murami.
Wiesz, Barył, czeka na ciebie piękny świat. Musisz zaufać.
Barył zaczął merdać ogonem, nieśmiało.
