Kiedy umiera bliska nam osoba, mało kto zastanawia się nad tym, jak ubrać się na jej pogrzeb. To zrozumiałe, bo w takich chwilach po prostu nie myśli się o tak pozornie nieistotnych detalach jak ubranie. Prędzej czy później trzeba będzie się jednak nad tym pochylić, bo w zwykłym, codziennym stroju zwykle po prostu nie wypada iść na pogrzeb.
Ponieważ jest to uroczystość poświęcona zmarłej osobie, konieczne jest okazanie jej szacunku również ubiorem. Ale nie chodzi tylko o osobę zmarłą, bo przecież jej już nie ma i dla niej nie ma znaczenia jak przyjdziesz ubrany. Jednak zawsze trzeba wziąć pod uwagę, iż na takiej uroczystości będzie prawdopodobnie jej bliska rodzina i to głównie o nich w tym chodzi.
Twój ubiór nie powinien przyciągać uwagi, rozpraszać i odbierać powagi momentu pożegnania bliskiej osoby. Zanim jednak przejdę do przedstawienia konkretnych propozycji, to dodam, iż moje porady należy potraktować jako bezpieczne, standardowe i odpowiednie wszędzie tam, gdzie nie masz pewności jak się ubrać.
A wspominam o tym dlatego, iż pogrzeby, tak jak wiele innych uroczystości zmieniają nieco swój charakter w ostatnich latach. Tak stało się na przykład ze ślubami – one już nie są tak „poważne” jak kiedyś. jeżeli zaś chodzi o pogrzeby w Polsce, to coraz częściej mają one charakter świecki, czyli pozbawiony wszelkich obrzędów oraz symboli religijnych. To wpływa także na to jak ubierają się ich uczestnicy – zwykle mniej formalnie. Bywa też tak, iż osoba zmarła jeszcze przed śmiercią wyraziła wolę, by uczestnicy jej pogrzebu ubrali się kolorowo i radośnie ją pożegnali (podobno takie życzenie miała Kora).
W przypadku tego typu pogrzebów nie należy moich porad traktować ex cathedra, bo zdaję sobie sprawę, iż w dzisiejszych czasach mamy coraz więcej odstępstw od reguł, które jeszcze kilka lat temu były powszechnie stosowane. Mimo wszystko, warto znać te reguły, a to czy je zastosujecie zależy od was.
CZY KOLOR CZARNY JEST OBOWIĄZKOWY?
Jeśli chodzi o ogólna poradę, to przede wszystkim należy zadbać o to, by strój podczas pogrzebu był stonowany i elegancki. Podstawowym kolorem żałobnym jest czarny i jest on wskazany dla najbliższej rodziny, choć nie wszyscy o tym wiedzą – nie jest on obowiązkowy. To samo dotyczy oczywiście członków dalszej rodziny, przyjaciół, znajomych. Czerń rekomenduję jako podstawowy wybór, ale jeżeli nie masz czarnych ubrań lub po prostu nie lubisz ich nosić, to ciemny granat lub ciemne odcienie szarego (grafit, marengo) też będą w porządku na taką uroczystość.
Zresztą zobaczcie jak wyglądali członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej na pogrzebie księżnej Diany. Książę Karol miał garnitur granatowy, a książę Filip i William garnitury w kolorze marengo. Tylko Charles Spencer i książę Harry mieli garnitury czarne.
CZARNA KOSZULA – POWSZECHNY BŁĄD
Ciekawym wątkiem, który chciałbym poruszyć jeszcze przed omówieniem przykładowych zestawów ubrań, jest temat koszul. Z moich obserwacji wynika, iż wielu mężczyzn na pogrzeby kupuje i wkłada koszule czarne, bo wydaje im się, iż jest to najodpowiedniejszy kolor na taką okazję. jeżeli chodzi ogólnie o kolor ubioru, to owszem, ale jeżeli chodzi o koszule, to nic bardziej mylnego.
Trzeba pamiętać o tym, iż najbardziej formalnym kolorem koszul jest biel i to ona powinna być podstawowym wyborem na takie uroczystości. Wystarczy spojrzeć na pogrzeby rangi państwowej, które od czasu do czasu są publicznie transmitowane (chociażby pogrzeb Elżbiety II z minionego roku) – tam obowiązują konserwatywne zasady z protokołu dyplomatycznego i wszyscy uczestnicy mają białe koszule. Zapamiętaj zatem, iż w przypadku pogrzebów najlepsza będzie biała koszula.
CZARNY GARNITUR
Zacznę od najpopularniejszego zestawu pogrzebowego, czyli takiego w którym bazą jest czarny garnitur. Może być on w wersji jednorzędowej lub dwurzędowej. Jak wspomniałem wyżej, koszula powinna być biała. Błędem będzie włożenie czarnej koszuli, gdy mamy na sobie czarny garnitur. Czarne powinny być natomiast skórzane dodatki, czyli buty i pasek. jeżeli chodzi o krawat, to jako numer jeden rekomendowałbym jednolity czarny (może być jedwab, matowa wełna lub grenadyna), aczkolwiek dopuszczalne są też ciemne odcienie szarego np. grafit. jeżeli chcesz mieć także poszetkę, to najlepiej białą, ale generalnie nie jest ona obowiązkowa, a w Polsce może być wręcz uznana za zbyt frywolną na taką uroczystość.
Pamiętaj też o tym, by w przypadku niesprzyjającej pogody założyć stonowany płaszcz – czarny, ciemnogranatowy bądź szary. A skoro już wspomniałem o pogodzie, to gdy zabierasz na pogrzeb parasol, to zwróć uwagę, by nie rzucał się on w oczy. Wydaje się, iż to oczywista rzecz, ale widziałem kiedyś kondukt pogrzebowy w którym jeden z uczestników mocno się odróżniał od innych, ponieważ nad głową miał żółty parasol z dużym logotypem marki piwnej :)
JEŻELI NIE MASZ CZARNEGO GARNITURU
Dość często jestem pytany przez czytelników o to, czy czarny garnitur jest obowiązkowy dla mężczyzn podczas uroczystości pogrzebowych. Chodzi o to, iż nie każdy ma w szafie taki zestaw, więc rodzi się pytanie czy w przypadku konieczności uczestnictwa w pogrzebie, należy go kupić. Moim zdaniem kupowanie garnituru na jedną okazję wydaje się mało rozsądne i nie trzeba tego robić.
Jeśli nie masz w szafie czarnego garnituru, to włóż garnitur ciemnogranatowy lub ciemnoszary. Nie będzie to błędem. Do tego biała koszula i ciemny, stonowany krawat.
Jeśli wkładasz garnitur w innym kolorze niż czarny, dobrym pomysłem będzie doczepienie do lewej klapy marynarki czarnej wstążki, którą można kupić w pasmanteriach lub internecie (szukaj pod hasłami: kokardka żałobna, przypinka żałobna, czarna wstążka). To dyskretny symbol żałoby nawiązujący do kiru, czyli żałobnej wstążki, która jest czasem wiązana na flagach państwowych, a także na zdjęciach zdjęciach-portretach osób zmarłych.
NA CZARNO, ALE BEZ GARNITURU
Ciemny garnitur zawsze będzie odpowiednim wyborem, ale jeżeli nie jesteś członkiem bliskiej rodziny lub kompletnie nie akceptujesz garniturów i nie masz ich w szafie, to możesz go zastąpić mniej formalnym zestawem, choć równie stonowanym. Na przykład czarnym golfem, ciemnymi spodniami i czarnym płaszczem bądź czarną, szarą lub granatową marynarką i szarymi spodniami z kantem. Lepsze to niż piaskowy garnitur lniany lub sztruksowy, a widywałem takie przypadki na pogrzebach. Trzeba mieć jednak świadomość, iż nie jest to standardowy ubiór żałobny, więc członkom bliskiej rodziny raczej bym tę wersję odradzał.
Taki strój może być również alternatywą w przypadku pogrzebów świeckich, coraz popularniejszych także w Polsce, które mają często zupełnie inną rangę niż te tradycyjne. Ze względu na to, iż niejednokrotnie nie mają tak podniosłego charakteru, można sobie pozwolić na mniej formalny ubiór.
ŻAKIET
O najbardziej formalnym stroju pogrzebowym postanowiłem napisać na samym końcu, bowiem w Polsce jest on praktycznie niespotykany, ale z dziennikarskiego obowiązku wypada o nim wspomnieć. Chodzi oczywiście o męski żakiet (ang. morning coat), który można było zobaczyć na wielu uczestnikach pogrzebu Elżbiety II.
Męski żakiet występuje w kilku wariantach w zależności od okazji na jaką jest wkładany. Ten żałobny nazywany jest żakietem czwartego stopnia. Składa się on z marynarki w kolorze czarnym lub marengo o wydłużonym „ogonie” (z tyłu sięga do kolan). Do tego należy dodać tzw. spodnie sztuczkowe w charakterystyczne szaro-czarne prążki oraz białą koszulę i kamizelkę. Kamizelka w żakiecie żałobnym powinna mieć kolor czarny (najczęściej dwurzędowa z klapami). Krawat ciemny, czyli najlepiej czarny, ale może być też szary.
Według klasycznych zasad, obowiązkowym dodatkiem do takiego zestawu powinien być także czarny cylinder (niekoniecznie założony na głowę, można go trzymać w dłoniach), ale w tej chwili bardzo rzadko się go spotyka. choćby na pogrzebie Elżbiety II go nie widziałem, choć żakietów było tam sporo.
CZEGO ABSOLUTNIE NIE WKŁADAĆ?
Skoro przedstawiłem kilka propozycji wzorcowych, to wypadałoby jeszcze kilka słów napisać o antywzorcach, czyli czego absolutnie unikać idąc na pogrzeb. Na pewno odradzałbym ubrania i dodatki w krzykliwych kolorach (chyba, iż wola rodziny lub zmarłego taka była). Odradzałbym także ubrania wybitnie casualowe jak t-shirty, buty sportowe, dziurawe dżinsy, ale to mam nadzieję dla was oczywiste.
Niech wam nie przyjdzie też do głowy włożenie smokingu, bo choć jest to elegancki i ciemny strój, to na pogrzeb absolutnie się nie nadaje. Taki błąd popełnił nie tak dawno Krzysztof Rutkowski na pogrzebie Mirosława Hermaszewskiego. Pewnie chciał wyglądać elegancko i formalnie, a popełnił duże faux pas, bo smoking jest ubiorem wybitnie rozrywkowym i wieczorowym, a chyba nikt z was nie ma wątpliwości, iż pogrzeb do takich kategorii ciężko zaliczyć ;)
Przy okazji wątku smokingowego warto też przypomnieć ogólną zasadę, iż za dnia nie powinno się nosić elementów bardzo błyszczących takich jak marynarki z klapami pokrytymi połyskliwą tkaniną (czyli jak w smokingach), a także butów typu lakierki.
JAKIE BUTY?
Jeśli na pogrzeb zamierzasz włożyć garnitur, to na stopy najlepiej założyć czarne półbuty z gatunku tych bardziej formalnych. Wymieniłbym tu przede wszystkim klasyczne oxfordy, lotniki, ale nie wykluczałbym też innych rodzajów półbutów, jeżeli tych najbardziej klasycznych nie posiadasz. Najważniejsze by obuwie było zadbane, wypastowane i nie rzucało się w oczy (nie wchodzą w grę duże klamry, kontrastowe przeszycia i logotypy oraz kolorowe podeszwy).
A co w sytuacji miesięcy jesienno-zimowych? jeżeli pogoda jest niesprzyjająca (błoto, śnieżyca, ulewny deszcz), to oczywiście nie będzie błędem włożenie butów za kostkę, ale tu ponownie warto pamiętać o tym, by były to modele eleganckie i stonowane wizualnie. Poniżej kilka przykładów.
JAKIE OKRYCIE WIERZCHNIE?
Zdecydowanie najlepszym okryciem wierzchnim na taką okazję będa klasyczne płaszcze. W przypadku miesięcy jesienno-zimowych mogą to być przede wszystkim wełniane dyplomatki (jedno lub dwurzędowe) w stonowanych kolorach: czarna, granatowa, szara. W miesiącach cieplejszych najlepsze będą lekkie prochowce (np. ciemny trencz). Poniżej kilka przykładów.
NAJCZĘSTSZE PYTANIA
Na koniec przygotowałem jeszcze serię odpowiedzi na pytania dotyczące ubioru pogrzebowego, które otrzymuję od was najczęściej.
Czy na pogrzeb wypada włożyć buty brązowe?
Nie wypada, ale jeżeli nie masz czarnych butów, to ciemny brąz pewnie nie będzie błędem dużego kalibru, ale już jasne odcienie brązu zdecydowanie bym odradzał.
Czy na pogrzeb można włożyć niebieską koszulę?
Jeśli chcesz się trzymać klasycznych zasad, to moim zdaniem nie będzie to dobry wybór. Koszula niebieska ma niższy stopień formalności niż biała, kojarzy się bardziej z ubiorem codziennym, biznesowym.
Czy czarne dżinsy będą odpowiednie na pogrzeb bliskiej osoby?
Jest co najmniej kilka rodzajów męskich spodni, które będą odpowiedniejsze na taką uroczystość. jeżeli nie garnitur i spodnie z kantem, to co przynajmniej niech będą to wyprasowane czarne chinosy.
Koszula na spinki nadaje się na pogrzeb?
Jak najbardziej. Ważne by spinki były dość stonowane.
Czarne, jednolite sneakersy na pogrzeb. Tak czy nie?
Zdecydowanie nie są to odpowiednie buty na taką uroczystość, bez względu na kolor.
Czy krawat na pogrzebie musi być czarny i jednolity?
Nie musi. Krawat powinien być po prostu stonowany. Czarny wydaje się najodpowiedniejszy, ale można też wybrać ciemnoszary, grafitowy, głęboki granat. Na krawacie może się też pojawić drobny mikrowzór, nie musi być gładki.
Mucha na pogrzeb. Tak czy nie?
Lepszym wyborem będzie krawat, ale jeżeli mucha jest istotną częścią twojego codziennego stylu i koniecznie chcesz ją założyć, to zasada jest taka jak z krawatem – powinna być ciemna, stonowana, jednolita.
Czy garnitur trzyczęściowy będzie odpowiedni na pogrzeb?
Jak najbardziej, garnitur z kamizelką jest bardziej formalny niż dwuczęściowy, więc na pogrzeb będzie to dobry wybór. Na wspomnianym w tekście pogrzebie Elżbiety II, wielu uczestników miało na sobie właśnie trzyczęściowe garnitury.
Co z poszetką na pogrzebie? Lepiej zostawić w domu, czy włożyć do brustaszy?
Jeśli koszula będzie biała, to można wykorzystać białą poszetkę, która będzie dyskretnie wystawiona z brustaszy (tzw. ułożenie prezydenckie), ale nie jest to obowiązkowe. Trzeba też wziąć pod uwagę, iż w Polsce poszetka przez cały czas bywa uznawana za nieco fircykowaty dodatek, więc jeżeli miałaby ona niepotrzebnie przyciągać uwagę, to lepiej z niej zrezygnować. jeżeli chodzi o inne kolory poszetek, to raczej bym odradzał.
Czy latem można założyć okulary przeciwsłoneczne na zewnątrz?
Oczywiście, iż można. Poza ochroną przed słońcem, jest to także zasłonięcie oczu (ukrycie łez, dyskrecja). jeżeli ktoś czuje taką potrzebę i lepiej będzie się z tym lepiej czuł, to moim zdaniem nie ma w tym nic złego. Poza jedną sytuacją. Gdy będziecie składać kondolencje (nie przyjmować, ale składać), to oczywiście okulary przeciwsłoneczne wypada zdjąć. Podobnie jak nakrycia głowy.
Czy standardowy zestaw klubowy/koordynowany będzie adekwatny na pogrzeb?
Klasyczny zestaw klubowy zdecydowanie nie nadaje się na taką okazję, ale gdyby go trochę zmodyfikować, to myślę, iż byłoby to do zaakceptowania. Przede wszystkim należałoby zrezygnować z krawata klubowego, bo one zwykle są kolorowe i mocno kontrastowe. W zestawach klubowych koszula może być niebieska lub biała, więc na pogrzeb należałoby wybrać białą, a jeżeli chodzi o marynarkę, to nie powinna być zbyt jasna.
Na koniec życzę wam, by porady z tego artykułu jak najrzadziej były wam potrzebne, a najlepiej wcale :) Więcej porad o tym jak się ubrać na różne okazje z życia prywatnego i zawodowego znajdziecie w mojej książce „Jak się ubrać”.
