Chcąc bezpiecznie poruszać się po górach i uniknąć kontuzji oraz długotrwałego uszkodzenia stawów i mięśni, musimy nauczyć się prawidłowej techniki chodzenia. W związku z tym, iż w terenie górzystym pokonujemy zwykle znaczne wzniesienia, mamy do wyboru dwa rodzaje chodzenia: pod górę i z górki, odcinków płaskich jest niewiele.
W Tatrach do dyspozycji mamy mnóstwo znakowanych i odpowiednio przygotowanych szlaków. Te prowadzące w wyższe partie gór, na szczyty i przełęcze mogą stanowić duże wyzwanie. Właśnie w takich miejsca niezwykle ważne jest odpowiednie stawianie swoich kroków. Pamiętajmy, iż zupełnie inaczej będzie na suchym szlaku a inaczej po opadach deszczu lub śniegu. Planując wycieczki nie zapominamy o tak ważnej rzeczy, jak odpowiednie obuwie w góry.
Pod górę
Idąc pod górę, staramy się stawiać małe kroki, gdzie kolano mniej ugina się podczas chodzenia, a także mniej jest obciążone. W przypadku większych kroków, których czasami musimy stawiać, należy upewnić się, iż dolna część nogi, z której wybijamy się, ma wystarczającą siłę odbicia.
W łagodniejszym terenie dobrze jest stąpać na całej nodze, aby nie obciążać tak mocno mięśni łydek. Podczas powolnego marszu pod górę ciało lekko się kołysze, a środek ciężkości przenosi się na stojącą nogę. Dlatego zaleca się lekkie pochylenie do przodu, które pomaga płynniej chodzić.
Podczas podejścia po bardziej stromym terenie należy stąpać całą stopą tak daleko, jak to możliwe (jeśli dostępne są stopnie poziome). W przeciwnym razie używamy tylko przodu stopy, a pięta pozostaje wolna. Innym sposobem jest przejście na ukos w bok, gdzie ponownie próbujemy stawiać całą nogę. Zaletą jest, iż stopa nie musi tak mocno zginać się w kostce.
W dół
Wbrew pozorą schodzenie w górach nie jest łatwiejsze od wychodzenia.
Podobnie jak w przypadku chodzenia pod górę, podczas zejścia zaleca się małe kroki i schodzenie bez pospiechu. Przy niedużych krokach obciążenie jest mniejsze i nie ma potrzeby tak dużego zgięcia kolan (stawy nie są tak obciążone).
Podczas schodzenia ze stoku najkorzystniej jest obciążać przednią część stopy. Dzięki odpowiedniemu napięciu mięśni następuje lepsze odbicie i krótszy kontakt z podłożem, co powoduje, iż kolana są mniej obciążone. Jednocześnie podczas chodzenia na palcach korzystniej jest przykładać siłę do podłoża (lepiej zachowana jest równowaga).
Możliwe jest również zastosowanie innego rodzaju chodzenia , w zależności od charakteru nierówności, obciążenie pięty (jeśli powierzchnia jest płaska — schody) lub środek stopy (stopnie, wypukłości). Najlepszym rozwiązaniem jest zmiana techniki chodzenia podczas zejścia w zależności od ukształtowania terenu.
Bardzo korzystne jest schodzenie w dół tak zwanym zygzakiem „serpentyną” lub trawersem o ile teren pozwala. Zejście trwa dłużej, ale schodzenie jest wygodniejsze, bo nie musimy używać takiej siły hamowania. Jeżeli chodzi o Tatry, to tutaj schodzenie będzie zależne od szlaku, jakim będziemy wędrować. Szczególnie uważnie schodzimy w kruchym terenie tak, aby nie poślizgnąć się na rumoszu skalnym.
Kije trekingowe podczas chodzenia
Dziś nie jest niczym niezwykłym na górskich szlakach spotykać turystów korzystających z kijków. Kije pomagają zaoszczędzić siły i utrzymać równowagę, zwłaszcza przy ciężkich plecakach lub podczas zejścia. Również znacznie odciążają stawy, zwłaszcza te w kolanach. Niewątpliwie kije będą pomocne przy schodzeniu po oblodzonej górskiej ścieżce lub po mokrej i błotnistej leśnej ścieżce.
Podczas schodzenia z góry należy używać dłuższych kijów i o ile mamy kije składane należy je wydłużyć do ok. 2/3 wysokości i więcej. adekwatnie powinniśmy oprzeć się na kijach, mocno trzymając je w dłoni.
Podczas chodzenia pod górę zaleca się stosowanie krótszych kijów, co zapewnia większą ich wydajność. Ramiona powinny być wyciągnięte do przodu i na boki. Aby ćwiczyć prawidłowe chodzenie, można używać tylko jednego kija. Na górskie wycieczki należy zaopatrzyć się w kije specjalnie do tego przeznaczone z odpowiednią mocną końcówką (grotem). Kije takie powinny być odpowiednio lekkie i w razie potrzeby powinno móc się je złożyć do niewielkich rozmiarów.
Chodzenie zimą po górach
Chodzenie po górach zimą obejmuje szeroki zakres trudności i technik. Czasami jedyne dodatki, których możesz potrzebować, to dodatkowe ciepłe ubranie i termos, natomiast bardziej ambitne spacery zimą mogą wymagać czekana i raków oraz wiedzy, jak z nich korzystać. Wejście w góry a zwłaszcza wyższe ich partie, w których leży śnieg i lód, wymaga specjalnego sprzętu, umiejętności, wiedzy i świadomości wykraczającej poza te używane podczas letniego chodzenia po wzgórzach, a konsekwencje popełnienia błędów mogą być znacznie poważniejsze.
Sprzęt pomagający chodzić zimą
Kluczowymi sprzętem zimowymi są czekan i raki. Są one szczególnie potrzebne na stromym terenie, gdy śnieg mocno zamarzł. Pod warunkiem, iż wiesz, jak z nich korzystać prawidłowo, raki zapewniają lepszą przyczepność, a czekan zapewnia równowagę i może służyć jako hamulec awaryjny w razie upadku.
Pamiętajmy, iż zima w górach to coś więcej niż tylko kilka dodatkowych elementów wyposażenia. Zaśnieżone góry kryją w sobie szereg dodatkowych niebezpieczeństw — by wymienić tylko kilka: lawiny, nawisy śnieżne, lód. Warunki zimowe wymagają znacznie większego zakresu wiedzy i świadomości, aby sobie z nimi poradzić niż latem.
To, co nosisz na nogach, ma ogromne znaczenie, lekkie letnie buty trekkingowe nie będą się nadawać w zimie! Buty ze znacznie mocniejszą podeszwą, przeznaczone do trudniejszych warunków, są koniecznością. Możliwe, iż w pewnym momencie będziesz musiał założyć raki lub raczki, więc wybierz parę kompatybilnych butów np. takich...
Idąc pod górę, stawiaj krótkie kroki i „kopnij” w stronę zaspy śniegu. Staraj się nie używać wykopanych stopni innych osób z poprzednich dni, mogą być one bardzo oblodzone. Przy kopnym i świeżo spadłym śniegu raki mogą przeszkadzać, w tym przypadku pomocne będą rakiety śnieżne. jeżeli przemierzasz zbocze, upewnij się, iż czekan jest ustawiony na wzniesieniu, aby zapewnić wsparcie. Pamiętaj, iż przebieg szlaku zimowego może być zupełnie inny niż w okresie letnim. Nie zapomnij o odpowiednio wcześniejszym założeniu raków. Nie dopuszczaj do sytuacji, gdy znajdziesz się w trudnym terenie, w którym założenie raków może stanowić niebezpieczeństwo lub być praktycznie niemożliwe.
Kiedy używać raków i rakiet śnieżnych
Raki powinny być używane tylko na twardym, ubitym śniegu lub lodzie, zęby są zaprojektowane tak, aby wcinały się w powierzchnię i zapewniały dobrą przyczepność. Używanie ich na luźnym lub świeżym śniegu zwiększa prawdopodobieństwo poślizgnięcia się i zranienia. Przed wycieczką dowiedz się, jak zakładać i zdejmować raki, zanim będziesz musiał ich użyć!
Rakiety śnieżne są używane w sytuacjach, gdy śnieg nie jest mocno ubity. Pomagają równomiernie rozłożyć ciężar na większej powierzchni, aby nie zapadać się w śnieg, ułatwiając przemierzanie terenu.
Rakiety śnieżne powinny być używane tylko na stosunkowo płaskich powierzchniach, ponieważ zapewniają niewielką przyczepność. Podobnie jak w przypadku raków, dowiedz się, jak prawidłowo je nosić, zanim będziesz ich potrzebować.
