Kryzys to nagłe zdarzenie zagrażające życiu, zdrowiu, mieniu lub środowisku, wymagające szybkich działań wykraczających poza codzienne możliwości.
Wojna to zorganizowany konflikt zbrojny, który łączy elementy polityki, gospodarki, informacji i działań militarnych. Dla obywatela oznacza to konieczność długotrwałej adaptacji do warunków niestabilności.
Rodzinny plan bezpieczeństwa – od rozmowy po miejsce zbiórki
- Porozmawiaj z bliskimi o możliwych zagrożeniach i sposobach postępowania.
- Wyznacz strefy bezpieczne w domu (np. pomieszczenia bez okien, piwnica).
- Ustal punkt kontaktowy i miejsce zbiórki (w mieście i poza nim).
- Przygotuj plecak ewakuacyjny oraz minimalne zapasy na tydzień.
Jak nie ulec dezinformacji
Zanim zareagujesz – sprawdź źródła:
- Czy informacja jest w oficjalnych kanałach (np. komunikaty administracji, służb)?
- Czy autor/źródło jest znane i wiarygodne?
- Czy wiadomość potwierdzają co najmniej dwa niezależne źródła?
- Czy podają ją media ogólnopolskie?
Jeśli odpowiedź brzmi „nie” – potraktuj ją jako potencjalnie fałszywą i nie udostępniaj dalej.
https://korsokolbuszowskie.pl/polska-i-swiat/premier-polski-musimy-byc-przygotowani-na-rozne-scenariusze/FrSDiVQZDpI3fV8Ue8MbAlerty i alarmy – jak będziesz powiadamiany
- ALERT RCB (SMS) – ostrzeżenia i zalecenia bezpieczeństwa.
- Media (radio, TV) – szczególnie ważne przy przerwach w łączności.
- Sygnały alarmowe – syreny, komunikaty megafonowe, dzwony.
Po ogłoszeniu alarmu:
- Przerwij czynności, wyłącz gaz/prąd.
- Włącz radio (lokalna stacja).
- Śledź komunikaty służb i stosuj się do poleceń.
Plecak ewakuacyjny – 72 godziny samowystarczalności
Zadbaj o lekki, wygodny plecak z:
- Dokumentami (oryginały + kopie, nośnik z backupem), gotówką.
- Wodą i żywnością (na 72 h; batony energetyczne, konserwy, suche produkty).
- Lekami (stałe i podstawowe), mini-apteczką, środkami higieny.
- Latarką, powerbankiem, bateriami, radiem na baterie/korbkę.
- Odzieżą na zmianę i okryciem przeciwdeszczowym.
- Mapą papierową, prostymi narzędziami, gwizdkiem, zapałkami wodoszczelnymi.
Ewakuacja – gdy trzeba wyjechać
- Zaplanuj trasy (główna + alternatywne), ustal punkt spotkania.
- Auto: zapas paliwa, koło zapasowe, podstawowe narzędzia.
- Przed wyjazdem: odetnij media (gaz, woda, prąd), zabezpiecz okna i drzwi.
- W drodze: stosuj się do poleceń służb, unikaj newralgicznych obiektów (mosty, węzły kolejowe, infrastruktura krytyczna).
- Ubiór: stonowane, neutralne kolory (unikaj brązu, zieleni, kamuflażu).
Zostajesz w domu – zapasy i wyposażenie
- Woda: ok. 14 litrów/osobę (min. na tydzień).
- Żywność: długoterminowa (konserwy, suche produkty, liofilizaty).
- Energia: źródła awaryjne (power station/agregat – używaj bezpiecznie, na zewnątrz), zapas baterii.
- Oświetlenie i łączność: latarki, świece, radio bateryjne/korbkowe.
- Apteczka: leki stałe, środki opatrunkowe, środki higieniczne.
- Dokumenty i gotówka – w jednym, łatwo dostępnym miejscu.
Zachowanie w miejscach publicznych
- Zwracaj uwagę na dziwne pytania o pracę, zabezpieczenia, miejsce zamieszkania.
- Wzbudzające niepokój interakcje zgłaszaj służbom, gdy to możliwe.
- Rozpoznawaj umundurowanie legalnych służb i sojuszników – nie bój się prosić o identyfikację.
- Strzały lub atak w przestrzeni publicznej
- Stosuj zasadę „uciekaj – ukryj się – działaj w ostateczności”:
- Uciekaj, gdy to bezpieczne; oddal się od zagrożenia.
- Ukryj się, wycisz telefon, zabarykaduj drzwi, zachowaj ciszę.
- Ostateczność: podejmij działania obronne tylko, jeżeli nie ma innej drogi i postępuj zgodnie z zaleceniami służb po przybyciu pomocy.
- Udziel pierwszej pomocy w granicach swoich umiejętności, gdy miejsce jest bezpieczne.
Wybuchy i ostrzał – jak się chronić
- Najbezpieczniej: pomieszczenia bez okien, piwnice, solidne ściany.
- W trakcie wstrząsu: padnij na ziemię, osłoń głowę i kark.
- Po ustaniu zagrożenia: pomagaj poszkodowanym, korzystaj z wyjść ewakuacyjnych (bez wind), słuchaj komunikatów służb.
Zagrożenia CBRN – podstawowe zasady
Chemiczne: opuść strefę, poruszaj się pod wiatr, chroń drogi oddechowe i skórę, weź prysznic, odzież zapakuj do worka, uszczelnij budynek.
Biologiczne: chroń drogi oddechowe, higiena i dezynfekcja, prysznic, odzież do worka, zostań w domu, uszczelnij otwory.
Radiologiczne/jądrowe: schroń się pod ziemią lub w miejscu o grubych ścianach, nie jedz/nie pij skażonych produktów, prysznic po ekspozycji, uszczelnij budynek, pozostań wewnątrz min. 24 godziny lub do odwołania.
Kontakt z obcym (niesojuszniczym) wojskiem
- Zachowaj spokój, nie zbliżaj się, nie fotografuj.
- Nie wykonuj gwałtownych ruchów; na polecenie – okaż dokumenty.
- Jeśli na terenie wprowadzono zasady: oszczędzaj wodę i żywność, nie wychodź po zmroku, wybieraj neutralny ubiór, trzymaj się grupy.
Blackout – przygotowanie i działanie
- Zadbaj o zasilanie awaryjne, latarki, baterie, świece, apteczkę.
- Oszczędzaj telefon (tryb samolotowy/energooszczędny).
- Miej gotówkę na podstawowe zakupy przy braku płatności elektronicznych.
- Ustal z rodziną harmonogram korzystania z urządzeń i źródeł światła.
Krótka lista kontrolna (do wydrukowania)
- Plan rodziny: kontakty, miejsce zbiórki, alternatywy.
- Plecak 72 h: dokumenty, woda, żywność, leki, światło, łączność, odzież.
- Dom: woda na tydzień, żywność, apteczka, oświetlenie, zasilanie awaryjne.
- Informacja: radio bateryjne/korbkowe, zweryfikowane źródła.
- Ewakuacja: trasy, paliwo, narzędzia, zabezpieczenie mieszkania.
- Procedury alarmowe: wyłącz media, włącz radio, słuchaj służb.
