W Polsce keks jest tradycyjnym smakołykiem, pieczonym głównie na święta Bożego Narodzenia oraz Wielkanocy. Co go wyróżnia? To, iż zawiera masę bakalii. Jakie konkretnie bakalie dodaje się do keksu?
Co to jest keks (ćwibak)?
Keks, lub ćwibak – to ciasto nazywa się różnie w zależności od regionu. Najprościej można je zdefiniować jako charakterystyczne ciasto biszkoptowe, które wypiekane jest w wąskiej formie.
Forma może być różna – najczęściej jest to jednak foremka wąska i podłużna, ale może być również niska i szeroka.
Czym różni się od zwykłego biszkoptu? Tym, iż do ćwibaka, czyli keksa, dodawane są różnego typu bakalie. Innymi słowy: to proste ciasto, tradycyjnie ucierane z masłem, cukrem i żółtkami, do którego dodawana jest później mąka, bakalie, a na końcu ubita piana z białek.
To wszystko sprawia, iż samo ciasto jest niezwykle aromatyczne, miękkie i smaczne. A wielbiciele bakalii – tacy jak ja – mają dodatkową radochę z rozgryzania orzechów i suszonych owoców, które znajdują się w środku.
Jak widać, samo ciasto jest stosunkowo proste do przygotowania – nie jest niczym skomplikowanym. Tym, co wyróżnia ćwibaka od innych wypieków, jest zestaw bakalii, który się do niego dodaje. A ten zestaw może być naprawdę różnorodny.
Jakie bakalie dodać do keksu?
Jak już wspominałam – jednym z tych elementów, które wyróżniają keksa od zwykłego ciasta biszkoptowego, jest właśnie zawartość bakalii. To ciasto wręcz naszpikowane orzechami i różnymi suszonymi owocami.
I chociaż zestaw tego, co finalnie wrzucimy do keksa, zależy od naszych indywidualnych upodobań, to oczywiście istnieje pewna utarta grupa bakalii z kategorii „must have”, które powinny, ale wcale nie muszą się w nim znaleźć.
Nie ma tutaj sztywnej listy – możemy dorzucić do keksa wszystko to, na co mamy ochotę i co pasuje do naszych preferencji smakowych.
Co najlepiej sprawdzi się w keksie? Poniżej znajdziesz zestaw najbardziej klasycznych, tradycyjnych bakalii, a zaraz potem – propozycje tych mniej oczywistych, które mogą wzbogacić Twoje ciasto o nowe, czasami bardziej egzotyczne nuty.

„Tradycyjne” bakalie do keksa
Tradycyjny keks to ciasto biszkoptowe albo babka piaskowa z bakaliami. Wśród składników, które najczęściej się w nim pojawiają, dominują:
- Rodzynki – to zdecydowanie najczęściej wykorzystywane bakalie w tradycyjnym keksie. Słodkie, miękkie, dobrze chłoną aromaty ciasta i pięknie się w nim komponują.
- Kandyzowana skórka pomarańczowa – absolutny klasyk i najważniejszy dodatek. Niektórzy wręcz uważają, iż keks bez porządnej ilości skórki pomarańczowej to nie keks! Nadaje ciastu wyrazisty, lekko cytrusowy aromat i fajnie przełamuje słodycz.
- Migdały – tradycyjny składnik, który można dorzucić w różnych formach: całe, siekane, blanszowane albo w płatkach. Dają lekką chrupkość i orzechowy akcent, który świetnie pasuje do reszty bakalii.

Rodzynki sułtańskie, bez siarki - 1kg – cena : 20,00 zł
Kup rodzynki sułtanki bez siarki

Skórka pomarańczowa - 200g – cena : 6,00 zł
Skórka pomarańczowa

Migdały kalifornijskie duże całe - 1kg Nonpareil – cena : 46,00 zł
Kup migdały kalifornijskie
Owoce suszone (poza rodzynkami)
Keks to ciasto, które aż prosi się o bogactwo suszonych owoców. To właśnie one nadają mu słodycz, wilgotność i różnorodność smaków. Poza klasycznymi rodzynkami, świetnie sprawdzają się też:
Suszona żurawina – lekko kwaskowa, przełamuje słodycz ciasta i pięknie wygląda w przekroju.
- Suszone morele – mają intensywny, słoneczny smak i miękką konsystencję, którą trudno pomylić z czymkolwiek innym.
- Daktyle – bardzo słodkie i miękkie, świetnie nadają się do drobnego pokrojenia i rozprowadzenia w cieście.
- Suszone figi – ich delikatnie chrupiące pestki i miodowy smak dodają interesującego kontrastu.
- Suszone śliwki – intensywne, lekko dymne w smaku, dobrze komponują się z orzechami.
- Suszone wiśnie – dodają kwaskowej nuty i pięknego koloru, idealne dla przełamania klasycznej słodyczy.
- Kandyzowane owoce (oprócz skórki pomarańczowej) – mogą to być np. ananas, papaja czy melon – kolorowe i dekoracyjne, ale też bardzo słodkie. W staropolskim keksie inspirowanym kuchnią antyczną (!) pojawiały się choćby owoce granatu.
- Jagody goji (opcjonalnie) – jeżeli chcemy dodać odrobinę superfoods do klasyki, goji będą dobrym wyborem – lekko cierpkie, bardzo zdrowe.

Orzechy
W keksie – obok migdałów – świetnie sprawdzają się różne rodzaje orzechów. Najczęściej dodaje się je pokrojone lub posiekane, żeby lepiej rozprowadziły się w cieście i nie obciążały jego struktury. Warto sięgnąć po:
- Orzechy włoskie – klasyka! Często używane jako zamiennik migdałów. Są bardziej intensywne w smaku i mogą lekko przyciemnić kolor ciasta, ale za to dodają mu charakteru i głębi.
- Orzechy laskowe – delikatne, lekko maślane, świetnie komponują się zarówno z bakaliami, jak i suszonymi owocami.
- Orzeszki piniowe – mniej oczywisty wybór, ale za to bardzo ciekawy. Co więcej, były jednym z oryginalnych składników ciasta „satura”, które pieczono już w starożytnym Rzymie – uznawane za pierwowzór współczesnego keksa.
Warto eksperymentować z różnymi rodzajami orzechów – nie tylko dla smaku, ale też dla różnorodnej tekstury i wartości odżywczych.

Orzechy włoskie łuskane z Polski - 1kg – cena : 50,00 zł
Kup orzechy włoskie łuskane 1kg

Orzechy laskowe prażone - 500g – cena : 29,00 zł
Kup orzechy laskowe prażone

Orzeszki piniowe, naturalne - 200g – cena : 30,00 zł
Orzeszki piniowe - 100g – cena : 18,00 zł
Kup orzeszki piniowe
Jak przygotować bakalie do keksa, żeby wyszło idealnie?
Żeby bakalie nie opadały na dno i pięknie rozłożyły się w cieście, trzeba je odpowiednio przygotować. To nie jest skomplikowane – wystarczy kilka prostych kroków, które naprawdę robią różnicę:
Namaczanie – suszone owoce (np. rodzynki, żurawina, morele) łatwo chłoną wilgoć z ciasta i przez to mogą stać się zbyt ciężkie. Dlatego dobrze jest je wcześniej namoczyć – np. w gorącej wodzie, mocnej herbacie, mleku albo czymś bardziej aromatycznym, jak rum czy likier migdałowy (Amaretto sprawdza się świetnie). Wystarczy 15–30 minut.
- Osuszanie – po namoczeniu bakalie trzeba odsączyć i dokładnie osuszyć papierowym ręcznikiem. Nadmiar wilgoci nie jest tu mile widziany.
- Obtaczanie w mące – to prosty, ale genialny trik. Osuszone bakalie wystarczy oprószyć 1–2 łyżkami mąki (pszennej albo ziemniaczanej). Dzięki temu lepiej trzymają się gęstej masy ciasta i nie lądują na samym dnie.
- Krojenie – większe kawałki, jak figi, morele czy orzechy, warto pokroić na mniejsze. Lżejsze i mniejsze cząstki lepiej się rozkładają i łatwiej wkomponowują w ciasto.
- Prażenie orzechów – jeżeli dodajesz orzechy, dobrze je wcześniej uprażyć na suchej patelni. Kilka minut wystarczy, żeby wydobyć z nich aromat i podbić smak całego ciasta.
Na koniec warto pamiętać, iż opadanie bakalii to często wina zbyt rzadkiej masy. Keks to ciasto dość gęste – i właśnie dzięki temu dobrze utrzymuje wszystkie dodatki w ryzach.



![Jak przedłużyć świeżość masła? Proste triki, które działają naprawdę długo! [PORADNIK]](https://warszawawpigulce.pl/wp-content/uploads/2025/12/c42ef289-4fec-4acb-a0aa-5ddb4ea643c2-1.jpg)












