Erytrytol, stewia i ksylitol są zdrowymi zamiennikami cukru. Który słodzik jest najlepszy? Jaki z nich wybrać? Porównujemy ich adekwatności.
- Artykuł został zaktualizowany i rozbudowany o nowe treści i zdjęcia 09.01.2025
Erytrytol – co to jest?
Erytrol, czyli alkohol cukrowy naturalnie występuje w pyłach kwiatów i niektórych owocach. Uznawany jest za zdrowy zamiennik cukru. Ten naturalny słodzik swoim wyglądem i smakiem przypomina biały cukier. Erytrytol dostępny w sklepach wytwarzany jest sztucznie z gliceryny odpadowej przy pomocy drożdży Yarrowia lipolytica Wratislavia.
Erytrytol na etykietach produktów spożywczych oznaczany jest symbolem E968. Stosowany jest jako zamiennik białego cukru i obniżenia kaloryczności produktu.
Czytaj więcej: Erytrol – jakie ma adekwatności i czy jest zdrowy?
Stewia- co to jest?
Stewia jest rośliną należącą do rodziny Asteraceae – astrowatych (złożonych). Wytwarza glikozy stewiolowe. Dzięki nim jest 300 razy słodsza od cukru. Jedna łyżeczka stewii zastąpi w przepisie 1 szklankę cukru. Wykorzystywana jest głównie jako słodzik, nie fermentuje i dobrze rozpuszcza się w wodzie. Stewia jest świetną alternatywą dla cukru do słodzenia napojów oraz przetworów. Nie nadaje się do wypieków, ponieważ po obróbce cieplnej może zmienić się w karmel.
Stewia na etykietach produktów spożywczych oznaczany jest symbolem E960. Stosowana głównie w produkcji lodów i soków.
Ksylitol – co to jest?
Ksylitol fiński wytwarzany jest z kory brzozy. w tej chwili ze względów ekonomicznych i ekologicznych najczęściej produkowany jest z łuszczyn kukurydzy. Ten naturalny słodzik występuje w wielu owocach i warzywach m.in. liofilizowanych malinach, śliwkach, kalafiorze i grzybach. Można go stosować do potraw zarówno na zimno, jak i na gorąco. Świetnie sprawdzi się do słodkich wypieków. Nie należy dodawać go do ciasta drożdżowego. Nie wolno go spożywać więcej niż 15 g dziennie, ponieważ będzie miał efekt przeczyszczający. Dlatego nie zaleca stosowania ksylitolu u dzieci poniżej 3 roku życia.
Czytaj więcej: Ksylitol fiński i jego adekwatności
Form | Tabletki z płynnym ekstraktem w proszku | Proszek, kryształki | Kryształki |
Oznaczenie na etykietach | E960 | E968 | E967 |
Z czego jest produkowany? | Wyciąg z liści stewii | Alkohol cukrowy otrzymywany w wyniku fermentacji cukru przez drożdże | Alkohol cukrowy wytwarzany zwykle z kory brzozy lub łuszczyn kukurydzy. |
Jak smakuje? | Bardzo słodki, może mieć gorzki posmak, jeżeli użyje się go za dużo | Podobny do cukru | Jak cukier |
Kalorie | 0 kcal/100g | 0 kcal/100g | 240kcal/100g |
IG | 0 | 0 | 7 |
Słodycz | 200 – 450 razy słodszy od cukru | 60 – 70 % słodyczy cukru | Poziom słodyczy jest prawie identyczna z cukrem. |
Tolerancja organizmu | Dobrze tolerowana | Od 1g/kg masy ciała, wzdęcia/ma działanie przeczyszczające. | Od 0.5g/kg masy ciała, wzdęcia/działa przeczyszczająco. |
Zalety | Obniża ciśnienie krwi, Proszek wytwarzany jest z liści i nadaje się do surowej żywności. Doskonała do słodzenia napojów i przetworów. | Wspomaga wchłanianie wapnia. | Wspomaga wchłanianie wapnia. Korzystnie wpływa na florę jelit. |
Wady | Mniej przepisów znanych z pieczenia i gotowania Nie zalecana do pieczenia. | Nie jest odpowiedni dla zwierząt | Nie jest odpowiedni dla zwierząt Przy spożywaniu w nadmiarze działa przeczyszczająco |
Porównanie – erytrol vs. stewia vs. ksylitol
Kaloryczność
Najmniej kalorycznymi słodzikami są jest stewia i erytrol. Z publikowanych danych wynika, iż zawierają w sobie znikome ilości ładunku energetycznego 0 kcal/100g. Najbardziej kaloryczny jest ksylitol, ma 240 kcal w 100 g.
Indeks glikemiczny
Erytrytol i stewia mają indeks glikemiczny wynoszący 0, czyli nie wpływa on na poziom glukozy i nie powoduje wyrzutu insuliny. Oba słodziki mogą być stosowane przez osoby chorujące na cukrzycę, ponieważ nie ma niekorzystnego wpływu na poziom glukozy we krwi. Indeks glikemiczny ksylitolu jest wyższy od erytrytolu i stewii – IG=7-13. Do metabolizmu ksylitolu nie jest potrzebna insulina. Dlatego jest on polecany dla osób chorujących na cukrzycę, insulinoodpornosć oraz nietolerancję glukozy.
Ksylitol fiński Danisco cukier brzozowy - 1kg – cena : 36,00 zł
Kup ksylitol fiński sklep go4taste
Wartość odżywcza
Erytrytol i stewia są jest niskokaloryczne. Nie zawierają tłuszczów i białka. W 100g erytrolu jest tylko 0,1g węglowodanów, ale w stewii już 99 g węglowodanów. Ksylitol nie zawiera tłuszczów i białka. W 100 g ksylitolu jest 99,8 g węglowodanów. W świeżych liściach liście stewii znajdują się witaminy i minerały. Niestety większość z nich jest tracona w procesie przetwarzania i produkcji słodziku.
Smak i wygląd
Wiele osób uważa, iż erytrytol ma podobny smak i wygląd do białego cukru. Słodzik ten karmelizuje się tak samo jako cukier. Erytrytol ma działanie chłodzące podobnie jak mięta. Stewia ma metaliczny, lekko gorzki smak, który nie wszystkim przypada do gustu. Ksylitol wyglądem przypomina cukier- to biały krystaliczny proszek bez zapachu. Smakuje tak samo jak biały cukier.
Erytrol erytrytol - 1kg – cena : 19,80 zł
Kup erytrol w sklepie Go4taste
Działanie
- Ksylitol zwiększa przyswajalność wapnia w organizmie, dlatego ma duże znaczenie w profilaktyce i leczeniu osteoporozy.
- Ksylitol ma działanie probiotyczne, czyli korzystnie wpływa na florę jelit. Wspomaga wzrost dobroczynnych bakterii, jednocześnie hamując wzrost patogenów. Dlatego zaleca się stosowanie ksylitolu osobom cierpiącym na nawracające infekcje bakteryjne i grzybicze.
- Erytrytol jako jedyny słodzik jest wydalany z organizmu wraz z moczem w niezmienionej formie. Dlatego jest szczególnie polecany osobom na diecie odchudzającej.
- Erytrytol ma działanie antyoksydacyjne, czyli chroni przed występowaniem wolnych rodników.
- Erytrytol jest pomocny w ograniczaniu rozwoju próchnicy zębów. Badanie wykazały, iż słodzik ten hamuje proces fermentacji niektórych cukrów. Badania wykazały, iż ksylitol zmniejsza ryzyko wystąpienia stanów zapalnych uzębienia.
- Stewia ma również dobroczynny wpływ na uzębienie – zmniejsza ryzyko wystąpienia stanów zapalnych.
- Stewia obniża ciśnienie krwi, dlatego jest polecana osobom z nadciśnieniem tętniczym.
- Regularne stosowanie ksylitolu obniża prawdopodobieństwo wystąpienia grzybów i drożdżaków w organizmie. Ksylitol ma również działanie antybakteryjne. Stewia ma również działanie bakterio i grzybobójcze.
Jaki słodzik wybrać?
Jak widać, większość z tych trzech słodzików ma swoje zalety, jak i wady. jeżeli przez cały czas nie wiesz, który ze słodzików będzie najlepszy dla Ciebie, podajemy kilka sugestii, które mogą pomóc Ci wybrać adekwatną opcję. Erytrytol, ksylitol czy stevia? Może erytrytol? A może ksylitol? W ramach podsumowania warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii dotyczących każdego z tych słodzików, aby zdecydować, który będzie najlepszy dla naszego organizmu.
Przy wyborze słodzika warto rozważyć aspekty zdrowotne (np. choroby przewlekłe jak cukrzyca 2), tryb życia, cele (np. czy twoim celem jest utrata wagi), aspekty smakowe (wolisz słodkie czy mniej słodkie?), a także indywidualne preferencje i światopogląd (dieta wegańska). Każdy z tych czynników ma znaczenie w kontekście wyboru najlepszego słodzika dla Ciebie.
Erytrytol czy ksylitol?
Oba słodziki mają swoje unikalne adekwatności, które mogą decydować o ich wyborze w zależności od potrzeb. Erytrytol jest idealny dla osób, które chcą ograniczyć kalorie, ponieważ zawiera ich zero, a także dla tych, którzy unikają skoków cukru we krwi – erytrytol ma zerowy indeks glikemiczny. Jest również delikatny dla układu pokarmowego, o ile spożywany jest w umiarkowanych ilościach. Ksylitol, choć kaloryczny, ma smak zbliżony do cukru i dodatkowe korzyści zdrowotne, takie jak redukcja płytki nazębnej i zapobieganie próchnicy. Będzie lepszym wyborem dla osób ceniących naturalny smak cukru, ale należy unikać podawania go zwierzętom, ponieważ jest toksyczny dla psów.
Stewia czy ksylitol?
jeżeli szukasz intensywnej słodyczy bez kalorii, stewia może być najlepszym wyborem. Jest znacznie słodsza niż cukier, co oznacza, iż potrzeba jej mniej do osiągnięcia pożądanego efektu. Jest również bezpieczna dla osób z cukrzycą, dzięki zerowemu indeksowi glikemicznemu. Jednak jej specyficzny, gorzkawy posmak może nie każdemu odpowiadać. Ksylitol, natomiast, oferuje smak bliższy cukrowi, co czyni go bardziej uniwersalnym w kuchni. Jego adekwatności zdrowotne dla jamy ustnej sprawiają, iż jest częstym dodatkiem do gum do żucia i past do zębów. Jednak osoby z wrażliwym układem pokarmowym powinny stosować go z umiarem, aby uniknąć skutków ubocznych.
Erytrytol czy stewia?
Wybór między nimi zależy od preferencji smakowych i potrzeb zdrowotnych. Erytrytol ma neutralny smak, co czyni go wszechstronnym wyborem do pieczenia i gotowania. Nie zawiera kalorii i nie ma wpływu na poziom cukru we krwi, ale w dużych ilościach może powodować dolegliwości żołądkowe. Stewia, z kolei, jest znacznie słodsza niż cukier, co czyni ją bardziej ekonomiczną w użyciu. Jednak jej gorzki posmak może ograniczać jej zastosowanie w niektórych potrawach. Oba słodziki są doskonałe dla osób dbających o linię i poziom cukru we krwi, ale ich wybór powinien zależeć od indywidualnych preferencji smakowych i tolerancji organizmu.
Przeciwwskazania do stosowania erytrytol, ksylitolu i stewii
Stewia nie jest wskazana dla osób z niedociśnieniem, ponieważ obniża ciśnienie krwi. Stosowana w dawkach większych niż zalecane, może mieć niekorzystny wpływ na płodność. Indianie Guarani używali stewii do kontrolowania płodności kobiet i mężczyzn.
Ksylitol nie powinien być stosowany u dzieci do 3 roku życia oraz u osób cierpiących na zespół jelita drażliwego.
Zaleca się spożywanie erytrytolu w dawce nieprzekraczające 1g na każdy kg masy ciała. Spożycie zbyt dużej ilości może doprowadzić do spadku cukru we krwi, co powoduje m.in. omdlenia.