Sygnalizowanie zagrożeń: Jak rozpoznać, iż uczeń trafia w sidła manosfery?
Jak rozpoznać, iż uczeń trafia w sidła manosfery? – Wchodzi do klasy jak cień. Nie szuka kontaktu wzrokowego, za to z dumą nosi koszulkę z napisem „No feelings, just results”. Na przerwach nie rozmawia z dziewczynami, za to chichocze z kolegami nad memami, które przedstawiają kobiety jako „materialistki” i „hipergamiczne pasożyty”. Gdy podczas godziny wychowawczej pada hasło „emocje”, przewraca oczami i mruczy: „kolejny bełkot dla słabych”.
To nie jest przypadek. To uczeń, który wpadł w sidła manosfery – cyfrowego świata, który obiecuje chłopcom władzę, pewność siebie i „prawdę o kobietach”. Ale w rzeczywistości karmi ich pogardą, lękiem i toksyczną męskością.
Co to jest manosfera i dlaczego chłopcy tam lądują?
Manosfera to nie tylko kilka forów w internecie. To ogromna, globalna sieć ideologiczna – kanały YouTube, TikTok, Discord, Telegram, Reddit, podcasty, blogi i memy – które łączy jeden przekaz: kobiety są zagrożeniem, a mężczyźni muszą odzyskać kontrolę. W świecie, w którym chłopcy często nie mają gdzie mówić o lękach, presji, niepowodzeniach – manosfera podsuwa im brutalnie prostą odpowiedź: „To nie twoja wina. Winne są one.”
Według raportu UNICEF (2022):
71% nastoletnich chłopców w Europie Środkowej deklaruje, iż przynajmniej raz trafiło na treści, które „dyskredytują kobiety lub feminizm”.
W Polsce z kolei Fundacja GrowSpace informuje, iż aż 67% uczniów szkół średnich zna postać Andrew Tate’a, byłego kickboksera i influencera, który wprost nawołuje do przemocy wobec kobiet i otwarcie mówi, iż „kobieta należy do mężczyzny”.
To nie są odosobnione przypadki. To fala, która wylewa się na szkoły.
Sygnały ostrzegawcze – co może zobaczyć nauczyciel?
Zmiana języka
Uczeń zaczyna używać określeń w stylu:
- „feminizm to rak”,
- „simp” (czyli mężczyzna podporządkowany kobiecie – obelga),
- „beta” (czyli słaby mężczyzna),
- „red pill” (niby „prawda” o manipulacjach kobiet).
Zdarza się, iż już na poziomie żartu padają teksty w stylu: „dziewczyny to tylko ładne opakowanie bez treści”.
Psycholog dziecięcy dr Karol Nowakowski zauważa:
„Język jest pierwszym papierkiem lakmusowym. Kiedy zmienia się ton, sposób mówienia o dziewczynach, emocjach czy sobie samym – to znak, iż zaczyna działać wpływ z zewnątrz.”
Zmiana relacji rówieśniczych
- Chłopcy tworzą zamknięte grupy, odmawiają współpracy z dziewczynami.
- Zaczynają nazywać koleżanki „łatwymi”, wyśmiewają ich wypowiedzi lub oceniają wygląd.
- W relacjach koleżeńskich pojawia się przemoc werbalna, upokorzenia, rywalizacja „na dominację”.
Badanie NASK (2023) pokazuje, iż co czwarta uczennica w wieku 13–17 lat doświadczyła hejtu w klasie na tle płciowym – najczęściej ze strony kolegów.
Zmiana aktywności online
- Uczeń obserwuje i udostępnia treści twórców manosfery: Andrew Tate, Sneako, Coach Red Pill, kanały MGTOW (Men Going Their Own Way).
- Aktywnie uczestniczy w zamkniętych grupach, gdzie królują memy i narracje antykobiece.
- W mediach społecznościowych wrzuca grafiki z „samcami alfa”, cytaty typu: „Kobiety chcą tylko zasobów”, „Nie dawaj się zmanipulować emocjom”.
Psychoterapeutka młodzieżowa dr Elżbieta Czubek ostrzega:
„Im młodszy chłopiec, tym szybciej chłonie przekaz. Gdy trafi na materiały manosfery w wieku 12–13 lat, staje się jej powielaczem jeszcze zanim zrozumie, co mówi.”
Co robić, gdy zauważysz te sygnały?
Najgorsza strategia? Zignorować.
Druga najgorsza? Karać, wyśmiewać, zawstydzać.
Manosfera działa jak sekta – im bardziej ją atakujesz, tym silniejszy staje się opór. Zamiast walczyć, trzeba zrozumieć, co daje tym chłopcom poczucie bezpieczeństwa – i podstawić im pod nos coś lepszego.
Stwórz przestrzeń do rozmowy, nie tylko wykład.
Zaproś do szkoły mężczyzn, którzy potrafią mówić o emocjach i szacunku.
Pokaż, iż empatia i kooperacja to cechy silnego człowieka, nie słabego.
TABELA: SYGNAŁY – DZIAŁANIA – CELE WYCHOWAWCZE
Uczeń używa języka pogardy wobec dziewczyn | Rozmowa indywidualna, analiza pojęć i źródeł, lekcja o języku nienawiści | Kształtowanie świadomości językowej, przeciwdziałanie normalizacji pogardy |
Tworzenie „bractwa chłopaków”, izolowanie dziewcząt | Warsztaty integracyjne, gry równościowe, wspólne projekty | Przełamywanie barier, budowanie wspólnoty między płciami |
Obecność manosfery w mediach ucznia | Lekcja o wpływie influencerów, analiza treści online, debata o autorytetach | Rozwój krytycznego myślenia, wzmacnianie odporności na manipulację |
Pogarda wobec emocji, szydzenie z empatii | Wprowadzenie „męskich” wzorców emocjonalności (np. sportowcy, ratownicy, ojcowie) | Przedefiniowanie męskości, wzmacnianie inteligencji emocjonalnej |
Przemoc słowna wobec nauczycielek lub dziewcząt | Interwencja wychowawcza + praca zespołowa w klasie + spotkanie z psychologiem | Ochrona granic, przywracanie szacunku i odpowiedzialności za słowo |
Podsumowanie
Manosfera nie przychodzi z siekierą. Ona przychodzi z memem.
Z pozornie śmiesznym TikTokiem. Z influencerem, który mówi do chłopca:
„Masz rację. To świat się myli, nie ty.”
Dlatego musimy być uważni. Widzieć to, co pozornie ukryte. Nie po to, by karcić, ale po to, by pomóc. I być tą dorosłą osobą, która pokaże, iż siła nie polega na dominacji – ale na umiejętności troski o innych.
Inne wpisy:
- Czym jest Manosfera i dlaczego warto o niej mówić w szkole ?
- MANOSFERA – niebezpieczna przestrzeń która kształtuje umysły naszych uczniów