W wielu południowych i zachodnich krajach normą jest, iż klient w restauracji otrzymuje karafkę z wodą. I nie jest to wliczone do rachunku. W Polsce takie praktyki są nieliczne. Wodę trzeba sobie po prostu zamówić. I oczywiście za nią zapłacić. Często całkiem sporo.Teraz do Sejmu trafiła petycja, której autor chce zmienić ten stan rzeczy.Dostęp do czystej wody pitnej jest prawem człowiekaOsoba, która zgłosiła sprawę do parlamentu prosi o zmianę prawa w taki sposób, aby lokale gastronomiczne – restauracje, kawiarnie, bary, puby i fast foody – zapewniały klientom wodę z kranu. I miałoby to być tanie, bo po cenie taryfowej, ustalonej zgodnie z przyjętymi stawkami zapisanymi w lokalnych cennikach wodociągowych.Autor petycji argumentuje, iż zgodnie z rezolucją ONZ z 2010 r. dostęp do czystej wody pitnej jest prawem człowieka. „Ułatwienie dostępu do taniej wody w miejscach publicznych, w tym lokalach gastronomicznych, ma najważniejsze znaczenie dla zdrowia publicznego, zapobiega odwodnieniu, promuje zdrowe nawyki i ogranicza konsumpcję słodzonych napojów” – argumentuje.W piśmie mowa o tym, iż kranówka jest zdrowa i spełnia wszelkie normy sanitarne.Jest także argument ekonomicznyO ile w restauracji cena wody może sięgać choćby kilkunastu złotych za butelkę, to nalana z kranu kosztuje dosłownie groszy. Zgodnie z wyliczeniami autora pisma to 0,005-0,01 zł. A wysoka obecna cena jest „barierą ekonomiczną, szczególnie dla rodzin, dzieci i osób starszych”.Tak jest w innych krajach europejskichGdyby Polska zdecydowała się na taki krok, nie byłaby w tej kwestii pierwszym krajem. W piśmie do Sejmu czytamy:Francja – ustawa z 1 stycznia 2022 r., obowiązek zapewnienia karafki wody z kranu za darmo w każdej restauracji.Hiszpania – od 2022 r. lokale gastronomiczne mają obowiązek zapewnienia darmowej wody z kranu jako część walki z plastikiem.Niemcy – działania lokalne i kampanie społeczne wspierają prawo do darmowej wody w gastronomii.Włochy i Austria – wiele miast wprowadziło uchwały promujące darmową wodę w restauracjach jako element walki z odpadami i promocji zdrowia.Czechy i Słowacja – rosnący trend udostępniania wody w lokalach oraz działania samorządowe zachęcające do takiej praktyki.Złotówka za litrową karafkęAutor pisma wylicza także, iż zmiana przyczyni się do ochrony środowiska i ograniczenia zużycia plastiku, butelek jednorazowych, promowane będą zachowania proekologiczne, a tania woda zachęci do jej zamawiania kosztem innych napojów, np. bez cukru.Autor petycji nie zamierza całkowicie pozbawiać restauratorów zarobku. Proponuje zatem:„Dodatkowo, można ustanowić symboliczny próg ceny wody, np. 1 zł za karafkę 1 litra”.
