HPV SZCZEPIENIA DLA DZIECI. WSZYSTKO, CO TRZEBA WIEDZIEĆ

Szczepienie przeciwko HPV dzieci w wieku 12–13 lat zostało wpisane do kalendarza szczepień. Według rekomendacji WHO optymalnym momentem na zaszczepienie się jest okres przed inicjacją seksualną – wtedy istnieje największe prawdopodobieństwo, iż organizm nie miał jeszcze kontaktu z wirusem, a to pozwala osiągnąć najlepsze efekty zdrowotne. Szczepienie na szeroką skalę przeciwko HPV może przyczynić się do ogólnej redukcji występowania wirusa w populacji, zmniejszając tym samym częstość występowania nowotworów związanych z HPV i innych powikłań zdrowotnych.

CZYM JEST WIRUS HPV?

HPV to wirus przenoszony najczęściej drogą płciową, który jest odpowiedzialny za prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy. Typy HPV wysokoonkogennego, czyli takie, które mogą prowadzić do rozwoju raka, są odpowiedzialne za ponad 95% przypadków raka szyjki macicy oraz za znaczący (od 50-90%) procent innych nowotworów HPV– zależnych (np. raka odbytu, penisa, gardła, krtani, sromu, pochwy). Oprócz nowotworów wirus HPV może powodować także brodawki narządów płciowych tzw. kłykciny kończyste, które mogą występować zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Odmiana wirusa HPV, które je powodują (HPV 6 i 11) nie mają potencjału nowotworzenia, ale są bardzo uciążliwe i powodują ograniczenia aktywności seksualnej.

DLACZEGO WARTO ZASZCZEPIĆ SIĘ NA HPV?

Szczepionki przeciw HPV chronią przed zakażeniem HPV, co oznacza zapobieganie chorobom nowotworowym związanym z HPV, zapobieganie wszystkim konsekwencjom, jakie mogą wynikać z faktu rozwoju nowotworu, a więc także zapobieganie zgonom.

DLACZEGO SZCZEPIENIE DAJE WIĘKSZĄ SKUTECZNOŚĆ NIŻ NATURALNE ZAKAŻENIE WIRUSEM HPV?

Dlatego, iż układ immunologiczny nie jest w stanie wystarczająco zareagować na tego wirusa, który potrafi go „oszukać” poprzez blokowanie naturalnych mechanizmów naprawczych DNA naszych komórek i działać w ukryciu. Szczepionki przeciw HPV są tak skonstruowane, iż zawierają wirusopodobne cząstki otrzymane drogą rekombinacji genetycznej. Te cząstki wywołują bardzo silną odpowiedź układu immunologicznego, dzięki czemu chronią organizm przed niekorzystnymi skutkami zakażenia – szczególnie przed najbardziej niebezpiecznymi typami wysokoonkogennymi.

DLACZEGO TRZEBA SZCZEPIĆ TAKŻE CHŁOPCÓW?

Wśród nowotworów HPV- zależnych „króluje” rak szyjki macicy. Jednak wirus HPV może powodować również zmiany nowotworowe penisa, odbytu, okolic głowy i szyi jak np. gardła czy języka, które już nie mają zróżnicowania na płeć. Chłopcy są nosicielami wirusa, zarówno poprzez obecność wirusa w jamie ustnej jak również narządach płciowych. Nie uzyskamy pełnej ochrony populacyjnej bez zablokowania drogi transmisji wirusa.

JAKIE SZCZEPIONKI NA HPV SĄ DOSTĘPNE W POLSCE?

Szczepionki przeciwko HPV zawierają cząstki wirusopodobne (białko z otoczki wirusa) różnych typów. W zależności od ilości reprezentowanych w szczepionce genotypów wirusa mówimy o walentności. I tak np. szczepionka 2-walentna Cervarix zawiera materiał dwóch typów wirusa (HPV16, HPV 18), a szczepionka 9-walentna Gardasil9 materiał 9 typów wirusa (HPV6, HPV11, HPV16, HPV18, HPV31, HPV33, HPV45, HPV52, HPV58). Zawarcie danego typu wirusa HPV w szczepionce czynnie uodparnia przeciw chorobom wywoływanym przez te typy. Za walentnością idzie zatem zakres ochrony.

CZY SZCZEPIONKI SĄ BEZPIECZNE?

Szczepionki przeciwko wirusowi HPV podawane są na całym świecie od 2006 roku. Szczepionki te są dobrze tolerowane. Oczywiście jak w przypadku każdego szczepienia może po nich wystąpić ból w miejscu podania utrzymujący się 1-3 dni, osłabienie lub gorączka.

KIEDY ZASZCZEPIĆ DZIECKO?

Najskuteczniejsze jest zaszczepienie przed ekspozycją na wirusa (przed rozpoczęciem współżycia). Dzieci można szczepić już od 9 roku życia. Program szczepień bezpłatnych przeznaczony jest dla dzieci, które zdmuchnęły 11 świeczek na torcie do dnia, kiedy mogą już zdmuchnąć 14. Ważne, żeby pierwszą dawkę szczepionki wykonać najpóźniej do dnia 14 urodzin.

SCHEMATY SZCZEPIEŃ

Dzieci do 15 urodzin szczepione są w schemacie 2 dawkowym: 0, 6 m-cy, czyli drugą dawkę przyjmują 6 miesięcy po pierwszej dawce, ale nie musimy tego pilnować „na sztywno”. Okienko na wykonanie drugiej dawki wynosi od 5 do 13 miesięcy po pierwszej.

Od 15 urodzin dzieci powinny być szczepione już w schemacie 3- dawkowym w schemacie. Tu także dozwolone są pewne „odstępstwa”. Drugą dawkę należy podać co najmniej miesiąc po pierwszej dawce, a trzecią dawkę należy podać co najmniej 3 miesiące po drugiej dawce. Wszystkie trzy dawki powinny być podane w ciągu 1 roku.

JAK I GDZIE MOŻNA ZASZCZEPIĆ DZIECKO?

Szczepienia są bezpłatne w ramach Programu Szczepień Ochronnych dla dziewcząt i chłopców w wieku 11-14 lat. Dostępne są szczepionki 9-walentna Gardasil9 oraz 2-walentna Cervarix.
Aby zaszczepić dziecko, wystarczy umówić wizytę:

• w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ), z listy dostępnej na tej stronie.
• przez infolinię + 48 800 100 101.

• przez E-REJESTRACJĘ na Internetowym Koncie Pacjenta (IKP).

Każdy lekarz może wystawić receptę na szczepionkę dla dziecka, które ukończyło 14 r.ż. Musi być ona zrealizowana w aptece. Po jej wykupieniu należy wrócić do przychodni w celu zaszczepienia, po uprzedniej kwalifikacji.

Dostępne są:

• szczepionka 2-walentna Cervarix: dla osób poniżej 18 r.ż. jest w pełni refundowana w aptece.
• szczepionka 9-walentna Gardasil9 jest pełnopłatna, a cena może różnić się w zależności od apteki. Jest to wydatek rzędu kilkuset złotych.

4 marca wystartowaliśmy z kilkumiesięczną kampanią Bye Bye HPV, w której skupiamy się na edukacji w zakresie przeciwdziałania chorobom przenoszonym drogą płciową, a w szczególności HPV oraz na promocji szczepień profilaktycznych dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Chcemy normalizować szczepienia na HPV także wśród chłopców i przypominać, jak ważne są badania profilaktyczne.